تلاش سازمان دانشجویان برای گسترش زیست‌بوم نوآورانه جهاددانشگاهی/ فعالیت های این سازمان برای کادر سازی و تربیت نیروهای کارآمد

دکتر رضا فریدزاده رییس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی در گفت‌وگو با روابط عمومی جهاددانشگاهی در پاسخ به این سؤال که سازمان دانشجویان به چه میزان توانسته است در زمینه کادر سازی و تربیت نیروهای کارآمد و متعهد برای جهاددانشگاهی موفق عمل کند؟ گفت: این سازمان در طول این سال‌ها تلاش کرده است تا با جذب دانشجویان متعهد؛ خلاق؛ دغدغه‌مند؛ خودجوش؛ باورمند به امام (ره)، انقلاب اسلامی و ولایت‌فقیه و مسئولیت‌پذیر در مسیر نوآوری و پیشرفت حرکت کند و برای رفع چالش‌ها و نیازهای علمی، اجتماعی و فرهنگی کشور مشارکت جدی و اثربخش داشته باشد.

وی افزود: سازمان دانشجویان ایران با داشتن شعب در استان‌ها و دانشگاه‌های مادر و مجموعه کانون‌های تخصصی و شبکه‌های دانشجویی که در کشور دارد، از جمله فراگیرترین نهادهایی است که در سطح دانشگاه‌های ایران فعالیت دارد و این تلاش‌ها در طول این سال‌ها در اَشکال فعالیت‌های ناظر بر الگوسازی و رشد فردی مانند مجموعه رویدادهای مربوط به نکوداشت مفاخر و نوآوران ایران اسلامی؛ فعالیت‌های اجتماعی مانند مجموعه رویدادهای حمایت از محیطِ‌ِزیست و استفاده از متخصصان و نوآوران برای حل مسائل این حوزه در قالب همایش، نشست و گردهمایی و نهایتاً فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی که مسابقات ملی مناظره و برگزاری رویدادهای کارآفرینانه و نوآورانه اکسیر از شمار آن‌ها هستند، صورت گرفته است.

دکتر فریدزاده با تاکید بر این‌که ضرورت اصلی ایجاد این سازمان به ماهیت و نوع رویکرد و عمل خود جهاددانشگاهی باز می‌گردد، ادامه داد: جهاددانشگاهی نیروهای خود را از میان دانشجویان همکار با جهاد جذب می‌کرد و در همان دهه، قرار بر این شد که سازمان دانشجویان ایران در قالب مأموریتی مشخص و به‌صورت نظام‌مند، این دانشجویان را جذب کند و در قالب شبکه‌ها و نظامت و برنامه‌های مشخص به پروردگی و پختگی نسبی برساند؛ بنابراین این دانشجویان بعدها و با افزایش تجربه در جهاددانشگاهی جذب می‌شدند تا بتوانند در سطح و ساحتی دیگر، کمک‌کننده مسیر نوآوری و پیشرفت کشور باشند و یاری‌گر برای رفع چالش‌ها و نیازهای علمی، اجتماعی و فرهنگی مناطق گوناگون کشور و مشارکت جدی و اثربخش در حل مسائل داشته باشد.

رییس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی بیان کرد: مهم‌ترین منشور و راهنمای کلان برنامه‌ریزی و عمل ما، به‌عنوان بخشی از نهاد جهاددانشگاهی، در پیگیری و راهبری برنامه‌های فرهنگی ویژه دانشجویان سراسر کشور، بیانات ارزشمند و گوهربار مقام معظم رهبری است که در دیدار با اعضای شورای مرکزی جهاددانشگاهی در سال 1369 بیان فرمودند: «جهاددانشگاهی می‌تواند آن دستگاهی باشد که این موجِ جوانِ تحصیل‌کُنِ دانشجوی کشور را در داخل دانشگاه‌ها هدایت کند و این‌ها را به پختگی و کمال لازم برساند.»

