پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی الگوی تکثیر فضای تحقیقاتی، علمی و انقلابی است/ جریان سازی این پژوهشگاه در بحث سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی ، مراسم افتتاحیه بیست و چهارمین کنگره و جشنواره بین‌المللی رویان با حضور، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری و رییس جهاددانشگاهی، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشمندانی همچون پروفسور سید علی ملک حسینی بنیان‌گذار و پدر پیوند اعضا در ایران، پروفسور عباس افلاطونیان پیشکسوت حوزه پزشکی تولیدمثل و پروفسور فریدون مهبودی پیشکسوت حوزه زیست‌فناوری و رئیس شبکه بیوتکنولوژی پزشکی کشور امروز سه شنبه 7 شهریور در پژوهشگاه رویان برگزارشد.

رویان یک دانشگاه و الگوی تکثیر فضای تحقیقاتی، علمی و انقلابی است
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در این کنگره با اشاره به اینکه رویان از نظر من یک پژوهشگاه و پژوهشکده نیست، رویان یک دانشگاه و الگوی تکثیر فضای تحقیقاتی، علمی و انقلابی است گفت: افتخار دارم که در جمع فرهیختگان کشورم حضور دارم. افرادی که نه فقط افتخار کشور که افتخار جهان هستند بلکه خدمات آن‌ها در همه جهان تأثیرگذار بوده است. من برای ادای ادب به این اساتید در این مراسم حاضر هستم. 

وی با اشاره به اینکه رویان از دستاوردهای بعد از انقلاب است که با رشادت و همت یک مرد خداباور و ایران باور در جهاد عزیز دانشگاهی تأسیس و پیگیری شد و توفیق پیدا کرد ادامه داد: انصافاً رویان در بسیاری از حوزه‌ها ازجمله بحث سلول‌های بنیادی جزو جریان سازان اصلی کشور بوده و این برای ما یک افتخار بزرگ است.

دکتر دهقانی فیروزآبادی بابیان اینکه رویان و سایر پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های خوب جهاددانشگاهی مثل ابن‌سینا و سرطان معتمد همه ظرفیت‌های این کشور هستند افزود: در این پژوهشکده‌ها افراد کم‌ادعا و کم‌توقع و پرکاری که خیلی کمتر ازآنچه کار می‌کنند دیده می‌شوند حضور دارند و ما وظیفه خودمان می‌دانیم هرجایی که ممکن بود به آن‌ها فضا دهیم. 

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور برای رویان و همه شرکت‌کنندگان این کنگره آرزوی توفیق کرد و گفت: امیدوارم جریان پرشتاب علمی در همه حوزه‌ها به‌خصوص پزشکی که ایران را به‌عنوان یک قدرت مطرح کرده، توفیق پیدا کنند. باور من این است که ثمره سال‌ها توجه به حوزه پزشکی این برتری است و امیدوارم توجه بیشتر و رفع برخی کم‌توجهی‌ها و کم‌مهری‌ها که به جامعه عزیز پزشکی و سلامت می‌شود این فضا ادامه پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه در تمام سفرها و دیدارهای رئیس‌جمهور در خارج از کشور یکی از ارکان اصلی مذاکرات علم و فناوری است و رکن اصلی افتخارآمیز این گفت‌و‌گوها حوزه سلامت، درمان و تجهیزات پزشکی است ادامه داد: این چیزی نیست جز ثمره تلاش دانشمندان بی‌ادعایی که باوجود همه سختی‌ها و فرصت‌های رنگارنگ سایر کشورها در ایران مانده‌اند که سر تعظیم در برابر بزرگی آن‌ها فرود می‌آوریم.

باید به دنبال تبدیل علم و فناوری به ثروت برویم
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت نیز در این کنگره با اشاره به اینکه بررسی‌های اولیه در حوزه علم و دانش در ایران و دنیا نشان می‌دهد که علوم به‌شدت در حال تغییر است گفت: بار بیماری‌ها در ۲۰ سال گذشته‌ تغییر کرده و این نشان می‌دهد که نگرش‌های ما نیز باید در عرصه درمان و تحقیق تغییر کند. 

دکتر پناهی بابیان این‌که دانش پزشکی متناسب با نیازهای کشور و بار بیماری‌ها رشد یافته است، گفت: در عرصه تحقیقات نیز مدل تغییر کرده ولی به‌اندازه دانش رشد نداشته‌ایم. 
وی ادامه داد: دانش باید متناسب با نیاز پیش برود. زمانی همه به دنبال این بودند که مقاله بنویسند، الآن دوران دانشگاه نسل سوم است و باید به دنبال تبدیل علم و فناوری به ثروت برویم. 

