مستندسازی فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی پروژه‌های دفاعی جهاددانشگاهی، نیازمند توجه جدی است

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی صنعتی شریف، دکتر سید محمد طباطبایی رییس اسبق جهاددانشگاهی صنعتی شریف و عضو شورای مستندسازی دفاع مقدس این واحد گفت: عدم توجه زودهنگام به مستندسازی دانش و فناوری‌های مورد نیاز صنایع دفاعی در دوران جنگ تحمیلی که با همت و تلاش جوانان نخبهٔ آن دوران به دست آمده است، هم اکنون جمع‌آوری و ثبت این اسناد را، با موانعی رو به رو کرده است.

پیشکسوت جهاددانشگاهی صنعتی شریف با اشاره به اجرای حدود 160 پروژه دفاعی دوران جنگ تحمیلی در جهاددانشگاهی صنعتی شریف به‌عنوان یکی از فعال‌ترین واحدهای جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس، اظهار کرد: تجربه انجام پروژه‌های دفاعی در جهاددانشگاهی صنعتی شریف و چند واحد فعال دیگر مثل واحد اصفهان، خوزستان، مشهد، آذربایجان و ... در شرایطی که کشور درگیر جنگ تحمیلی بود و دانش و فناوری مورد نیاز صنایع دفاعی قبل از انقلاب در اکثر موارد در اختیار مجموعه دفاعی کشور نبود، یک تجربه بسیار گران بها است.

رییس اسبق جهاددانشگاهی صنعتی شریف با تاکید بر ضرورت جمع‌آوری و ثبت و انتشار دانش و فناوری‌های دفاعی کسب شده و تجربیات مجریان آن‌ها، گفت: جمع‌آوری و ثبت هدفمند این اسناد، علاوه بر تبیین نقش و اهمیت جهاددانشگاهی در تأمین نیازهای جبهه و جنگ و جایگاه این نهاد در استقلال دفاعی کشور، می‌توان از فرهنگ کاری آن زمان جهت ساخت الگوهای به روز فرهنگی برای نسل جدید بهره گرفت.

عضو شورای مستندسازی دفاع مقدس جهاددانشگاهی صنعتی شریف افزود: آنچه در این دوران می‌توان به‌عنوان فرهنگ و ارزش به نسل جدید منتقل کرد نیازمند مصادیق و مثال‌هایی است که تجربه شده و نتیجه آن برای این نسل قابل لمس باشد.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی با اشاره به موانع موجود برای جمع‌آوری و ثبت مستندات پروژه‌های دفاعی گفت: پس از گذشت بیش از سه دهه از اتمام جنگ تحمیلی، تعداد زیادی از افرادی که این تجربیات را در سینه‌های خود دارند، بازنشسته شده یا طی یکی دو سال آینده بازنشسته می‌شوند. طی چند سال اخیر چند نفر از همکاران مؤثر در اجرای پروژه‌های دفاعی فوت شده اند و اطلاعات زیادی را که در جایی ثبت و انتشار نشده، دیگر یا دسترسی به آن اطلاعات ناممکن یا بسیار سخت و دشوار شده است. همچنین اسناد و مدارک تولید شده در این پروژه‌ها در طول زمان دچار فرسودگی شده یا برخی از آن‌ها نزد اشخاص نگهداری می‌شود که ضروری است آرشیو الکترونیکی از آن‌ها تهیه شود تا علاوه بر نگهداری بهتر آن‌ها، قابل استفاده برای دیگران باشد.

دکتر طباطبایی افزود: افرادی که در دوران جنگ تحمیلی در پروژه‌های دفاعی جهاددانشگاهی فعال بودند، بسیار جوان بودند اما هم اکنون این افراد در دهه 60 یا 70 عمر خود هستند. این افزایش سن در برخی موارد باعث فراموشی بخشی از اطلاعاتی می شود که فقط در ذهن مجریان پروژه‌ها است که این موضوع نیز یکی از موانع پیش روی افراد فعال در حوزه مستندسازی تاریخ شفاهی فعالیت‌های دفاعی است که بر ضرورت توجه بیش از پیش و سرعت عمل برای ثبت این اطلاعات افزوده و زنگ هشدار برای سرعت بخشی به فعالیت‌های مستندسازی شفاهی این فعالیت‌ها را به صدا درآورده است.