وی در پاسخ به این سؤال که چه برنامه‌ای برای توسعه ارتباط با دانشجویان و حضور پررنگ‌تر جهاددانشگاهی در دانشگاه‌ها دارید؟ اظهار کرد: در این رابطه دو راهبرد اصلی مطرح است: رشد و توسعه کمی و هم‌زمان رشد کیفی فعالیت‌ها. در حوزه کمی اکنون در نقطه‌ای قرار داریم که در تمام استان‌ها شعبه‌های این سازمان ایجاد شده است. این رشد بسیار خوبی است که از زمان تأسیس سازمان با یک شعبه در تهران، اکنون 42 شعبه در سراسر کشور با دریافت مجوزهای لازم از جهاددانشگاهی ایجاد شده است و این شعب فعال هستند و در زیرمجموعه این شعب، 142 کانون دانشجویی فعال هم تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها درگاه جذب مشارکت و عضویت دانشجویان در سطح کلان و سراسری هستند.

دکتر فریدزاده ادامه داد: از جهت کیفی نیز، جهاددانشگاهی همیشه یک نهاد نوآور بوده و سیاست تسری فرهنگ نوآوری از اولویت این نهاد است و سازمان دانشجویان هم این رویکرد را دارد و تقریباً در همه حوزه‌های فعالیت، نگاه نوآورانه و نهادینه کردن آن در سطح دانشگاه‌های کشور وجود داشته است؛ به‌عنوان مثال، در سال 1391 که «مرکز مناظره‌های دانشجویی» راه‌اندازی شد، اولین کاری بود که در حوزه آزاداندیشی در سطح دانشگاه‌ها رقم خورد. اکنون یازده دوره از برگزاری این مناظره‌ها می‌گذرد و هر سال به طور میانگین بیش از 500 گروه چهارنفره دانشجویی در این رویداد فرهنگی شرکت دارند.

وی با اشاره به این‌که در قالب مرکز گردشگری علمی- فرهنگی هم 18 دوره «طرح ملی ایران مرز پرگهر» با هدف برگزاری اردوهای دانشجویی به مقصد پروژه‌های علمی - تحقیقاتی برگزار شده است، گفت: تمام این فعالیت‌های فرهنگی با هدف تقویت روحیه خودباوری و هویت‌بخشی به جوان‌ها و دانشجویان در حال تحصیل است؛ در حقیقت، طی این سال‌ها، یکی از اهداف اصلی سازمان تحقق کارهای برزمین‌مانده در حوزهٔ فرهنگی به‌عنوان مطالبه جدی نظام و رهبری بوده که در بخش‌های دیگر به آن‌ها نپرداخته بودند. بر این اساس، در شعار سازمان دانشجویان، «فرزند زمان خود بودن» مورد تأکید است و به این معنا که با توجه به تغییر و تحولات سریع فرهنگی و اجتماعی، این سازمان با پیشینه قابل‌قبول در اجرای برنامه‌های نوآورانه در گذشته، به‌روزرسانی در طرح‌های آینده را بر مبنای همین ایده‌های نوآورانه فرهنگی داشته باشد.

رییس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی بیان کرد: امسال شعار جهاددانشگاهی، «الگوی پیشرفت، با ایمان، امید و اعتماد به جوانان» تعریف شده است و بر این اساس، سازمان دانشجویان هم تلاش می‌کند که درگاه ورود جوانان مؤمن به جهاددانشگاهی باشد و با اعتمادی که به جوانان در جهاددانشگاهی از ابتدا بوده است، برنامه‌های خود را طراحی و اجرایی خواهد کرد؛ یعنی هر دانشجویی در هر نقطه از کشور بخواهد وارد جهاددانشگاهی شود، درگاه ورودی آن سازمان دانشجویان است و برای حصول این منظور، حوزه‌های متعدد فرهنگی تعریف شده است و هر دانشجو بر اساس علاقه‌مندی خود وارد می‌شود و فعالیت فرهنگی‌اش را انجام می‌دهد. این افراد، در نهایت، جذب جهاددانشگاهی و بخش‌های دیگر خواهند شد. ما طیف وسیعی از دانشجویان دیروز را داریم که از طریق سازمان دانشجویان در حوزه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و فرهنگی جهاددانشگاهی جذب شده‌اند و در حال فعالیت هستند و کارهای بسیار بزرگی را به نتیجه رسانده‌اند.