معاون وزیر بهداشت با اشاره به وجود بیش از ۸۰۰ مرکز تحقیقاتی در کشور، گفت: اگر امروزه در دنیا در منطقه اول هستیم و رتبه ۱۵ جهانی راداریم، ولی با این میزان نیروی توانمند انسانی در کشور، این میزان تولید علم کافی نیست. 

وی خاطرنشان کرد: شتاب تولید علم در حوزه پزشکی ۸.۳۳ است و با احتساب تولید علم در سایر حوزه‌ها این شتاب به حدود ۷ می‌رسد. درحالی‌که این عدد در کشورهای منطقه خیلی بالاتر است. 

معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه تحقیقات باید به مرجعیت ما و ورود به سرآمدان دنیا منتج شود، گفت: یک شرط رسیدن به مرجعیت، نیروی انسانی توانمند است.

وی بابیان اینکه ما ارتباطات بین‌المللی خوبی نداریم، اظهار کرد: سهم تولید علم با مشارکت بین‌المللی در ایران حدود ۳۰ درصد است، درصورتی‌که در کشورهای منطقه این میزان بالاتر است. 

دکتر پناهی ضمن انتقاد از کم بودن ارتباطات داخلی بین پژوهشگران در ایران، گفت: ارتباط داخلی نیز زیاد نیست و هر گروه جداگانه کار می‌کنند. 

وی آموزش کاربردی و عملیاتی را یکی از افتخارات وزارت بهداشت دانست و گفت: اگر این نگاه در بخش‌های مختلف نیز وجود داشته باشد، وضعیت بهتر می‌شود. همچنین نگاه مدرک‌گرایی در وزارت بهداشت کمتر است، باید در وزارتخانه‌های دیگر هم همین‌گونه باشد.

معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت بابیان اینکه مسائل و مشکلات با متدهای موجود حل نمی‌شوند، خاطرنشان کرد: باید زیرساخت‌ها، تفکر و نگاهمان را اصلاح کنیم. همچنین باید فناوری را در مسیر افزایش اثربخشی ببریم. 

وی افزود: در دو سال گذشته زیرساخت‌های وزارت بهداشت در حیطه دارو و تحقیقات در راستای خواسته محققان در حال اصلاح است.

دکتر پناهی ضمن اشاره به اهمیت علوم پایه گفت: علوم پزشکی بدون وجود علوم پایه بی‌معنی است. تنها راه بهبود وضعیت علوم پایه این است که در پرداخت حقوق‌ها فکر ویژه کنیم و نگاهمان را نسبت به رشته‌های علوم پایه اصلاح کنیم.

تقدیر از سه پیشکسوت عرصه علم و دانشمندان جوان
گفتنی است در این مراسم از سه پیشکسوت عرصه علم تقدیر به عمل آمد که در حوزه پزشکی تولیدمثل از پروفسور عباس افلاطونیان که اولین مرکز درمان ناباروری را در کشور افتتاح کرده‌اند، در حوزه سلول‌های بنیادی از پروفسور سید علی ملک حسینی بنیان‌گذار و پدر پیوند کبد ایران و درزمینهٔ زیست‌فناوری از پروفسور فریدون مهبودی در زمینه زیست فناوری دارویی تجلیل شد.

همچنین در زمینه دانشمندان جوان در سه حوزه زیست پزشکی نیز از امیر فتاحی، از دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سید احسان اندرامی از دانشگاه علوم پزشکی مازندران و در حوزه زیست فناوری از اسماعیل میرزایی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز تجلیل شد.

باید به سراغ مخزن‌الاسرار هستی یعنی قرآن بروید

در بخش دیگری از این مراسم پروفسور سید علی ملک حسینی پدر پیوند کبد ایران طی سخنانی، گفت: شما باید به سراغ مخزن‌الاسرار هستی یعنی قرآن بروید و ببینید در قرآن نطفه چه تعریف‌شده است. اگر سه آیه در مورد نطفه را در کنار آیات دیگر قرار دهید می‌فهمید که هزار و ۴۰۰ سال پیش قرآن چگونه خلقت را تعریف کرده و بعد ببینید افلاطون و ارسطو چه گفته‌اند؟ دانشمندان آن دوران به خلق‌الساعه بودن خلقت و مسطح بودن زمین و ... معتقد بودند.

وی ادامه داد: قرآن دو قسمت دارد یک قسمت آیات تکوینی است که اگر می‌خواهید عظمت خدا را بشناسید باید این آیات را بخوانید؛ ما خیلی غافل بوده‌ایم. آیات ۱۲ تا ۱۴ سوره مومنون را بخوانید. قرآن می‌فرماید انسان را از «طین» خلق کردیم؛ (وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِینٍ). اکنون بروید نظر قوی‌ترین بیولوژیست‌ها را نگاه کنید، آن‌ها معتقدند اولین ماده موجودات از گِل رس بوده است.

