حضور بیش از ۲۱ هزار دانشجو در ۴۰ مرکز علمی و کاربردی جهاددانشگاهی/اختصاص ۱۰ درصد پذیرش دانشجوی علمی ـ کاربردی کشور به این موسسه

به گزارش روابط عممومی جهاددانشگاهی، موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی، به‌عنوان بزرگ‌ترین موسسه علمی ـ کاربردی کشور که دارای ۴۰ مرکز در سراسر کشور است و از وزارت علوم مجوز رسمی برای برگزاری آموزش‌های عالی مهارتی دارد، یکی از مراکز آموزش دانشگاهیِ پیشرو در زمینه توانمندسازی و تقویت مهارت‌های لازم برای ورود موفق به بازار کار در جوانان است که هم‌اکنون پذیرای بیش از ۲۱ هزار نفر دانشجو در سراسر ایران است.

این موسسه با هدف ارتقا و انتقال دانش کار، ایجاد مهارت‌های شغلی به‌منظور افزایش بهره‌وری، شناسایی و ارتقای معلومات و تجارب شاغلان حرفه‌ها و مشاغل گوناگون و ایجاد هماهنگی بین مهارت و دانش کار فعالیت می‌کند و می‌کوشد برترین موسسه آموزش عالی علمی- کاربردی در کشور در حیطه‌های تخصصی جهاددانشگاهی و آموزش‌های منجر به اشتغال با قابلیت و توان جذب دانشجو از کشورهای منطقه باشد.

در آستانه ی سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی، با دکتر محمدعلی گودرزی رییس موسسه آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی به گفتگو نشستیم:

• در حال حاضر چند مرکز زیر نظر موسسه فعالیت دارند؟

طبق بند 7 ماده سومِ وظایف کلی جهاددانشگاهی که در سال 1370 تصویب شده، یکی از وظایف جهاددانشگاهی، «اجرای دوره‌های رسمی‌ِ آموزش‌های علمی ـ کاربردی مطابق با ضوابط و مقررات آموزش عالی کشور» است. این در حالی است که دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی فعالیت رسمیِ خود را در سال 1371 آغاز و از سال 1375 به پذیرش دانشجو پرداخته است. این نشان می‌دهد که جهاددانشگاهی با هوشمندی از همان سال‌ها، ضرورت اجرای آموزش‌های مهارتی و علمی ـ کاربردی را به‌عنوان یکی از ضرورت‌های توسعه‌ی کشور، به‌خوبی تشخیص داد.

شروع به کار جهاددانشگاهی در عرصه ی آموزش‌های علمی ـ کاربردی در بهمن‌ماه سال 1377 بوده است که اولین دوره پذیرش دانشجو در قالب اداره کل مراکز آموزش در معاونت آموزشی جهاددانشگاهی صورت گرفت. در شهریورماه 81 با تصویب هیات امنای جهاددانشگاهی تشکیلات مرکز آموزش عالیِ علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی شامل سازمان مرکزی و شعب وابسته ایجاد شد و زمینه‌ی ادامه‌ی فعالیت‌های آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی را برای ایجاد تشکیلات مصوب و مطابق مقررات آموزش عالی کشور فراهم کرد.

تعداد شعب مرکز آموزش علمی ـ کاربردیِ فعال در بدو تأسیس، 12 مرکز بود. در دی‌ماه 1391 با مصوبه‌ی شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مرکز آموزش عالی علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی به موسسه و شعب آن به مرکز آموزش علمی ـ کاربردی تبدیل شدند.

تعداد مراکز فعال در سال 1400، 40 مرکز و تعداد دانشجویان آن حدود 21 هزار نفر در سراسر کشور است؛ بنابراین، می‌توان گفت که موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی، بزرگ‌ترین موسسه همکار با دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی از حیث جمعیت دانشجویی و گستردگی مراکز در سطح کشور است که توانسته حدود 10 درصد از پذیرش دانشجوی علمی ـ کاربردی کشور را به خود اختصاص دهد.

