هشدار مهم به ورزشکاران/ عوارض جبران‌ناپذیر مصرف مکمل‌های استروئید آنابولیک بر باروری

به گزارش روابط عمومی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا جهاددانشگاهی، دکتر سعید آراسته، متخصص اورولوژی و ناباروری مردان و عضو تیم تخصصی این مرکز در این خصوص گفت: تستوسترون هورمون اصلی جنسی در مردان است که در ایجاد و حفظ ویژگی‌های جنسی آنها نقش دارد. فرم ساخته‌شده یا مصنوعی این هورمون، استروئید آنابولیک نام دارد و در مواردی که نقص واقعی و طبیعی در تولید این هورمون وجود داشته باشد، در حوالی بلوغ یا پس از آن ممکن است از سوی پزشک متخصص به‌طور درمانی تجویز شود.
وی در ادامه به استفاده‌ی نابه‌جا از این هورمون اشاره کرد و توضیح داد: متأسفانه در سال‌های اخیر استفاده نابه‌جا از استروئیدهای آنابولیک رواج یافته است، به‌ویژه در مردانی که ورزش‌های بدنسازی انجام می‌دهند. علت استفاده از استروئیدهای آنابولیک در این موارد این است که باعث افزایش حجم عضلات یا عضله‌سازی و افزایش قدرت عضلانی می‌شود. اما این عضله‌سازی با عوارض جدی‌ای همراه است که ممکن است دائمی و جبران‌ناپذیر باشند.
این متخصص اورولوژی با برشمردن عوارض مکمل‌های استروئیدی، گفت: استفاده نابه‌جا از استروئیدهای آنابولیک با عوارض متعددی همراه است، از جمله مشکلات پوستی، افزایش فشار خون، افزایش سطح چربی خون، به‌ویژه کلسترول، اختلالات کلیوی، اختلالات کبدی و افزایش خطر بروز برخی سرطان‌ها. افزون بر اینها، مصرف این مکمل‌ها عوارضی جدی برای عملکرد جنسی و باروری مردان به دنبال دارد.
وی توضیح داد: در حالت طبیعی یک نظم هورمونی در بدن وجود دارد که به تولید میزان مناسب تستوسترون و اسپرم در بیضه‌ها منجر می‌شود. مصرف استروئیدهای آنابولیک این نظم هورمونی را بر هم می‌زند و باعث می‌شود چرخه‌ی تولید تستوسترون و فرایند اسپرم‌سازی دچار اختلالات جدی و گاه جبران‌ناپذیر شود. در واقع، این استروئیدهای آنابولیک می‌توانند هم به‌لحاظ کیفی و هم کمّی تولید اسپرم را دچار اشکال کنند، یعنی هم تعداد اسپرم را کاهش دهند، حتی تا حد آزواسپرمی یا عدم تولید اسپرم و هم شاخص‌های کیفی مانند شکل و حرکت نرمال اسپرم را کاهش دهند.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در پایان یادآور شد: اگرچه در بسیاری موارد با قطع به‌موقع مصرف این فرآورده‌ها و درمان مناسب می‌توان این عوارض را برطرف کرد، اما گاهی ممکن است این عوارض به‌طور کامل بهبود نیابند و یا کاملاً غیر قابل بازگشت باشند. در واقع، حدود ۲۰ درصد از افراد ممکن است با استفاده‌ی نابه‌جا از این مکمل‌ها به‌طور کامل و غیرقابل بازگشت دچار اختلال تولید اسپرم (آزواسپرمی) شوند. بنابراین، استروئیدهای آنابولیک فقط در موارد بسیار محدود و طبق نظر پزشک متخصص قابل تجویز است و ورزشکاران عزیز باید درباره‌ی محتویات مکمل‌های بدنسازی کاملاً آگاه و هوشیار باشند و بدانند مصرف مکمل‌هایی که باعث عضله‌سازی سریع و غیرعادی می‌شوند، می‌تواند به قیمت ناباروری آنها تمام شود.