برنامه‌ریزی برای برگزاری اولین جشنواره نوآوری و کارآفرینی دانشجویان کشور

وی با اشاره به این‌که چه برنامه‌های شاخصی توسط آن سازمان دنبال می‌شود و اجرای چه برنامه‌های جدیدی را دنبال می‌کنید؟ گفت: یکی از دغدغه‌های مهم و اصلی سازمان در دورهٔ جدید توجه به "کارآفرینی" است و در این راستا، از جمله مهم‌ترین طرح‌های سازمان که در سال جاری و در سال‌های آتی برگزار خواهد شد، اولین جشنواره نوآوری و کارآفرینی دانشجویان کشور است. نوزدهمین دوره طرح ملی ایران مرز پرگهر (بازدید دانشگاهیان از طرح‌های نوآورانه و فناورانه سراسر کشور و نیز مواریث فرهنگی) نیز در طول سال جاری برگزار خواهد شد که در این دوره از طرح چهار نوع بازدید برای آشناسازی دانشگاهیان با نوآوری‌های صورت گرفته در صنایع بزرگ و کوچک کشور و فناوران و نوآوران پیش‌بینی شده است: نخست، بازدید از شرکت‌های دانش‌بنیان شاخص (با عنوان بازدیدهای آچار)؛ دوم، بازدید از کسب‌وکارهای نوآورانه و دیجیتالی (با عنوان بازدیدهای فوت‌وفن)؛ سوم، بازدید از کسب‌وکارهای کوچک و مشاغل خانگی موفق و شاخص (با عنوان بازدیدهای نهال) و چهارم، دیدار دانشجویان با کارآفرینان و نوآوران موفق (با عنوان با کارآفرینان). همچنین، در سال جاری، جشنواره مهر باران؛ جشنواره نکوداشت شهدای دانشجو؛ جشنواره منظومه فکری امام (ره) و رهبری؛ یازدهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان کشور؛ هشتمین جشنواره طریق جاوید و جشنواره نکوداشت مفاخر و نوآوران ایران اسلامی برگزار خواهد شد.

برگزاری «طرح مناظره اساتید و نخبگان دانشگاهی»

دکتر فریدزاده با تاکید بر این‌که از جمله برنامه‌های مهم در دست اقدام سازمان برگزاری «طرح مناظره اساتید و نخبگان دانشگاهی» است، تصریح کرد: در صدوسی‌وچهارمین جلسه مجمع هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره که مرداد سال جاری به شکل حضوری و مجازی برگزار شد، مأموریت اجرای طرح مناظره اساتید و نخبگان دانشگاهی به سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی محول شد تا طرح ابتدا در 10 دانشگاه مهم و با تکیه بر مهم‌ترین مسائل کشور برگزار شود و سپس، با استفاده از ظرفیت همکاری نهادهای دیگر به‌عنوانِ یک طرح فراگیر ملی توسط جهاددانشگاهی پیگیری شود که به نظرم فرصتی بسیار مناسب برای سازمان برای انجام یک کار گُزین و اثربخش فراهم می‌کند.

رییس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی در پاسخ به این سؤال که انجام فعالیت‌های فرهنگی با توجه به چه شاخص‌هایی در سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی انجام می‌شود و چه وجوه تمایزی با سایر نهادهای فرهنگی در دانشگاه‌ها دارد؟ اظهار کرد: دانشگاه‌ها معمولاً به سه نسل تقسیم‌بندی می‌شوند؛ نسل اول که دانشگاه‌های آموزش محور هستند و در آن‌ها صرفاً آموزش و اعطای مدرک مطرح است؛ دانشگاه نسل دوم که دانشگاه‌های پژوهش محور هستند و در آن‌ها توجه بیشتری پژوهش و کاربردی سازی پژوهش توجه می‌شود و دانشگاه‌های نسل سوم که کارآفرین هستند و دانشگاه صرفاً مکانی برای یادگیری و حتی انجام پروژه‌های تحقیقاتی نیست، بلکه دانشگاه نسل سوم یا کارآفرین علاوه بر موارد گفته شده، تمرکزش بر تجاری‌سازی علم، نوآوری و کارآفرینی است؛ لذا به نظر من، ما برای انجام کارهای فرهنگی برای دانشجویان باید به این نکته و دانشگاه به معنای نسل سومی آن توجه داشته باشیم و برنامه‌ها و طرح‌های فرهنگی خود را با این ملاحظه مهم تهیه و تدوین کنیم.