• میزان مشارکت موسسه در فعالیت‌های ستاد دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی چگونه است؟

جهاددانشگاهی از بدو تاسیس دانشگاه و در دوره‌های مدیریتی مختلف به‌طور فعال در شوراها، کمیته‌ها و کارگروه‌های تشکیل شده در ستاد دانشگاه از جمله: شورای گسترش آموزش عالی مهارتی، شورای برنامه‌ریزی درسی مهارتی، شورای پژوهش و فناوری، کمیته نظارت و ارزیابی، شورای انتشارات، شورای فرهنگی، گروه‌های آموزشی برنامه درسی که در ستاد دانشگاه تشکیل می‌شود حضور فعال داشته است که در طول زمان با توجه به تغییرات ساختاری و مدیریتی این همکاری و حضور همچنان وجود دارد، مضافا اینکه مدیران مراکز وابسته به این موسسه نیز در سطح استان‌ها در شوراهای مشابه که در واحدهای استانی دانشگاه جامع علمی کاربردی تشکیل می‌گردد حضور فعال دارند.

• تعداد کدرشته‌محل‌های موسسه برای پذیرش درترم اول سال تحصیلی 1401 ـ 1402 به چه صورت است؟

با توجه به سیاست‌های دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی در توسعه ی دوره‌های مهارتی و تدوین دوره‌های نو و انحصاری در حوزه آموزش‌های مهارتی متناسب با نیاز بازار کار، این موسسه نیز به‌عنوان یکی از مؤسسات همکار و یاریگر دانشگاه و در راستای مأموریت مندرج در اساسنامه جهاددانشگاهی، اهتمام ویژه‌ای در زمینهی بسط و توسعهی آموزش‌های مهارتی که جزو تاکیدات مقام معظم رهبری و همچنین اسناد بالادستی کشور است، داشته است.

در این زمینه، با ایجاد و به‌کارگیری ظرفیت‌های موجود در جهاددانشگاهی، حدود 900 کد رشته محل با ظرفیت پذیرش تقریبیِ 55 هزار نفر در مقاطع کاردانی و کارشناسیِ ناپیوسته (فنی و حرفه‌ای) برای تحصیل متقاضیان در این دوره‌ها فراهم شده است.

• در خصوص تدوین و راه‌اندازی رشته‌های جدید چه‌کارهایی انجام‌شده است؟

مراکز آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی با پیش‌بینیِ برنامه‌ها و اهداف سند چشم‌انداز برنامه ی ششم و هفتم جهاددانشگاهی و تشکیل کارگروه‌های تدوین برنامه ی درسی، به کمک صاحب‌نظران دانشگاهی و خبرگان مشاغل، توانسته است گام‌های خوب و موثری در زمینه ی تدوین دوره‌های جدید یا بازنگری در دوره‌های در حالِ‌اجرای آموزش‌های مهارتی کشور بردارد.

به دلیل تحولات سریع علوم و فناوری و نیاز شتابان کشور به توسعه ی همه‌جانبه، تقویت این بخش از کار به‌عنوان یک فعالیت مستمر و دائم از ضروریات است و باید همواره به آن توجه ویژه داشت؛ بنابراین امیدواریم سهم مناسبی از پذیرش‌های آتی در قالب دوره‌های نو و به‌روزرسانی شده که متناسب با نیاز و آینده ی مشاغل است، در مراکز وابسته تحقق یابد و بدین ترتیب این موسسه به‌عنوان متولی آموزش عالیِ مهارتی جهاددانشگاهی بتواند در موضوع حل اشتغال و توسعه ی کشور نقش‌آفرینی کند.

