تالاب ها نقش عظیمی در پایداری اقتصادی و اجتماعی منطقه دارند

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی استان گیلان فریبرز جمالزاد  با بیان اینکه مقوله پایداری به تعامل و ارتباط همه ابعاد و اجزا برای یک هدف مشترک اتلاق می شود، اظهار کرد: در توسعه پایدار سه مقوله اقتصاد، اجتماع و محیط زیست باید به صورت سه ضلع یک مثلث متساوی الاضلاع در کنار هم قرار بگیرند.

وی افزود: اگر هر کدام از اضلاع مثلث توسعه پایدار بخواهد به نفع ضلع دیگر کنار رود و یا به حوزه کاری آن ضلع تعدی کند، عملا پایداری در توسعه اتقاق نخواهد افتاد لذا نباید مسائل اقتصادی را بر مسائل زیست محیطی ارجح بدانیم و یا مسائل اجتماعی را جایگزین مسائل اقتصادی کنیم؛ حتی حفظ محیط زیست نباید مانع توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه شود که در این صورت پایداری را از دست خواهیم داد.

رییس سازمان جهاددانشگاهی استان گیلان، برنامه های پنج ساله توسعه را یکی از مهمترین اسناد بالادستی و قوانین آن را لازم الاجرا دانست و تصریح کرد: از برنامه دوم به بعد شاهد پررنگ شدن نقش محیط زیست در برنامه ریزی های توسعه ای هستیم. به عنوان مثال در برنامه چهارم ماده واحده ای برای پسماندهای استان های شمالی کشور داریم که شهرداری ها را مجاب می کند طی دو برنامه آتی(چهارم و پنجم) 10 درصد از حجم میزان تولید زباله را کاهش دهند.

وی مطرح کرد: یکی از کنوانسیون های بین المللی که به صورت جدی مقوله پسماند را در دریای خزر دنبال می کند «CEP»(برنامه محیط زیست خزر) است. این کنوانسیون چهار پروتکل الحاقی داشته و کشورهای حاشیه دریای خزر موظف به پیوستن به این پروتکل ها هستند که نشان دهنده عزم ملی و بین المللی نسبت به اجرای قوانین کلان زیست محیطی است.

جمالزاد حساسیت های اکولوژیک شمال کشور را بسیار بالا دانست و یادآور شد: رشته کوه البرز جزو چین خوردگی های جوان زمین شناسی است لذا فاصله بین کوهپایه، دشت و خط فلات محدود بوده و چنین مناطقی بسیار حساس و آسیب پذیر هستند و کار توسعه پایدار را دشوار می کند.

سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی، با بیان اینکه حدود 64 درصد جمعیت دنیا در فاصله یکصد کیلومتری از سواحل زندگی می کنند، گفت: یک خط 1700 کیلومتری در نوار جنوبی ساحل دریای خزر داریم که از تراکم جمعیتی بالا در کنار حساسیت های زیست محیطی حکایت می کند و می تواند موجب آسیب پذیری اکولوژیک این مناطق شود.

وی با تاکید بر لزوم دستیابی به توسعه پایدار با توجه به قوانین ملی و کنوانسیون های بین المللی، خاطرنشان کرد: توسعه در شمال کشور باید آمایش اقتصادی و اجتماعی داشته و درخور شان محیط زیست باشد.

جمالزاد کنوانسیون رامسر را کنوانسیون مربوط به تالاب های مهم بین   المللی به ویژه تالاب های زیستگاهی دانست و اضافه کرد: تالاب های متعددی در نوار جنوبی ساحل دریای خزر از آستارا تا گرگان داریم که به واسطه تراکم جمعیت، بسیار آسیب پذیر هستند، اما وقتی که از تالاب سخن می گوییم تنها به یک پدیده طبیعی در توسعه پایدار اشاره نداریم، بلکه تالاب ها علاوه بر اینکه یک اکوسیستم طبیعی هستند، نقش عظیمی در پایداری اقتصادی و اجتماعی منطقه دارند.

رئیس سازمان جهاددانشگاهی گیلان گفت: تراکم جمعیتی بالا و معیشت وابسته حاشیه نشینان تالاب به این پهنه آبی فشار زیادی را به اکوسیستم تالاب وارد می کند.

وی ادامه داد: آسیب پذیری اکولوژیک تالاب ها بسیار بالاست. در واقع عدم بالانس آبی کشور که به واسطه مدیریت نامناسب حوضه های آبخیز در ادوار گذشته ایجاد شده، آسیب پذیری تالاب ها و بی نظمی اکوسیستم آن را تشدید کرده است.

جمالزاد با اشاره به نقش تعیین کننده تالاب ها و کارکردهای اکوسیستم طبیعی آن برای دستیابی به توسعه پایدار، گفت: اگر امروز مجامع تالابی ما به لحاظ اکوسیستمی فعال و پویا نباشند و نتوانند نقش واقعی خودشان را در طبیعت منطقه ایفا کنند، با وجود هزینه های اقتصادی و اجتماعی فراوان، توسعه پایدار در آن مناطق محقق نمی شود.

سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی توسعه پایدار را در گرو پایداری تالاب ها دانست و عنوان کرد: نشست منطقه ای باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی به میزبانی گیلان و با محوریت تالاب ها برگزار خواهد شد تا بتوانیم مسائل و مشکلات زیست محیطی تالاب های شمال کشور را کالبدشکافی کنیم و درصدد رفع آن برآییم.

وی «آگاهی» و «نگرش» را دو کلیدواژه زیست محیطی دانست و تاکید کرد: اگر نسبت به یک موضوع از اشراف و اطلاعات لازم برخوردار باشیم، در واقع آگاهی داریم و اگر اقدامات موثر و بازخوردهای لازم مرتبط با آن آگاهی را انجام دهیم، از نگرش برخوردار هستیم. در حال حاضر آگاهی لازم در موضوعات مختلف محیط زیستی در کشور ما وجود دارد، اما متاسفانه از نگرش لازم که بتواند بازخوردهای مناسب داشته باشد و مشکلات را حل کند، بی بهره ایم.

جمالزاد با بیان اینکه نشست منطقه ای باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی می تواند نگرش های زیست محیطی را تقویت کند، متذکر شد: این نشست ها علاوه بر اینکه آگاهی دهنده هستند، می توانند به ارتقای نگرش و اعتقاد جامعه نسبت به محیط زیست کمک کنند.

رییس سازمان جهاددانشگاهی گیلان تصریح کرد: خوشبختانه طی سه دهه اخیر تریبون های مختلف وظیفه آگاهی رسانی زیست محیطی جامعه را بر عهده داشته اند و اکنون زمان تقویت نگرش زیست محیطی مردم است تا اقدامات عملیاتی و بازخوردهای موثر شکل بگیرد.

گفتنی است، نشست منطقه سه کشوری باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی، از سری برنامه های سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی استان گیلان و با همکاری پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی و اداره کل محیط زیست استان روز شنبه، 18 اسفندماه برگزار می شود.