حرکت جهاددانشگاهی به سمت کیفی سازی فعالیت‌های فرهنگی / توجه این نهاد به فرهنگ دانشگاهی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، گردهمایی معاونین فرهنگی واحدهای جهاددانشگاهی مستقر در تهران با حضور دکتر حسن مسلمی نائینی رییس جهاددانشگاهی، با موضوع «تأمل در اجرای برنامه‌های هماهنگ فرهنگی منطبق با ظرفیت تخصصی دانشگاه‌ها» امروز (شنبه، 16 اردیبهشت ماه) برگزار شد.

دکتر حسن مسلمی نائینی در این نشست با اشاره به این که توقع از جهاددانشگاهی انجام کار علمی دانش‌بنیان است، گفت: باید از انجام کارهای معمولی پرهیز کنیم و کارهای اساسی زمین مانده در کشور را انجام دهیم.

رییس جهاددانشگاهی با بیان این‌که یکی از موضوعات مهم فرهنگ دانشگاهی است، اظهار کرد: فرهنگ دانشگاهی در دانشگاه‌های خارج از کشور، به شکل دیگری است و ارتباط بین استاد و دانشجو کاملاً متفاوت و به شکل مرید و مراد است.

وی در ادامه با تاکید بر این در فرهنگ دانشگاهی خلأ جدی داریم، تصریح کرد: در نتیجه باید روی موضوع فرهنگ دانشجویی تامل داشته باشیم و بررسی کنیم که چگونه می‌توانیم فرهنگ دانشگاهی را ارتقاء دهیم. این موضوع در خارج دارای جایگاه ویژه ای است.

دکتر مسلمی نایینی به اهمیت توجه به قرآن در مؤسسات جهاددانشگاهی تاکید کرد و گفت: دارای مرکز قرآنی هستیم که در کشور منحصر به فرد است که باید از این ظرفیت بیشتر استفاده کنیم.

رییس جهاددانشگاهی ضمن اشاره به این که یکی از مسائلی که مطرح می‌شود، این است که جهاددانشگاهی باید مستقل باشد؛ خاطرنشان کرد: ۲۵ درصد بودجه ما دولتی است و بقیه آن را باید با درآمدسازی کسب کنیم. این نگاه و رویکرد در موضوعات فرهنگی هم وارد شده است. اما این سوال مطرح می‌شود که آیا ما باید در همه زمینه‌ها درآمدزا باشیم، در مورد موضوعات فرهنگی هم باید درآمدزا باشیم؟

وی خاطرنشان کرد: کمبود بودجه وجود دارد، ولی در مورد موضوعات فرهنگی و تبلیغاتی باید فکر دیگری کرد؛ علمی کردن فعالیت‌ها را باید جدی گرفت.

رییس جهاددانشگاهی با تاکید بر وجود سامانه رویتاب معاونت فرهنگی گفت: بنده این سامانه را رصد می کنم.

کیفی سازی فعالیت‌های فرهنگی جهاددانشگاهی

در ادامه دکتر علیرضا کلانتر مهرجردی معاون فرهنگی جهاددانشگاهی با بیان این که ما در حوزه فرهنگی امروز با شرایط ویژه ای مواجه هستیم، گفت: این شرایط ویژه هم در کشور و هم در جهاددانشگاهی و هم در همه نهادهای فرهنگی وجود دارد، به گونه ای که رهبر معظم انقلاب این قله را تبیین کرده اند که همه نهادها باید به یک بازسازی فرهنگی روی بیاورند.

وی افزود: ترجمان این موضوع این است که هر فردی که بر کرسی فعالیت‌های فرهنگی تکیه زده به اشکال مختلف می‌تواند این کار را انجام دهد.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خاطر نشان کرد: ما در معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی براساس سبقه و سابقه جهاددانشگاهی در فعالیت های فرهنگی در سه حوزه، فعالیت‌های فرهنگی جهاد، فرآیندهای فعلی جهاد و ساختار می‌توانیم کار انجام دهیم.