• جایگاه موسسه و مراکز آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی در مقایسه با دیگر موسسات و مراکز آموزش علمی ـ کاربردی چگونه است؟

موسسه و مراکز وابسته به آن علاوه بر انجام وظایف ذاتی خود که در اساسنامه آن آمده است دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که همواره می‌توان به‌عنوان یک مجموعه اطمینان‌بخش حاکمیتی به آن توجه داشت.

به‌عنوان نمونه، توقف یک‌بارهی فعالیت مراکز آموزش علمی کاربردی وابسته به دستگاه‌های دولتیِ همکار دانشگاه جامع علمی کاربردی در سال‌های اخیر که به‌واسطه ی مصوبه ی شورای عالی اداری انجام شد، عملا چالش‌های غیرمنتظره‌ای سر راه این دانشگاه قرارداد که جبران خلاءهای آموزشیِ ناشی از حذف این مؤسسات و سهم آموزش علمی کاربردی دولتی در راستای ارتقای سهم آموزش‌های مهارتی در پایان برنامه ی ششم توسعه کشور به حدود یک‌سوم مبتنی بر نیاز بازار کار و چاره‌اندیشی برای ادامه تحصیل دانشجویان شاغل به تحصیل در مراکز منحل‌شده ی دولتی، از جمله ی این چالش‌هاست.

نقش‌آفرینی موسسه آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی که علاوه بر جایگاه حاکمیتی به‌صورت غیردولتی اداره می‌شود، در این راستا می‌توانست راهگشا و مهم باشد که به‌درستی از سوی دانشگاه جامع علمی کاربردی در خدمت این موضوع قرار گرفت.

تعدد گستره ی مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی در سطح کشور، تنوع رشته‌ها و دوره‌های در حالِ اجرا، تنوع و ظرفیت‌های علمی و تخصصی در جهاددانشگاهی و امکان بسیج آن، مدیریت یکپارچه در سطح ملی از ویژگی‌های این بزرگ‌ترین موسسه همکار دانشگاه علمی کاربردی است که بسیار مهم است. این ویژگی‌ها را در دیگر مؤسسات و مراکز به‌صورت یکجا نمی‌توان دید.

بنابراین از جهاددانشگاهی انتظار می‌رفت با ساماندهی دانشجویان موسسات منحل شده و ارایه ی خدمات آموزشی به آنان، در جهت احیای ظرفیت‌های حذف‌شدهی مراکز وابسته به مؤسسات علمی کاربردی دولتی که از گردونه این آموزش‌ها حذف ‌شده بودند، نیز اقدام کند. این مهم به‌خوبی مدیریت و انجام شده و اقبال مجموعه‌های دولتی و غیردولتی و مهم‌تر از آن، رغبت خانواده‌ها و داوطلبان به تحصیل در مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی، نشان‌دهنده ی توانمندی و اعتماد اطمینان‌بخش به نهاد جهاددانشگاهی است که از آن با عنوان فرهنگ جهادی نام می‌بریم و این دستاورد بزرگی است که با تلاش بیش از چهار دهه به‌دست‌آمده است.

در حال حاضر، این موسسه از مجموع 494 مرکز مجری دانشگاه دارای 40 مرکز بوده و سهمی حدود 8/1 درصد مراکز دانشگاه را در اختیار دارد و بیش از 10 درصد دانشجویان دانشگاه جامع علمی کاربردی نیز در این 40 مرکز تحصیل می‌کنند.

• چه تعداد از اعضای هیات علمی، مدرسان و خبرگان در حوزهی آموزش و تدریس با مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی همکاری دارند؟

مجموعا 3048 نفر به‌عنوان مدرس با مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی در امر آموزش دانشجویان همکاری دارند که بر اساس مقررات دانشگاه جامع علمی کاربردی که به تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسیده است، موضوع هیات علمی برای تدریس در این دانشگاه پیش‌بینی‌نشده است و این دانشگاه با دعوت از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها با حداقل مدرک کارشناسی ارشد و به‌کارگیری افراد خبره دارای مهارت که دارای حداقل مدرک کارشناسی در رشته ی مرتبط هستند و تخصص، دانش و مهارت آنان در کمیته‌های تخصصی و هیات ممیزه به تایید رسیده است و دارای شناسه ی تدریس هستند، برای آموزش دانشجویان به کار گرفته می‌شوند.

