قانع نبودن در موضوعات علمی ویژگی بارز دکتر کاظمی آشتیانی/ ارتقای جایگاه علمی کشور حاصل درایت و دوراندیشی بنیانگذار پژوهشگاه رویان

دکتر عبدالحسین شاهوردی رییس پژوهشگاه رویان در گفت‌وگو با روابط عمومی جهاددانشگاهی به مناسبت هجدهمین سالگرد درگذشت زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی، بنیان‌گذار پژوهشگاه رویان و سلول‌های بنیادی در ایران گفت: دکتر کاظمی آشتیانی شخصیتی فرهنگی بود. به نوعی می توان گفت که دوران انقلاب اسلامی بیشترین تاثیر را بر او گذاشت؛ یعنی شخصیت وی با انقلاب اسلامی عجین و ساخته شده بود.

وی با اشاره به این‌که به دلیل ایام انقلاب شخصیت دکتر فرهنگی بار آمد، افزود: همان‌گونه که خودش همیشه مطرح می‌کرد، در همان ایام انقلاب تلاشش این بوده که در مسجد بتواند تئاتر مختلفی را اجرا کرده و فضایی را ایجاد کند که بتوانیم صدای انقلاب را به نسل جوان که خودش هم یکی از آن جوانان بود انتقال دهد.

دکتر شاهوردی بیان کرد: بعد از موضوع انقلاب، شخصیت دکتر کاظمی آشتیانی در ایام انقلاب فرهنگی و بعد از انقلاب فرهنگی و در ایام تعطیلی دانشگاه شکل گرفت. چون دکتر قبل از انقلاب فرهنگی وارد دانشگاه شده بود و همنشین شدنش با یک گروه از معلمان هنرستان فنی و حرفه‌ای باعث شد در مدرسه به‌عنوان یک مدیر و معلم قرآن، معارف و ادبیات یک مقدار مجموعه شخصیت دکتر کاظمی را تکمیل کرد.

رییس پژوهشگاه رویان بیان کرد: در نشستی با همکاران آن ایام مدرسه فنی و حرفه‌ای و دوران معلمی دکتر کاظمی که برخی از این افراد نیز از شاگردان دکتر کاظمی بودند خاطراتی که از ایشان مطرح می‌شد مربوط به همان شب‌های شعر ایشان و مسابقات مشاعره‌ای بود که برگزار می‌کرد.

دکتر کاظمی آشتیانی در جهاددانشگاهی بروز پیدا کرد

وی با بیان این‌که در مسابقات قرآنی بچه‌ها را می‌برد و خودش به‌عنوان یک مربی درس می‌داد، این‌ها عواملی بود که شخصیت دکتر کاظمی را شکل داده بود، ادامه داد: دکتر کاظمی آشتیانی از آن جوانانی بود که در دوران انقلاب فرهنگی پخته شده بودند و در جهاددانشگاهی که یکی از دستاوردهای نظام بود بروز پیدا کردند.

عضو هیات امنای جهاددانشگاهی با اشاره به مسئولیت‌های دکتر کاظمی آشتیانی در دانشکده توان‌بخشی و واحد علوم پزشکی ایران، گفت: وی از عهده این مسئولیت‌ها به‌خوبی برآمد و توانمندی‌هایی که در کوران انقلاب و انقلاب فرهنگی و دوران معلمی استفاده کرده بود به‌خوبی خودش را نشان داد.

وی با تاکید بر این‌که جهاددانشگاهی یکی از جاهایی بود که شخصیت دکتر کاظمی را بروز داد، گفت: او به‌خوبی توانست با آن سن جوانی و با توانمندی که پیدا کرده بود یک کانون گرم را در جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران شکل دهد و با همان روحیه لطیف و مأنوس بودن با شعر و قرآن، این روحیه را در افرادی که با وی کار می‌کردند ایجاد کند.

رییس پژوهشگاه رویان با اشاره به این‌که جهاددانشگاهی یک واسط بین دانشگاه و جامعه بود، اظهار کرد: در واقع در این مسیرخیلی از همکاران ما در جهاددانشگاهی شکل گرفتند، بروز پیدا کردند، مؤثر شدن و در بخش‌های مختلف خودشان را نشان دادند.

وی ادامه داد: دکتر کاظمی آشتیانی نیز یکی از جهادگرانی بود که مقیم جهاددانشگاهی شد؛ یعنی در این نهاد ماند و همیشه به دوستانی که به وی می‌گفتند شما می‌توانید در دانشگاه‌ها و دیگر جاها حضور پیدا کنید و در جایگاه‌های بالاتر فعالیت کنید می‌گفتند خیر، من سقف جهاددانشگاهی را بالا می‌برم تا آدم‌های بزرگ در این مجموعه شکل بگیرند.

