دستیابی و تکمیل دانش فنی ۹ سایز مته حفاری توسط متخصصان جهاددانشگاهی خوزستان

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، در آیین گرامیداشت چهل و چهارمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی که با حضور دکتر محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دکتر حسن مسلمی نائینی در مرکز همایش‌های بین المللی دانشگاه علم و فرهنگ این نهاد برگزار شد، طرح دستیابی و تکمیل دانش فنی 9 سایز مته حفاری دندانه‌ای که توسط متخصصان و فناوران سازمان جهاددانشگاهی خوزستان اجرا شده، رونمایی شد. 

بر اساس این گزارش، قدم اول در بهره برداری از منابع کشف شده نفت و گاز،‌ حفاری و تکمیل چاه‌ها است. ایران جهت ثابت نگاه داشتن میزان تولید نفت و توسعه میادین در حال حاضر سالانه نیاز به حفر حدود 200 حلقه چاه جدید دارد. برای تحقق اهداف سند چشم انداز و برنامه پنجم توسعه می‌تواند به راحتی دو برابر شدن این تعداد حفاری را نیز متصور بود. صنعت حفاری با وجود رشد و توسعه قابل ملاحظه فن‌‌آوری‌های مرتبط، کماکان بر اصول و روش‌های قدیمی استوار است. حفاری دورانی با استفاده از سر مته با اندازه و مدل‌های مختلف و راندن لوله‌های جداری از دهه 30 میلادی تاکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد و گسترش فن‌آوری‌های نوین به بهبود این روش معطوف می‌شود.

مته‌های حفاری به عنوان نوک پیکان این عملیات نقش ویژه‌ای در سرعت و هزینه حفر یک چاه بازی می‌کنند. به علت مصرفی بودن، تنوع و محدودیت تولید کننده‌گان، تأمین آن‌ها از گلوگاه‌های عملیات حفاری محسوب می‌شود. با وجود اینکه هزینه تأمین مته‌های حفاری تنها حدود 3% از هرینه حفر یک چاه را در بر می‌گیرد، اما تأثیر عملکرد مته‌ها بر سرعت حفاری (نرخ نفوذ) و به تبع آن هزینه حفاری و حتی موفقیت یا عدم موفقیت یک چاه، این تجهیزات را در زمره مهمترین قطعات صنعت نفت قرار می‌دهد.وجود مشکلات متعدد در زمینه تهیه و تامین این نوع از مته‌ها پژوهشگران پژوهشکده تکنولوژی تولید جهاددانشگاهی سازمان خوزستان را بر آن داشت تا به تدوین دانش فنی و ساخت 9 قلم از پرمصرف ترین مدل‌های مته حفاری سه کاجی اقدام کند.

از جمله دلایل شاخص بودن این طرح می‌توان موارد زیر را نام برد:1 - ایجاد امکان طراحی و ساخت مته‌های حفاری با توجه به مشخصات زمین‌شناختی و شرایط عملیات حفاری کشور2 - ایجاد فرصت برای حضور در بازار منطقه و مناطق در حال توسعه مانند آمریکای جنوبی و شمال آفریقا3 - بومی سازی یک فن‌آوری راهبردی صنعت نفت4 - بهره‌مندی کشور از ارزش افزوده حاصل از فن‌آوری بدست آمده5 - ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد برای نیروهای متخصص و تحصیلکرده6 – جلوگیری از خروج مقادیر قابل توجه ارز همچنین مهمترین نتایج و دستاوردهای این طرح را می‌توان تأمین بخشی از نیاز کشور به مته‌های حفاری به واسطه ساخت و تحویل 9 قلم از پرمصرف ترین مدل های مته های حفاری، تاسیس یک خط تولید مجهز جهت ساخت انواع مته های حفاری و انجام موفقیت آمیز آزمون های میدانی مته های ساخته شده و ثبت عملکرد بالاتر و بهتر از نمونه های مشابه خارجی برشمرد.

این طرح به مدیریت دکتر حسن محمدی مجد و با همکاری نبی الله کوچکی ایوه، بهنام قدرتی، احمد جادری، حسن بریهی در بازه زمانی 12 ماه طراحی و اجرا شده است و از بهره برداران اصلی آن شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، شرکت ملی حفاری ایران، مدیریت پشتیبانی ساخت و تامین کالا - شرکت ملی نفت، شرکت نفت فلات قاره و کلیه شرکت های خصوصی پیمانکار قراردادهای حفاری وزارت نفت هستند.