وی ضمن اشاره به اینکه عموماً وقتی توقع تغییر دریک ساختار مطرح می‌شود، یکی از راه‌ها تغییر ساختار است، ادامه داد: راه دیگر این است که کار را از  خرده پدیده های آغاز کنیم و به سمت بازسازی ساختار برویم.  موضوع مهم این است که ما بتوانیم خروجی کار را در کنش های فرهنگی مشاهده کنیم. 

دکتر کلانتر مهرجردی خاطر نشان کرد: در حوزه فرهنگی، اقداماتی را شروع کردیم و در صدد این هستیم فعالیت‌های جهاد را به سمت کیفی سازی برده و یک بازسازی فرهنگی انجام دهیم.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی با اشاره به نگاه دکتر مسلمی نائینی در خصوص فعالیت‌های فرهنگی گفت: نگاه رییس جهاددانشگاهی این است که اگر می‌خواهیم فعالیت فرهنگی انجام دهیم، باید ابتدا برای خود جهاددانشگاهی انجام دهیم. اگر دانشجو داریم و فعالیت آموزشی داریم، باید فعالیت‌های فرهنگی درخور در قالب آن انجام دهیم. اگر در حوزه پژوهش فعالیتی انجام می‌دهیم برای آن‌هایی که قابلیتش را دارد، پیوست فرهنگی تعریف کنیم.

وی با تاکید بر این که توجه به خانواده جهاددانشگاهی نیز اهمیت دارد، افزود: اگر نوری قرار است بتابد باید بر جهاد و جهادگران بتابد. در فعالیت‌های فرهنگی جهادگران و خانواده‌های آن‌ها را مورد توجه قرار دهیم.

دکتر کلانتر مهرجردی با تاکید بر این که در استان تهران با شرایط ویژه مواجه هستیم، گفت: جهاددانشگاهی مزیت‌هایی در استان تهران دارد. برای مثال ۱۲ مرکز جهاددانشگاهی در تهران وجود دارد که می‌توانند قرارگاه فرهنگی باشند.

وی افزود: شرایط تهران، هم فرصت و هم تهدید است. ۱۵ میلیون جمعیت در استان تهران وجود دارد که می توانیم استان تهران را به مثابه یک ظرفیت ببینیم.

دکتر کلانتر مهرجردی ادامه داد: به دنبال آن هستیم  که به شکل تخصصی قرارگاه فرهنگی را شکل دهیم و تشکیل این قرارگاه را جدی‌تر پیگیری و در فعالیت‌های فرهنگی ذی نفعان را به صورت تخصصی درگیر کنیم تا فعل جریان سازی فرهنگی اتفاق بیفتد.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی با اشاره به ضرورت تمدن‌سازی گفت: یکی از مسیرهای جدی پیش روی ما، تمدن‌سازی نوین است. افق پیش روی ما تمدن‌سازی است و این لوازمی نیاز دارد. در تمدن‌سازی، دو عنصر مهم؛ تولید فکر و اندیشه و پرورش انسان است.

وی با اشاره به سخن مقام معظم رهبری که ساختار فرهنگی نیازمند تحول اساسی و انقلابی است، بیان کرد: برای این تحول باید به اسناد بالادستی از جمله بیانیه گام دوم توجه داشت. همچنین توجه باید به تحولات نیز ضرورت دارد، یکی از این تحولات، تغییرات دولت است.

دکتر کلانتر مهرجردی با اشاره به مهم‌ترین موضوعات مورد توجه دولت گفت: مهم‌ترین موضوعات مسأله اشتغال و بیکاری جوانان، ریشه‌کنی فقر، ضعف در شایستگی مدیریت نهادها، مشارکت مردم، مهاجرت و ... است. بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب، اسناد و رویکرد دولت سیزدهم، نامه‌ای در اوایل سال جدید، به مراکز مختلف ارسال و سیاست‌ها را ابلاغ کردیم و در دستور کار قرار دادیم.