دکتر شاهوردی بیان کرد: حاصل تلاش دکتر کاظمی آشتیانی در واحد علوم پزشکی ایران این بود که یک زمانی رویان را راه‌اندازی کرد. آن زمان در جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران آزمایشگاه، کلینیک و بخش‌های درمانی فعال بود و دکتر با آن انگیزه و ارتباطی که با دانشگاه داشت بسیار تعامل خوبی بین دانشگاه و جهاد ایجاد کرده بود و مدیریت بسیاری از کلینیک‌های دانشگاه بر عهده جهاددانشگاهی بود.

وی با اشاره به این‌که رویکرد دکتر فعال کردن شعب کلینیک‌ها در بخش‌های محروم شهر بود، گفت: با همان همت مجموعه ناباروری شکل گرفت که یکی از دستاوردهای جهاددانشگاهی شد.

نقش به سزای جهاددانشگاهی در توسعه دانش کشور

رییس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی تصریح کرد: یکی از اتفاقات خوب در حوزه ناباروری این بود که دکتر کاظمی آشتیانی دانش کار را پیدا کرد و تنها به ارایه خدمات تخصصی اکتفا نکرد و وارد عرصه تولید و گسترش این دانش شد و امروز می‌بینیم که جهاد که نقش به سزایی در توسعه این دانش در کشور دارد.

دکتر شاهوردی ادامه داد: دکتر کاظمی آشتیانی در موضوعات علمی قانع پذیر نبود و همیشه سعی می‌کرد پله بعدی و جلویی را به دست بیاورد. آن زمان جمعی که با هم کار می‌کردیم به دکتر می‌گفتند از کارهای هیجانی دست بردار و اجازه بده کمی خستگی برطرف شود و کار بعدی را شروع کن.

وی با تاکید بر این‌که دکتر کاظمی آشتیانی پس از به سرانجام رسیدن جشنواره رویان، جشنواره بهداشت را راه‌اندازی کرد، اظهار کرد: یکی از خصلت‌های دکتر این بود که جشنواره‌ها را با کمک بخش خصوصی مدیریت می‌کرد و با منابع مالی جهاددانشگاهی و بخش دولتی این جشنواره‌ها را پیش نمی‌برد، این جشنواره‌ها و کنگره‌ها دروازه‌هایی بودند که مجموعه جهاددانشگاهی و رویان را با فضای خارج از کشور آشنا کردند.

دکتر کاظمی آشتیانی موقعیت ممتازی برای کشور به وجود آورد

رییس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی بیان کرد: زمانی که این برنامه می‌خواست در ایران اجرا شود احساس خاورمیانه‌ای‌ها این بود که این جشنواره امکان برگزاری در کشور را ندارد؛ اما دکتر کاظمی این سد را شکست و کار را به جایی رساند که یک موقعیت ممتاز در کشور به وجود آمد.

وی افزود: در یک مقطع، بسیاری از شرکت‌های دارویی حامی این جریان علمی بودند و به کنگره و جشنواره رویان بیشتر از جریان‌های خاورمیانه امتیاز می‌دادند و حمایت می‌کردند که این درایت و دوراندیشی دکتر کاظمی آشتیانی را نشان می‌داد.

وی ادامه داد: دکتر کاظمی در عین این‌که یک انسان و جوان فرهیخته فرهنگی بود، از هوشی برخوردار بود که به موضوعات عمیق نگاه می‌کرد و در هر عرصه‌ای که وارد می‌شد یک دوراندیشی داشت و به آن عرصه مجتهد می‌شد؛ یعنی به موضوعات سطحی نگاه نمی‌کرد و به کاری که اعتقاد پیدا می‌کرد تا انتها آن را ادامه می‌داد.

دکتر شاهوردی با تاکید بر این‌که دکتر کاظمی کار را پیگیری می‌کرد تا آن را به سرانجام می‌رساند، گفت: در کارش الگو بود و در کنار تقوایی که داشت خیلی‌ها ایشان را نمی‌شناختند؛ اما با شوخ طبعی و دانشی که داشت زمانی که وارد بحث می‌شد فضا را به دست می‌گرفت.

رییس پژوهشگاه رویان افزود: برای راه اندازی  بیمارستان کیش که جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران آن را دایر کرد، تعاملی که دکتر با سرمایه‌گذاران کیش و ساختار اداری و خدماتی آنجا برقرار کرده بودند از خود مدیران عمران کیش بیشتر بود. در مسیر کارش سعی می‌کرد گرفتاری افرادی که در مسیرش قرار می‌گرفتند را حل کند و این نکاتی بود که شخصیت دکتر را بارز کرده بود.

وی ادامه داد: دکتر در زمان حیاتش می‌گفت «امروز مؤثر و فردا اثر می‌شویم». او معتقد بود تا زمانی که مؤثر هستیم باید کار خیر انجام دهیم، کاری که خیرات و برکاتش را از پیش برای خودمان بفرستیم اگر ماندگار شد بعدها هم خیرات و برکاتش به انسان می‌رسد.