وی افزود: بنابراین یکی از دغدغه‌های مهم و اصلی سازمان در آینده "کارآفرینی و ارزش‌آفرینی" است و از سوی دیگر توجه به "نوآوری‌ها" هم در این چهارچوب مطرح و مورد توجه خواهد بود. به نظر من یکی از مهم‌ترین نقش‌آفرینی‌هایی که سازمان دانشجویان ایران می‌تواند در جهاددانشگاهی داشته باشد، این است که به‌عنوان پل و حلقهٔ واسط عمل کند؛ یعنی دانشجویان از طریق شبکه‌های موجود سازمان دانشجویان در سراسر کشور جذب جهاددانشگاهی شوند، کما اینکه در طول سال‌های گذشته به همین طریق بوده است و بسیاری از مدیران و متخصصانی که در حال حاضر در جهاد مشغول به فعالیت هستند، از طریق همکاری داوطلبانه، پاره‌وقت و ... با سازمان دانشجویان، جذب جهاد شده‌اند و رشد کرده‌اند و پله‌پله مسیر را ادامه داده‌اند. یکی دیگر از اَشکال مشارکت این سازمان، برگزاری مجموعه برنامه‌های نظام‌مند و سامان‌مندی است که در پاسخ به پرسش دوم شما به بخشی از آن‌ها اشاره شد.

دکتر فریدزاده بیان کرد: جهاددانشگاهی همان‌گونه که از نامش پیداست همواره در هر فعالیتی در کشور با روحیه جهادی و باورمند و با اعتقاد راسخ ورود پیدا کرده است. سازمان دانشجویان ایران به‌عنوان درگاه ورود جوانان مؤمن، باانگیزه و متخصص به مجموعه جهاددانشگاهی در حالی ربع قرن فعالیت خود را سپری می‌کند که توانسته با تکیه بر شور و نشاط و روحیه امید دانشجویان متعهد، توانمند، خلاق، پویا و کارآمد و به پشتوانه تلاش همکاران سازمان در طول این سال‌ها و نیز جلب اعتماد و حمایت مسئولان، به‌عنوانِ سازمانی مبدع، نوآور، توسعه‌دهنده و تسهیلگر فعالیت‌های فرهنگی دانشجویی مطرح باشد و با داشتن کارنامه‌ای درخشان از فعالیت‌های متنوع، نام و جایگاه خود را بیش از پیش در میان دانشجویان کشور مطرح کند و میراث‌دار دستاوردهای اعضای خدوم و پرتلاشی باشد که با تمام توان و از بُنِ جان، ظرفیت‌ها و توانایی‌های خود را برای ایجاد و ترویج نوآوری‌ها در فعالیت‌های فرهنگی برای دانشجویان مصروف داشته‌اند.

وی در پایان اظهار کرد: چشم‌انداز کنونی فعالیت سازمان دانشجویان نیز بر ایجاد محملی اثرگذار، چابک، کارا و مورد وثوق برای جذب، حمایت و هدایت دانشجویان نوآور، متعهد و خلاق به زیست‌بوم نوآورانه جهاددانشگاهی و هدایت و حمایت از آن‌ها تمرکز دارد تا با عزمی استوار، اندیشه‌ای خلاق و پویا و با پایبندی به ارزش‌ها و اهداف والای نظام مقدس اسلامی، تمام توان خود را در این مسیر به یاری خداوند بزرگ به کار گیرد و آینده‌ای روشن را رقم بزند.