وی تاکید کرد: یکی از رویکردها این است که به خانواده فرهنگی از جمله دانشجویان، پژوهش‌ها و خانواده‌های جهادگران توجه داشته باشیم. بر همین اساس احکامی در ۵ محور «مقابله با غرب زدگی و انحراف در چارچوب  سیاست‌های فرهنگی»، «الگوی سبک زندگی دانشجویی»، «طرح راهبردی حلقه‌های میانی دانشجویی»، «تاسیس مرکز جوانی جمعیت و خانواده» و «شبکه ملی مطالعه دانشجویان ایران» ابلاغ شده است.

نیاز به طراحی کلانی در حوزه فرهنگ جهاددانشگاهی داریم

در ادامه محمدمهدی خیرجو سرپرست خبرگزاری ایسنا با بیان این که ایسنا به عنوان مجموعه رسانه‌ای جهاددانشگاهی، وظایف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و ... را به دوش می‌کشد؛ گفت: جهاددانشگاهی آن دسته‌ از رویدادهایی را که فکر می‌کند نیاز است در عرصه رسانه ظهور و بروز بیشتری پیدا کند، اعلام کند، اگر در خود جهاد دانشگاهی ظرفیت خلق این رویداد وجود دارد و نیازی به کمک ایسنا نیست، ما فقط روی خروجی آن تمرکز کنیم و اگر به کمک نیاز است، در بخش طراحی آن نیز می‌توانیم در خدمت شما باشیم.

وی با تاکید بر اینکه در دنیای فرهنگ، نقطه‌زنی باید کرد، به ذکر خاطره‌ای از مرتضی قربانی فرمانده سپاه خراسان و اصفهان در دوران جنگ تحمیلی پرداخت و گفت: ما همواره در اقلیت هستیم و معمولاً امکانات نیز نداریم. در حوزه فرهنگ نیز ما باید با همین بودجه‌های اندک اقداماتی انجام دهیم.

سرپرست ایسنا به نحوه هزینه‌کرد بودجه‌ها اشاره کرد و پیشنهاد داد: بهتر است طراحی کلانی در حوزه فرهنگ جهاددانشگاهی انجام شود و بتوانیم 10 تا 20 کار خوب در سال انجام دهیم که هر کدام طول موج زیادی داشته باشد. ما معمولاً پول زیاد را در طرح‌های مختلف، خرد می‌کنیم و به همین دلیل بهره‌وری آن پول‌ها کم می‌شود.

برپایی نشست‌های نخبگانی در دانشگاه‌ها

محمدحسین حسنی رییس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور نیز طی سخنانی در گردهمایی معاونان فرهنگی جهاددانشگاهی استان ‌تهران، اظهار کرد: برخی گمان می‌کنند چون خبرگزاری ایکنا در تهران تحریریه دارد، واحدهای تهران عملاً نمی‌توانند فعالیت مشترک با ایکنا تعریف کنند که این مسئله، فرضی غلط است که در سال‌های گذشته شکل گرفته است؛ حال آنکه به واسطه اتصالی که واحدهای تهران به اجتماعات نخبگانی اصلی کشور دارند، ایکنا به عنوان یک رسانه معرفتی و معارفی بهترین بستر را دارد تا بحث معرفتی اجتماعات را به جامعه متصل کند.

وی افزود: در حوزه رویدادهای تبیین که تأکید مقام معظم رهبری در راستای اصول و مبانی است، آماده حمایت از‌ رویدادها و نشست‌های مختلف واحدهای جهاد در دانشگاه‌ها هستیم. در این زمینه نیز از نگاه اساتید ممتاز و خبره دانشگاهی‌ به موضوع تبیین خواهیم پرداخت.

حسنی اظهار کرد: لذا برپایی نشست‌های نخبگانی در دانشگاه‌ها با نگاه تبیینی به ویژه در حوزه اصول و مبانی معرفتی در سال جاری می‌تواند زمینه همکاری خوبی برای ایکنا با دیگر واحدهای جهاد باشد. ایکنا هم در زمینه ضبط این نشست‌ها و هم در حوزه انعکاس اخبار آن‌ها اقدام خواهد کرد. البته باید بر حضور غیر مجازی دانشجویان در این نشست‌ها تأکید شود. یکی از اشکالاتی که در فضای دانشگاهی وجود دارد این است که برخی گمان این را دارند که ممکن است برخی اعتقادات در این فضا از بین رفته باشد و یا در حال از بین رفتن باشد، اما امروز علیرغم بلندگوهای پربسامد فضای مجازی، آن‌ چیزی که در کف جامعه دیده می‌شود، این است که متدینان در جامعه اکثریت قابل توجه و قابل اعتنایی را تشکیل می‌دهند.

