ورود افراد به جهاددانشگاهی با تفکر ایجاد نوآوری/تمرکز پژوهشکده بر تولید عصاره‌های استاندارد از گیاهان دارویی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی به‌عنوان مرکز تحقیقات گیاهان دارویی کشور و منطقه شناخته می‌شود که در سال 1377 تاسیس شد و در سال 1380 به عنوان مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی مورد تصویب شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفت.

در حال حاضر این پژوهشکده با بهره‌گیری از حضور بیش از 50 عضو هیأت علمی و محقق در قالب چهارگروه پژوهشی، آموزشی  و پوشش همه زمینه‌های تحقیقات کاربردی گیاهان دارویی و داروهای طبیعی و سه مرکز خدمات تخصصی در زمینه‌های آنالیز، فرمولاسیون، تولید نهال، بذر و فرآورده‌های دارویی گیاهی و گیاهان دارویی و مرکز رشد فعالیت دارد.

دکتر رضا حاجی آقایی از پژوهشگران پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی و استاد گروه فارماکوگنوزی این پژوهشکده در رابطه با پروژه تولید عصاره‌های استاندارد از گیاهان دارویی گفت: پروژه اصلی که در گروه فارماکوگنوزی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی در حال انجام است بحث تولید عصاره‌های استاندارد از گیاهان دارویی است.

وی با اشاره به این که کشور از لحاظ تنوع گیاهان دارویی بسیار غنی است و تعداد بسیار زیادی از گیاهان دارویی که در دنیا وجود دارد در ایران نیز موجود است، گفت: از طرفی بسیاری از این عصاره‌های گیاهی در مراکز داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما به دلیل این که دانش فنی تولید عصاره‌های استاندارد در کشور وجود ندارد. مشکل تامین این عصاره‌ها را داریم و بسیاری از این عصاره‌ها با این که گیاهش در ایران وجود دارد، از خارج وارد می‌شود.

وی با تاکید بر این که مشکل اصلی این است که مواد موثره‌ای که باید در عصاره گیاه وجود داشته باشد تامین نمی‌شود و دانش فنی آن هم وجود ندارد، گفت: بنابراین در گروه  فارماکوگنوزی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی و طی جلسات متعدد به این تصمیم رسیدیم که محور اصلی فعالیت گروه را تولید عصاره‌های استاندارد قرار دهیم. ازجمله این عصاره‌ها می‌توان به سیلیمارین اشاره کرد که کاربرد بسیاری دارد و همه این عصاره به صورت وارداتی در کشور تامین می‌شد.

دکتر حاجی آقایی اظهار کرد: گیاه دیگری که تصمیم داریم بر روی آن کار کنیم عصاره برگ سنا است که کاربرد بسیار بالای دارد. برگ سنا یکی از گیاهان بسیار پرفایده و دارویی در طب سنتی است. از این گیاه برای کاربردهای درمانی بسیاری استفاده می‌شود و مصرف درست آن می‌تواند فواید زیادی برای بدن داشته باشد، اما به صورت وارداتی در کشور وجود دارد.

وی با اشاره به ضرورت اجرای این طرح گفت: این طرح برای صنایع ایران به خصوص صنایع دارویی و فراورده‌های طبیعی کشور بسیار مهم و حیاتی است، چراکه تامین عصاره‌های طبیعی گیاهان از خارج از کشور هم کار بسیار سختی شده است. در واقع این یک طرح ادامه‌دار خواهد بود و ممکن است گیاهانش تغییر کند اما تا زمانی که صنایع تولیدکننده داروهای گیاهی به این عصاره‌ها نیاز داشته باشند می‌تواند ادامه‌دار باشد و یک کار طولانی مدت خواهد بود که گروه برای آن برنامه ریزی کرده است.

این پژوهشگر ادامه داد: در خصوص تجاری سازی این پروژه‌ها از ابتدا بر روی این موضوع فکر شده است و با در نظر گرفتن میزان مصرف عصاره‌های پر مصرف مد نظر قرار گرفته است که از یک طرف ارزبری بالایی دارند و از طرف دیگر بسیار مورد نیاز صنایع دارویی کشور هستند.

استاد گروه فارماکوگنوزی پژوهشکده گیاهان دارویی در رابطه با موانع پیش روی به سرانجام رسیدن اجرای این طرح گفت: با توجه به حضور همکاران بسیار پرسابقه در گروه فارماکوگنوزی مشکلی از لحاظ مباحث دانشی وجود ندارد، اما مشکل عمده‌ای که برای انجام این طرح وجود دارد بحث تجهیزات و تامین نقدینگی لازم برای ساخت این عصاره ها است.

دکتر حاجی آقایی تصریح کرد: وقتی شما می‌خواهید یک عصاره استاندارد را تولید کنید پارامترهای بسیاری از جمله سرعت چرخش، دما و... باید مرور تنظیم قرار گیرد و به تبع تولید این دستگاه‌ها که نیازمند تنظیمات دقیق است هزینه‌بر خواهد بود و مشکل اصلی در بحث تامین هزینه است.

وی در پایان با اشاره به نقش جهاددانشگاهی در توسعه زیست بوم نوآوری برای نخبگان کشور  گفت: با توجه به فلسفه وجودی جهاددانشگاهی که از یک سو حل مشکلات در بحث تحقیقات، پژوهش و فناوری است و از سویی دیگر باید بتواند بسیاری از هزینه‌های خودرا از طریق فعالیت های علمی که انجام می‌دهد پوشش دهد، این دو عامل در واقع دو محرک بسیار بزرگ است که هر کسی که وارد جهاددانشگاهی می‌شود از ابتدا با تفکر ایجاد نوآوری‌هایی که به حالت تجاری در می‌آید و مشکلات را حل می‌کند و همچنین مشتری‌محور است، تمام پروژه‌ها و فعالیت‌هایش را شکل می‌دهد. این عوامل باعث شده است جهاددانشگاهی در این عرصه موفق باشد و موفق‌تر نیز عمل کند.