دانشگاه باید براساس نیازهای تمدن اسلامی خود را بازطراحی کند/ توجه به نظریه‌های جدید برای تغییر نظام فکری

به گزارش دانشگاه علم و فرهنگ جهاددانشگاهی، دکتر محمدمحسن غفوریان معاون آموزش و کارآفرینی جهاددانشگاهی در اولین همایش ملی نقش دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیر دولتی در تحول نظام آموزش عالی، گفت: امام خمینی(ره) در اردیبهشت سال ۵۹ در جمع دانشگاهیان عبارتی می‌فرمایند که تلقی ایشان از اسلامی شدن دانشگاه را نشان می‌دهد. ایشان بیان می‌کنند معنی دانشگاه اسلامی این است دانشگاه استقلال پیدا کند و خودش را از وابستگی به غرب و شرق جدا کند و یک فرهنگ مستقل داشته باشیم.

وی گفت: یک روایت معروفی است که در سال ۴۲ فردی از امام سوال می‌کند سربازان نهضت شما کجا هستند و ایشان می‌فرمایند سربازان من در گهواره‌ها حضور دارند. شاید خوشبین‌ترین انقلابیون این جمله را جدی نمی‌گرفتند ولی ۱۵ سال بعد مشخص شد این آینده‌نگری چقدر دقیق و درست اتفاق افتاده. به همین سیاق اگر زمانی در فرمایشات ایشان صحبت از تمدن‌سازی مطرح می‌شد به عنوان یک آرزوی دور دیده می‌شد ولی به لطف خدا امروز شرایطی را شاهدیم که طلیعه‌های این تمدن‌سازی به خوبی قابل رویت است.

معاون آموزش و کارآفرینی جهاددانشگاهی افزود: رهبر معظم انقلاب فرایند این اتفاق را وقوع انقلاب اسلامی، تحقق دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی یاد کردند. الآن بحث تمدن از یک آرزوی دور به هدف‌گزاری عملیاتی تبدیل شده است. رنسانس اروپا دقیقا اینطور بود که آنها از نقطه‌ای به احیای دوران عظمت اروپا بر اساس مبانی و مفاهیمی که فلاسفه به آن رسیده بودند پرداختند. انقلاب هم بازگشت به خویشتن اسلامی است که از چهل سال قبل شروع شد و امروز برای تعریف هر نظامی نیاز به بازگشت به آن الگوها داریم.

وی تاکید کرد: تمدن‌سازی از یک آرزو به برنامه تبدیل شده است. برای تمدن‌سازی نیاز به طراحی الگوی نظری و مفهومی داریم. آنچه امروز به نام دانشگاه در ایران مستقر است عنصر وارداتی است که بر اساس نیازهای جامعه دیگری طراحی شده است. اگر امام بر دانشگاه مستقل تاکید می‌کنند تلاشی است برای اصلاح این مسیر. نکته دیگراینکه دانشگاه علاوه بر اینکه خودش به عنوان یکی از ارکان تمدنی نیاز به بازتولید دارد مهمترین و اصلی‌ترین ساختار برای تولید سایر نظام‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‌تواند باشد یعنی دانشگاه هم باید بر اساس نیازهای تمدن اسلامی خودش را بازطراحی کند و هم سایر نظام‌ها را حمایت فکری و معنوی کند. ما برای تغییر نظام فکری نیاز به نظریه‌هایی داریم که شاید بسیاری از آنها هنوز تولید نشده است.

محمدمحسن غفوریان در پایان گفت: در نهایت نقشی که مجموعه‌های غیر دولتی در این اتفاق می‌توانند داشته باشند، ما در قانون اسای اصل سی‌ام داریم که دولت را موظف کرده وسایل تحصیلات عالی را تا مرز خودکفایی فراهم کند. این خودکفایی اتفاق افتاده و نیاز به تصدی‌گری بیشتر از سوی دولت نیست ولی دولت به راحتی از شیرینی تصدی‌گری و منتفع بودن از مدیریت مستقیم چشم‌پوشی نمی‌کند. مجموعه حاکمیتی آموزش عالی باید تمام همت خودش را بر سیاست‌گذاری، رهبری و نظارت متمرکز کند.

وی افزود: به نظر می‌رسد وقتی صحبت از آموزش می‌کنیم نباید آموزش عالی را به عنوان زیرنظامی منفصل تحلیل کنیم بلکه باید حوزه آموزش منظومه یکپارچه تلقی شود که از آموزش‌های پیش از دبستان تا دانشگاه را یکپارچه برنامه‌ریزی کند. ما یک مجموعه حاکمیتی سیاست‌گذار نیاز داریم تا عهده‌دار تمام پروسه آموزش و مهارت‌آموزی در کشور باشد و همه ارکان دیگر جزء اجزای آن باشند و تلاش کنند بتوانند یک الگو را محقق کنند.