برگزاری پنل تخصصی همایش «ارتقای شفافیت و نقش آن در سلامت اداری و مبارزه با فساد»با همکاری علمی جهاد دانشگاهی

 به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، اولین پنل تخصصی همایش «ارتقای شفافیت و نقش آن در سلامت اداری و مبارزه با فساد» با عنوان «نقش شفافیت و افشاگری در مقابله با تعارض منافع و عدم اظهار صحیح منافع و دارائی های مسئولین دولتی» ۲ آذر  با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان سازمان بازرسی و دستگاهای اجرائی و پژوهشگران جهاددانشگاهی برگزار شد.

این نشست که با مدیریت دکتر عبدالرضا حاجیلری، مدیرکل راهبری و پژوهش معاونت پژوهشی جهاددانشگاهی، در محل سازمان بازرسی کل کشور برگزار شد پس از مباحث مقدماتی با سخنرانی مهندس نقی عسگری و دکتر حسین منتی ، از اعضاء هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی،  ادامه و با پرسش و پاسخ و طرح مباحث از طرف چند تن از حضار به پایان رسید.
در ابتدا دکتر حاجیلری بحثی اجمالی در خصوص نقش شفافیت در مبارزه با فساد و حاکمیت خوب مطرح  و بر اهمیت برگزاری همایش و نشست ها در این زمینه پرداخت.
مهندس عسگری در ادامه  ارائه ای با عنوان " شفافیت و تعارض منافع" داشت که شامل سه بخش شفافیت و تعارض منافع(مبانی، انواع و رویکردهای مدیریتی)، تجربیاتی از ایران و سایر کشورها و توصیه های سیاستی بود.

وی در بخش اول  به تعابیر غالب از تعارض منافع و شفافیت در قالب رویکرد پیشگیرانه از فساد اشاره کرده و ضمن ارایه انواع تعارض منافع ، به تحول در مفهوم شفافیت پرداخت.  شفافیت بعنوان ابزار پیشگیرانه برای مبارزه با فساد یا افزایش اعتماد ، شفاقیت بعنوان الگویی در اداره کشور یا سازمان و شفافیت  بعنوان بخشی از هر سیاست و خط مشی در هرکشور یا سازمان ، خط سیری بوده است که از ابتدای شکل گیری این مفهوم در ادبیات جهانی طی شده است.
وی در بررسی تجریه ایران به نقش مقوله "عدم شفافیت و ارائه اطلاعات" در شکلگیری  زمینه های انواع  تعارض منافع (روابط پساشغلی، اشتغال همزمان ، ارتباطات خویشاوندی و.....) در یک سازمان عمومی در ایران اشاره داشتند. در بررسی تجارب جهانی نیز به تجربه کره جنوبی در مدیریت تعارض منافع و ارتقاء شفافیت و تجاربی از آرژانتین و اوگاندا پرداخت.
در بخش نهایی نیز توصیه هایی برای ارتقاء شفافیت در نظام اداری ایران ، به ترتیب با اولویت آغاز از سطوح کلان، نهادی، سازمانی ، فردی و اجتماعی و بین المللی ، مطرح کرد.

    ارتقاء کیفیت داده:  تولید داده های استاندارد برای 1-مخاطبان مختلف 2-از حوزه پرریسک (استخدام و ترفیع، خرید و تدارکات ، واگذاری و فروش و....)
    رصد و انتشار داده ها: پایش و رتبه بندی سازمانها و....
    تسهیل ورود مفسرین و حمایت از ایشان (سمن ها و جوامع دانشگاهی):  قانونی و ادراکی
    حمایت از افشاء کنندگان (داخلی و خارجی):  قانونی و ادراکی
    مجازات متخلفین: تشویق و مجازات  

در ادامه نشست،  دکتر حسین منتی از گروه مدیریت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ، سخنرانی خود را با عنوان " گزارشگری فساد و شفافیت"  در سه محور 1-گزارشگری فساد و نقش آن در شفافیت و مقابله با فساد 2-چگونگی حمایت از گزا شگران فساد  با اشاره به یک مطالعه موردی در ایران و 3-طراحی نظام مطلوب گزارشگری فساد،  مطرح کرد.
وی با اشاره به تفاوت های حقوقی عبارت افشاگری و گزارشگری فساد، به نمونه مصوبات موجود در زمینه افشاگری در نظام اداری ایران اشاره کرد. ابهام در نحوه و افشاء هویت گزارشگر و ارقام بسیار نازل پاداش گزارشگری از جمله نکات مورد تاکید وی بود. تعلق 3 درصد میزان فساد کشف شده به گزارشگر با تعیین سقف یک میلیارد تومان که در دستورالعمل یک سازمان برای افشاگری عنوان شده است چیزی در حد مزاح در فرایند مبارزه با فساد است ، چراکه هزینه های اجتماعی و ابهامات موجود در زمینه میزان حمایت از گزارش کننده در مقابل پاداش مورد انتظار، انگیزه قوی ای برای گزارشگری ایجاد نمی کند.
وی در ادامه با استناد به داده های آماری ، به اثربخشی استفاده از گزارشگری بعنوان روش اصلی مبازره با فساد ، اشاره داشت.. در شرایطی که سازمان های نظارتی در کشف حدود 3 درصد از فسادهای مالی نقش داشته اند گزارشگری، کشف کننده ی حدود 50 درصد از فسادها بوده است. ایشان با اشاره  به چند نمونه معروف جهانی از فسادهای بزرگ که در ابتدا با گزارش گری کشف شده اند ، اثرگزاری قوانین تشویقی و حمایتی از گزارشگری را با استناد به تجربه  ایالات متحده مطرح کرد.
در پایان وی در بخش ارائه پنل، محورهای کلی نظام مطلوب گزارشگری فساد در یک سازمان را مطرح کرد.