پرداختن به امور فرهنگی جهادگران

در ادامه این گردهمایی نیز دکتر حسین محمدی‌فام مدیرکل راهبری امور فرهنگی جهاددانشگاهی نیز در سخنانی با اشاره به فعالیت دفتر امور فرهنگی جهادگران بیان کرد: یکی از اولویت‌های جدی رییس جهاددانشگاهی این است که باید به امور فرهنگی جهادگران بپردازیم.

وی افزود: کاری که در این حوزه انجام شد این بود که یک شورای سیاست‌گذاری در این زمینه ایجاد شد تا به امور فرهنگی جهادگران و خانواده جهاد بپردازد. در این زمینه پیشنهاداتی در رابطه با مسائلی همچون استعدادیابی میان جهادگران و فرزندان ایشان مطرح است.

محمدی‌فام ادامه داد: نهادهای زیرمجموعه جهاددانشگاهی چنانچه طرحی برای اجرا در سطح ملی دارند، می‌توانند این طرح‌ها را برای بررسی و تصویب به شورای سیاست‌گذاری ارسال کنند. نکته بعدی اینکه بنا بر این داریم‌ تا اجرای طرح‌های فرهنگی را به خود واحدها و نهادهای مجموعه جهاد واگذار کنیم. از معاونان فرهنگی واحدهای جهاددانشگاهی این انتظار می‌رود که اعضای خود را به حضور در این مسابقات و طرح‌های فرهنگی ترغیب کنند.

ساماندهی شعب سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی و شبکه سازی دانشجویی

در ادامه دکتر رضا فرید زاده رییس سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی بیان کرد: موضوع مهم بخش مدیرتی کارها است که باید پیگیری شود.

وی افزود: از برنامه های مد نظر این سازمان می توان به کیفی سازی برنامه ها و ساماندهی شعب و شبکه سازی دانشجویی را در دستور کار داریم .

ادغام مسابقات سه دقیقه و اجرای طرح فرهنگی مدرسه نویسندگی دانشجویان

دکتر حامد علی اکبرزاده رییس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی بیان کرد: اولویت کار فرهنگی بودجه است و حوزه فرهنگی فرهنگی باید در اولویت کارهای این نهاد باشد.

وی در رابطه با مساله های اساسی این سازمان اظهار کرد: تولید محتوا، نظارت بر انتشار کتاب، اولویت های موضوعی، جابجایی نیروهای انسانی بخش انتشارات و رویدادهای فرهنگی است.

رییس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی تصریح کرد: از برنامه های آینده این سازمان می توان به ادغام مسابقات سه دقیقه با هم، اجرای طرح فرهنگی مدرسه نویسندگی دانشجویان ایران، گردهمایی دانشجویان اهل قلم و پیگیری بن کتاب برای اعضای جهاددانشگاهی اشاره کرد.

فعالیت های فرهنگی به صورت نظامند و سیستمی مورد ارزیابی قرار گیرند

ابراهیم شیرعلی سرپرست مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) اظهار کرد: با توجه به تاکید رییس جهاددانشگاهی به کار علمی در حوزه فرهنگ در سراسر کشور، برنامه ها و فعالیت هایی طراحی و اجرا می شود، اما به صورت نظامند و سیستمی مورد ارزیابی قرار نمی گیرند و از اثربخشی آن غافل هستیم.

وی افزود: در حوزه فرهنگی این معاونت می تواند کاری جدی انجام دهد و به یک چارچوب مفهومی دست پیدا کند تا از دل آن یک سنجش استخراج و هر سال به صورت استانی و ملی به کمک ایسپا انجام شود.

گفتنی است، این نشست با انجام پرسش و پاسخ به پایان رسید.