در این میان، اعضای هیات علمی جهاددانشگاهی که پژوهشی هستند نیز با ورود به آموزش، علاوه بردانش یا مهارت که به‌عنوان شرط لازم و کافی تدریس در زیر نظام دانشگاه جامع علمی و کاربردی تعریف می‌شود، به‌عنوان یک امتیاز ویژه، توامان دانش و تجارب و مهارت‌های خود را که به‌دست‌آمده و مورد نیاز مشاغل است، در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند. این ویژگی به‌ندرت در مدرسان دست‌اندرکار آموزش‌های دیگر مراکز آموزش علمی کاربردی غیر جهادی دیده می‌شود.

• تعداد دانش‌آموختگان مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی از بدو تاسیس تاکنون چگونه است؟

طبق آخرین گزارش‌های آماری تا پایان سال 1400 تعداد 171 هزار و 397 نفر از فراگیران آموزش‌های علمی و کاربردی توانسته‌اند ضمن فراگیری آموزش‌های مهارتی در مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی دانش‌آموخته گردند که از این تعداد 98815 نفر در مقطع کاردانی و 72544 نفر در مقطع کارشناسی موفق به گذراندن دروس و کسب دانشنامه دانش‌آموختگی از دانشگاه جامع علمی کاربردی شده‌اند.

بنا بر آخرین مطالعاتِ پژوهشیِ معاونت پژوهش موسسه ی آموزش علمی کاربردی که به‌صورت مستمر وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان این موسسه را رصد می‌کند، حدود 62/15 درصد از دانش‌آموختگان در مشاغل مرتبط با آموزش‌های فراگرفته شده، مشغول فعالیت بوده و در عرصه‌های مختلفِ کشور نقش‌آفرینی می‌کنند.

• در طی سال‌های اخیر، چه طرح‌های پژوهشی‌ در موسسه اجرا شده است؟

موسسه مدت‌ها است که به عرصه پژوهش وارد شده و آن را مورد اهتمام قرار داده است. در سال‌های اخیر، طرح‌های پژوهشی متعددی در موسسه اجرا شده که می توان به تحلیل آماری روند تعداد دانشجویان پذیرفته شده به تفکیک مقطع تحصیلی و سال از ۹۲ تا ۹۸، بررسی و پایش رشته‌ها و دوره‌های اجرا شده سال در سال‌های ۹۴ تا ۹۸ مراکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی، بررسی و تحلیل آمار و نتایج نیازسنجی دوره‌های عمومی و تخصصی موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی و مراکز وابسته، بررسی نگرش و کیفیت آموزش‌های مجازی از نگاه مدرسین در مراکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی، بررسی نگرش کیفیت آموزش‌های مجازی از نگاه مدیران و کارشناسان خدمات آموزشی مراکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی و پایش و رصد اشتغال دانش‌آموختگان مراکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی اشاره کرد.

• موسسه از فناوری‌های نوین، به‌ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات، در توسعه کمّی و کیفی آموزش چه استفاده‌ای کرده است؟

در این زمینه هم اقداماتی از جمله پیاده‌سازی آموزش مجازی مختص مراکز علمی ـ کاربری جهاددانشگاهی سراسر کشور؛ پیاده‌سازی و پشتیبانی آموزش مجازی برای مراکز غیر جهادی در سطح استان گلستان، سمنان، قم و مرکزی و ایجاد زیرساخت به‌منظور برگزاری رویدادهای کارآفرینی، آموزش، وبینارها و سمینارها در سطح مراکز علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی انجام شده است.

