برگزاری دومین نشست همایش «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری»

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی استان قم، دومین نشست همایش «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری » ۱۵ بهمن‌ماه به‌ همت جهاددانشگاهی قم در دانشگاه علوم پزشکی استان آغاز شد.

این همایش با حضور آیت‌الله محمدحسین فقیهی یزدی، رئیس مؤسسه آموزش عالی اجتهاد، رحیم عالی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم، حوریه آموزگار، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، حجت‌الاسلام مهدی گرامی‌پور، عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه قم، حجت‌الاسلام محمد‌تقی اسلامی، مدیر گروه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، محمدمهدی عزیز الهی، عضو هیئت علمی گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم، علی حسینی، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی قم، سیداحمد فاضلی، معاون پژوهشی دانشکده الهیات دانشگاه قم، لیلا ناصرپور، معاون پژوهشی جهاددانشگاهی قم و جمعی از اساتید برگزار شد.

در ابتدای این مراسم رحیم عالی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم با اشاره به این که قانون جوانی جمعیت را باید جدی بگیریم، بیان کرد: جوانی جمعیت از آنجا که متصل به قانون اساسی است و همچنین فرمایشات مقام معظم رهبری درباره این موضوع بیانگر اهمیت آن است باید بیش از پیش به آن پرداخت.

وی گفت: در این زمینه‌ها از آنجا که موضوعات بین‌رشته‌ای است علوم پزشکی به‌عنوان یکی از اضلاع ورود پیدا می‌کند و از کلیه تحقیقات و پژوهش‌ها استقبال و حمایت می‌کند.

حوریه آموزگار، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم،  در ادامه بیان کرد: اهدای جنین به مفهوم انتقال حاصل تلقین خارج رحمی یک تخمک و اسپرم یک زن و مرد در رحم یک زنی غیر از آن خانمی است که صاحب آن تخمک است. در ایران قانون اهدای جنین ۲۹ تیرماه ۱۳۸۲ در مجلس تصویب شد و در اسفندماه ۱۳۸۳ به رسمیت شناخته و شرایط آن بیان شد؛ طبق این قانون، این عمل در مراکز تخصصی درمان ناباروری انجام می‌شود و جنین‌های پنج روزه قابلیت انتقال به یک رحمی غیر از صاحب آن تخمک را دارند.

آیت‌الله محمدحسین احمدی‌ فقیهی یزدی، رییس مؤسسه آموزش عالی اجتهاد ضمن گرامیداشت ایام‌الله دهه فجر بیان کرد: اصول فقه ریشه اصلی کار است که مباحث فقهی را در هر موضوعی تنظیم کرده و حجت علمی را تمام می‌کند، حجتی که موردپسند الهی واقع می‌شود و پسند قرآن و سنت پیامبر گرامی اسلام است.

وی افزود: مباحث نوپیدا و مصطلحه در علم اصول باید جنبه‌های ریشه‌ای آن پالایش شود و سپس احکام فقهی آن مستقیماً از طریق اصول فقه قوی باید بتواند موازین فقهی را روشن و بیان کند، عالمان بزرگ از گذشته تاکنون به این مسئله پرداختند که آیا عقل می‌تواند در احکام فقهی، اخلاق و تشریع نظر بدهد؟ آیا عرف می‌تواند در همراهی با عقل درباره مسائل صحیح عرفی اظهارنظر عملی و مصداق عملی را روشن کند.

آیت الله فقیهی یزدی گفت: عده‌ای بر این باور بودند که عقل می‌تواند جزئی از ادله باشد و عده‌ای دیگر کاملاً مخالف هستند و بر این باورند که عقل نمی‌تواند به این مباحث نزدیک شود مگر اینکه شرع آن را تأیید کرده باشد و آن موازین عقلی اگر مورد تأیید شرع باشد، صحیح است اما اگر تأیید نشود خود به خود نمی‌تواند جایگاه تشریع پیدا کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی گرامی‌پور، عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه قم، با اشاره به این که در مسئله اهدای جنین چهار صورت اصلی قابل تصور است، بیان کرد: یکی اینکه اسپرم و تخمک از زن و شوهر باشد و فقط تلقیح در خارج رحم اتفاق می‌افتد؛ صورت دوم اینکه فقط اسپرم از مرد اجنبی از زن صاحب رحم باشد، صورت سوم اینکه فقط تخمک از زن اجنبی از زن صاحب رحم باشد و صورت چهارم اینکه هم اسپرم و هم تخمک از مرد و زن اجنبی از زن صاحب رحم باشد.

وی با بیان این که معیار برای ما بـرای اجنبی بودن، زن صاحب رحم است و گرنه اجنبی بودن یا نبودن صاحبان اسپرم و تخمک در این مسئله تأثیری ندارد، افزود: باید در دو مقام مقتضای ادله اجتهادی و مقتضای اصل عملی بحث کنیم و خود مقتضای اصل عملی هم به لحاظ اصل اولی و اصل ثانوی قابل بحث است.

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اسلامی، مدیرگروه اخلاق پژوهشکده اخلاق و معنویت، با اشاره به ملاحظات و چالش‌های اخلاقی اهدای جنین و روش‌شناسی مواجهه با آن‌ها، بیان کرد: توجه جامعه دینی به فقه بسیار عمیق است، زیرا جامعه دینی ما بر این باور است که اگر فقها فتوایی صادر کردند، حجت بر همگان تمام می‌شود و طبیعتاً قانون‌گذاران و سیاستمداران مطابق با آن فتوا قانون‌ وضع می‌کنند.

وی با اشاره به این که اخلاق پایه دین ماست و اگر جواز اخلاقی را نتوانیم داشته باشیم مبنای جواز فقهی هم زیر سؤال می‌رود، افزود: اخلاق کاربردی را به‌عنوان رشته‌ای می‌شناسیم که در پی رویارویی روشمند با معضلات، دو‌راهی‌‌ها و مسائل پیچیده اخلاقی در عرصه‌های مختلف زندگی انسانی است. تقریباً از اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی توجهات علمی دانشمندان معاصر به عناوین و مسائل این رشته به‌طور جدی جلب شد.