این پیشکسوت جهاددانشگاهی، فرهنگ حاکم بر گروه‌های فعال در پروژه‌های جهاددانشگاهی در دهه اول آغاز این نهاد انقلابی را یکی از دلایل عدم توجه به انتشار نتایج به نام این تیم‌ها و اعضای آن، در آن دوران ذکر کرد و افزود: اعضای جهاددانشگاهی علیرغم آن که فعالیت‌های زیادی در زمینه‌های مختلف دفاعی برای جبهه‌ها انجام دادند، به دلیل فرهنگ حاکم که اعلام و ثبت هر کاری را که برای کشور و انقلاب اسلامی و در کمک به رزمندگان در خطوط مقدم جبهه‌ها انجام شده بود را به نام سازمان، یا گروه یا مرکز متولی و مجری پروژه‌ها، پسندیده نمی‌دانستند. به همین دلیل هم اکنون اطلاعات موجود دربارهٔ همکارانی که در این پروژه‌ها مشغول به فعالیت بودند بسیار کم است و جمع‌آوری این اطلاعات هم بنا به دلایلی که گفته شد، دشوار و زمان‌بر شده است.

عضو شورای مستندسازی دفاع مقدس جهاددانشگاهی صنعتی شریف، با دعوت از سازمان‌های متولی جمع‌آوری اسناد دوران دفاع مقدس برای همراهی و کمک به تیم‌هایی که طی چند سال گذشته برای ساماندهی و ثبت و انتشار این اسناد، گاهی به صورت متمرکز در برخی واحدهای جهاددانشگاهی مثل سازمان صنعتی شریف شکل گرفته و یا به صورت پراکنده در برخی واحدها به صورت مقطعی و در زمان‌هایی مثل زمان برگزاری نمایشگاه‌ها و همایش‌های دفاعی فعال می‌شوند، اظهار کرد: انجام این فعالیت مهم (جمع‌آوری و ثبت و انتشار اسناد دفاعی دوران دفاع مقدس) به دلیل ماهیت اطلاعات اسناد نظامی که بیشتر آن‌ها نیز تا چند سال گذشته در طبقه‌بندی و اسرار نظامی طبقه‌بندی شده بودند و همچنین فاصله‌ای که از بعد زمانی با آن‌ها پیدا کرده‌ایم، برای ما دشوار و گاهی دست‌نیافتنی است که غلبه بر این مشکل، حداقل در ارتباط با پروژه‌هایی که از طی سال‌های گذشته از طبقه‌بندی نظامی خارج شده‌اند، نیازمند کمک و همراهی آن دسته از نهادها و سازمان‌های نظامی است که بهره برداران اصلی نتایج پروژه‌های دفاعی جهاددانشگاهی در دوران دفاع مقدس بودند.

دکتر طباطبایی با اشاره به اهمیت مستندسازی فعالیت‌های دوران دفاع مقدس افزود: این فعالیت از سه جنبه اهمیت دارد؛ یکی آنکه دنیا بداند دفاع مقدس علاوه بر شجاعت رزمندگان اسلام بر پایه مبانی علمی انجام شد. دوم، جوانان ما مطلع شوند که در آن دوران با منابع اندک چه پیشرفت‌های علمی ارزشمندی کسب شد و این موفقیت‌ها تکرار پذیر است. سوم، تجربه مدیریتی و کار گروهی پروژه‌ها می‌تواند الگوی مناسبی برای اجرای پروژه‌های امروز باشد.

مدیر بخشی از پروژه‌های دفاعی در جهاددانشگاهی صنعتی شریف بر اهمیت انتقال این تجربیات در جهت تقویت روحیه خودباوری در جوانان تاکید کرد و افزود: بسیاری از جوانان کشور ما نمی‌دانند با وجود کمبود اطلاعات علمی در آن دوران چه کارهای مهمی انجام شده است و ادامه این راه در دوران حاضر نیز امکان‌پذیر است.

عضو شورای مستندسازی دفاعی جهاددانشگاهی صنعتی شریف گفت: متأسفانه علیرغم حمایت لفظی بسیاری از متولیان، مستند سازی تجربیات گذشته را در اولویت کاری خود قرار نمی‌دهند. این همان مشکل تاریخی است که کارهای دانشمندان ایرانی در جهان به‌درستی نشان داده نمی‌شود و اولین نفری که آن را ثبت می‌کند بنام او و کشورش درج می‌شود.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی با تاکید بر اهمیت همراهی متولیان مستندسازی پروژه‌های دفاعی دوران دفاع مقدس و اهمیت سرعت بخشی به این کار، افزود: برای انجام مستندسازی، بیش از یک سال است با متولیان مختلف مذاکره می‌کنیم و متاسفانه در بوروکراسی نهادی نظامی که متولی این کار هستند، این نوع کارها، به نظر در اولویت نیست و انجام آن بسیار زمان‌بر است. در حالی که با توجه به توصیه رهبر فرزانه انقلاب، آن‌ها باید دنبال رصد فعالیت دانش‌بنیان دفاعی باشند و فرصت باقی مانده را از دست ندهند.