• از نظر فعالیت‌های فرهنگی و دانشجویی، موسسه در چه وضعیتی قرار دارد؟

با توجه به این که موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی و مراکز آن، حدود 21 هزار دانشجو دارند و از طرف دیگر، موسسه به‌عنوان بخشی از جهاددانشگاهی فعالیت می‌کند، اصولا اهتمام ویژه‌ای به فعالیت‌های دانشجویی و فرهنگی داریم.

در حال حاضر، 85 کانون دانشجویی، 86 انجمن علمی ـ دانشجویی و 38 تشکل دانشجویی در مراکز آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی فعال هستند.

همچنین از نظر مشارکت و همکاری در برگزاری رویدادهای ملی دانشجویی و فرهنگی، برگزاری پنجمین دورهی جشنواره درون دانشگاهی رویش به میزبانی مرکز آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی زنجان، برگزاری هفدهمین جشنواره قرآن و عترت دانشگاه جامع و میزبانی بخش هنری توسط مرکز آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی قم و برگزاری چهارمین دوره مسابقات گفتمان دانشجویی در کارنامه موسسه در سال 1400 دیده می‌شود.

همچنین در این سال، بیش از 65 مقام و رتبه در مسابقات گوناگون توسط دانشجویان مراکز کسب‌شده است.

برگزاری 169 مسابقه ی ورزشی، کتاب‌خوانی و مناظره دانشجویی، برگزاری 51 نمایشگاه فرهنگی ـ هنری، برگزاری 85 اردوی علمی، فرهنگی و ورزشی و اجرای 46 فعالیت در زمینه ی امور خیریه و محرومیت‌زدایی و جهادی بخشی از فعالیت‌های فرهنگی ـ دانشجویی موسسه در سال 1400 بوده است.

• با توجه به سیاست‌های اعلامی رییس جهاددانشگاهی و با در نظرگرفتن نیازهای آینده کشور، چه رویکردی برای تقویت جایگاه و اثربخشی موسسه در نظام آموزش علمی ـ کاربردی و ارتقای نقش‌آفرینی جهاددانشگاهی خواهید داشت؟

با توجه به تاکید رییس جهاددانشگاهی بر نقش‌آفرینی موسسه در فضای اشتغال و کسب‌وکار در کشور و شعاری که برای سالروز تاسیس جهاددانشگاهی انتخاب شده و قرار است جهاددانشگاهی زیست‌بومِ نوآوری نخبگان ایران باشد، موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی تلاش خواهد کرد، نقش موثری در شکل‌گیری زیست‌بومِ نوآوری نخبگان ایران ایفا کند.

در این راستا، توسعه کمی و کیفی آموزش‌های عالی علمی کاربردی در جهاددانشگاهی به‌منظور تربیت نیروی ماهر و کارآمد مورد نیاز بازار کار و اشتغال با نگاه به آینده مشاغل و مشاغل آینده و تاکید بر بهره‌گیری از توان و ظرفیت‌های موجود در زیست‌بوم جهاددانشگاهی؛ ایجاد زیرساخت لازم به‌منظور ورود مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی برای ارائه آموزش‌های مهارتی در سطح بین‌الملل و با تاکید بر کشورهای همسایه؛ تدوین مسیر اشتغال و توسعه کسب‌وکار دانشجویان و دانش‌آموختگان مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی؛ و اهتمام به تقویت ایمان اسلامی، تقوا، معنویت و اخلاق، کاردانی و تحصیل علم، مسئولیت‌پذیری، روحیه انقلابی و عمل جهادی، اعتقاد به اصل «ما می‌توانیم» و امید به آینده در دانشجویان مراکز وابسته برای نقش‌آفرینی در عرصه‌های مورد نیاز کشور در راستای توصیه‌های هفت‌گانه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از رویکردهای اصلی موسسه آموزش علمی ـ کاربردی جهاددانشگاهی خواهد بود.