استفاده از قطره چشم ساخته‌شده از غشای آمنیوتیک برای ترمیم ضایعات قرنیه

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی به نقل از ایسنا، غشاء آمنیوتیک انسان، یکی از پرده‌های فراگیرنده جنین است. پژوهش‌های گوناگون نشان داده بود که می‌توان از این غشا در فرایندهای ترمیمی بسیاری استفاده کرد.

یکی از کاربردهای ممکن این غشا، استفاده به عنوان قطره چشم برای ترمیم ضایعات قرنیه با حمایت از سلول‌های بنیادی لیمبال (سلول‌های بنیادی که با تقسیم خود ضایعات ایجاد شده در قرنیه را ترمیم می‌کنند) است.

به منظور بررسی غلظت مناسب و غیرسمی قطره چشم ساخته شده از غشاء آمنیوتیک برای ترمیم ضایعات قرنیه، دکتر مرضیه ابراهیمی، دکتر خسرو جدیدی، نیلوفر شایان، فرهاد نجات و همکارانشان در پژوهشگاه رویان و دانشگاه علوم پزشکی سمنان، پژوهشی طراحی کردند که طی آن غلظت‌های مختلف قطره چشم ساخته شده از غشاء آمنیوتیک (۰ تا ۲ میلی‌گرم در میلی‌لیتر) به مدت ۱۴ روز به محیط کشت سلول‌های بنیادی لیمبال افزوده شد؛ سپس میزان بیان ژن‌های مربوط به بنیادی بودن و ژن‌هایی که در سلول‌های قرنیه بیان می‌شوند در این سلول‌ها سنجیده شد.

در مرحله بعد در قرنیه چشم‌های ۱۰ خرگوش آسیب‌های یکسانی ایجاد شد، به چشم چپ به عنوان کنترل فرصت داده شد تا روند طبیعی بهبود را طی کند و برای جلوگیری از عفونت تنها قطره آنتی بیوتیک دریافت کرد، اما برای تسهیل درمان در چشم راست، هر  دو ساعت (گروه آزمایشی ۱) یا هر شش ساعت (گروه آزمایشی ۲) از یک میلی‌گرم در میلی‌لیتر قطره چشم ساخته شده از غشاء آمنیوتیک، استفاده شد.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی یاخته (Cell Journal) به چاپ رسیده است، نشان داد، سلول‌های بنیادی لیمبال دریافت کننده ۰.۱ تا ۱ میلی‌گرم در میلی‌لیتر از قطره چشم ساخته شده از غشاء آمنیوتیک نسبت به سلول‌هایی که این قطره را دریافت نکرده‌اند ژن‌های مربوط به بنیادی بودن را کمتر و ژن‌هایی که در سلول‌های قرنیه بیان می‌شوند را بیشتر بیان می‌کنند. همچنین در خرگوش‌هایی که قرنیه آنان آسیب دیده بود استفاده از قطره چشم ساخته شده از غشا آمنیوتیک زمان بهبود را از ۴ روز به ۳ روز کاهش داد. در چشم دریافت کننده قطره چشم ساخته شده از غشاء آمنیوتیک، میزان عفونت و ورم پلک نیز کمتر بود.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد استفاده از قطره چشم ساخته شده از غشاء آمنیوتیک در شرایط آزمایشگاهی تقسیم سلول‌های بنیادی لیمبال را افزایش داده و در حیوان مدل آزمایشگاهی، ترمیم قرنیه را تسهیل می‌کند، بدون آنکه عارضه جانبی خاصی ایجاد کند.