رییس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی بیان کرد: امروز هم تعداد زیادی از خانواده‌ها در رویان صاحب فرزند شدند و بسیاری از خانواده‌ها که دارای بیماری صعب‌العلاج بودند با بحث سلول‌های بنیادی امیدی به درمان پیدا کردند و هر کدام از این خانواده با یادی که از دکتر می‌کنند و صلواتی که می‌فرستند کارنامه دکتر پر است و امیدوارم همان‌طور که دکتر کاظمی گفتند هر کدام از ما با انجام خدمات در زمان حیات مؤثر و بعد از مرگ هم مؤثر باشیم.

دکتر شاهوردی ادامه داد: امسال در هجدهمین سال درگذشت ایشان قرار داریم، اما رفتار دکتر به‌گونه‌ای بود که دوستان ایشان پس از ۱۸ سال فکر می‌کنند که ایشان به‌تازگی فوت کردند.

وی بیان کرد: بسیاری از کارهایی که امروز به نتیجه رسیده حاصل دوراندیشی دکتر بوده است و امروز هم بسیاری از گرفتاری‌های جهاددانشگاهی و رویان به برکت نام و یاد ایشان حل می‌شود.

همکار دکتر کاظمی آشتیانی ادامه داد: دکتر در محیط مدیر بود و در عین مدیریتی که سعی می‌کرد فاصله، ارتباط و حد و حدودها حفظ شود؛ اما با همه رفیق بود؛ یعنی بچه‌ها خیلی راحت با ایشان درد دل و گرفتاری‌های خود را مطرح می‌کردند.

دکتر شاهوردی بیان کرد: امیدواریم کارهای خیری که انجام شده هم برای خود ایشان و هم برای کسانی که در این مسیر بودند ثبت و ضبط شود و هر کدام از ما یکی از خصلت‌های دکتر را داشته باشیم و در مدت حیات خود کاری کنیم تا بعد از حیاتمان به نیکی از ما یاد شود.

وی در رابطه با هدف دکتر کاظمی آشتیانی در تاسیس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی گفت: در دهه ۶۰ دومین گروه از بیمارانی که به خارج می‌رفتند، درمان ناباروری بود. یکی از دغدغه‌های دکتر این بود که کاری برای مردم انجام دهد؛ زیرا بسیاری از مردم هزینه سفر به خارج را نداشتند و امروز می‌بینیم که در اکثر استان‌ها یک یا دو مرکز ناباروری وجود دارد.

رییس پژوهشگاه رویان ادامه داد: دغدغه دیگر دکتر این بود تا با دنبال ایده‌های جدید به جای نفت، دانش بفروشد و همیشه این موضوع را به کلام جاری می‌کرد؛ مثلا زمانی که جنین حیوانی برای تحقیقات به قطر فروخته شده بود این را بارها و بارها تکرار می‌کرد که چیزی که به آن‌ها فروخته معادل هزینه فروش چند بشکه نفت است.

دکتر شاهوردی با اشاره به این‌که هدف دکتر این بود تا با این کارها نام ایران و جمهوری اسلامی را زنده نگه دارد و در دنیا بدرخشاند، گفت: یک زمانی در خاورمیانه که حضور پیدا می‌کردیم ایرانی‌ها و جامعه علمی ما را آن‌چنان تحویل نمی‌گرفتند، بعد از این‌که این اتفاقات افتاد و رویان را آمدند و دیدند و این کنگره شکل گرفت حرمت خاصی برای محققان ایران در زمینه ناباروری قائل شدند.

وی تصریح کرد: احساس دکتر این بود که باید آن‌قدر دانش داشت که آن دانش جایگاهی را برای جامعه علمی ایران به وجود بیاورد تا از خارج برای آموزش به کشور ما بیایند و این موضوع را با یک عشق و علاقه دنبال می‌کرد که در زمان حیات خودش نیز این اتفاق افتاد و افرادی از خارج آمدند و دوره‌هایی را آموزش دیدند و ایشان راهش ادامه دارد.

دکتر شاهوردی در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان مسیر این الگوی تلفیق ایمان و عمل را ادامه داد، گفت: در این مسیر اگر ما نیتمان را خدایی کرده، دلی کار کنیم و اجرش را از خدا بگیریم و با خدا معامله کنیم این کار در زندگی باعث می‌شود تا آدم موفق شود و در عرصه کار خود در سطح بین‌المللی هم به موفقیت برسد و خدا هم به او عزت می‌دهد.

وی در پایان گفت: راه دکتر کاظمی این است که به خودمان برگردیم و به عبارتی روی خودمان کار کنیم و انسانی باشیم که با چند مدرک و دانش جایگاه خود را گم نکنیم و خود را جدا از جامعه ندانیم و احساس کنیم هر اندازه دانش افزوده می‌شود مسئولیت اضافه خواهد شد و خداوند به کار این فرد برکت می‌دهد. دکتر کسی بود که در عمر کوتاهش خدا برکتی به آن داد که به اندازه عمر یک فرد 120 ساله است.