این استاد برتر کشور ادامه داد: سلول انسان ۱۵ تا ۳۰ میکرون قطر دارد و قطر هسته هشت میکرون است. این هسته زنجیره دی ان ای را دارد که از شش میلیون تا شش میلیون و ۴۰۰ قطعه تشکیل شده است. قرآن مهجور است بروید و بخوانید و در آن تدبر کنید. قرآن می‌فرماید من این چکیده که از خاک گرفته شده را در قرار مکین که امروزه ivf است قرار دادم و جنین شناسی را قدم به قدم تشریح می‌کند. قرآن سرخط ها و اصول آفرینش را گفته است و خداوند تمثیل و شبیه‌سازی کرده تا ما بفهمیم.

وی به دیگر آیات قرآن در خصوص دمیدن روح به جسم نیز اشاره کرد و ادامه داد: نطفه اولیه سلول مادر است که ما همه از نسل آن هستیم. ما خیلی خرافات بافته‌ایم. آیه اول سوره نسا را بخوانید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا؛ ای مردم پروا از خداوندی بکنید که شما را از نفس واحدی خلق کرد و جفت او را از او خلق کرد. این «منها» همان نطفه اولیه است. شما شگفتی خداوند را ببینید؛ دی ان ای بالاخره بعد از سال‌ها کشف شد در حالی که در قرآن آمده بود.

پروفسور ملک حسینی با تأکید بر اینکه قرآن همیشه با من است چون خیلی چیز عظیمی است، گفت: بروید آیات قرآن را بخوانید تا ببینید انسان چطور خلق شده است. در سوره الطارق می‌فرماید: تو چه میدانی که این چیست و نگاه کنید که انسان از چه خلق شده است؟ «یَخْرُجُ مِنْ بَیْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ؛ [که] از صلب مرد و میان استخوان‌هاى سینه زن بیرون مى‌‏آید». صلب و ترائب کجاست؟ دانشمندان اکنون فهمیده‌اند یک قسمت پشت و یک نقطه شرم‌گاهی است که از آن کودک به وجود می‌آید. اشاره‌های زیادی در قرآن وجود دارد و هر چه که کشف می‌شود باز هم قرآن جلوتر است. ما در علوم پایه عقب هستیم اگر جهش نکنیم به غرب نمی‌رسیم.

وی با بیان اینکه هیچ جای دنیا دو وزارتخانه (وزارت علوم و وزارت بهداشت) موازی نداریم ادامه داد: همه آموزش را باید در وزارت علوم تجمیع کنیم و به هر دانشگاهی چند بیمارستان بدهیم. با این بودجه موازی که صرف شده می‌توانستیم هر چیزی بسازیم و اینقدر هم فقر نداشته باشیم.

تجربه های زیستی برای راه اندازی اولین مرکز درمان ناباروری و مشکلات پژوهشگران 

پروفسور عباس افلاطونیان  نیز که اولین مرکز درمان ناباروری را در کشور افتتاح کرده‌ و در این مراسم نیز به‌عنوان پیشکسوت این حوزه از علم مورد تجلیل قرار گرفت، خاطرات و مشکلات اولین قدم‌های تأسیس مرکز ناباروری در ایران را تشریح کردند و در ادامه نیز دیگر استاد برتر تجلیل شده در این مراسم، پروفسور فریدون مهبودی مشکلات پژوهشگران و پژوهش در ایران را تشریح و به پژوهشگران تأکید کرد: فقط باید به خودمان متکی باشیم و به هیچ وزیر و وکیلی امیدوار نباشیم و بعد از خداوند منتظر هیچکس نباشیم.  

یادآور می‌شود، بیست و چهارمین کنگره بین‌المللی تولید مثل ؛ نوزدهمین کنگره بین‌المللی سلول‌های بنیادی و هجدهمین سمینار پرستاری مامایی در قالب کنگره رویان که تا دهم شهریور ادامه دارد، دانشمندان ایرانی و خارجی آخرین یافته‌ها در حوزه پزشکی تولید مثل، بیوتکنولوژی، سلول های بنیادی و پزشکی باز ساختی را بررسی و تبادل نظر می‌کنند.

 در این کنگره حدود ۱۰۲ سخنران داخلی و خارجی سخنرانی می‌کنند که ۲۵ سخنران خارجی از ۱۵ کشور جهان را شامل می‌شود. همچنین ۳۶۹ طرح پژوهشی امسال به دبیرخانه این کنگره ارسال شده است که از  این تعداد مقالات در کنگره پزشکی تولید مثل، ۱۹۵ طرح به صورت پوستر و ۱۲ طرح به صورت سخنرانی پذیرفته شده است.