جهادگر فقید دکتر کاظمی آشتیانی؛ مدل و الگویی که قابل تکثیر است

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (چهارشنبه 21 اردیبهشت‌ماه 1401) در دیدار صدها تن از معلمان و فرهنگیان با تأکید بر ایجاد هویت ملی در میان دانش آموزان فرمودند: «بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز ما دارای هویت ملی بشود. مهم‌تر از علم‌آموزی یا لااقل در حد علم‌آموزی این است که او احساس هویت بکند، یک انسان با هویت ساخته بشود، یک هویت ملی، هویت احساس اعتماد به نفس ملی پیدا بکند. از عمق جان کودک ما با افتخارات کشور آشنا بشود این چیزی است که امروز وجود ندارد خیلی از افتخارات حالا ایشان اسم مرحوم آقای کاظمی آشتیانی را آوردند شما بین بچه‌های مدرسه‌تان، مدارس‌تان نظرخواهی کنید ببینید چند درصد کاظمی آشتیانی را با آن همه خدمات، با آن ارزش وجودی که این مرد، این جوان، جوان هم بود داشت می‌شناسند چند درصد، رونالدو را چند درصد می‌شناسند، ما چرا افتخارات ملی خودمان را نمی‌شناسیم؟ این خیلی مهم است یک بخش از این چیزهایی که میگوییم هویت ملی همین است که افتخارات ملی را، گذشته‌ی علمی را، گذشته‌ی سیاسی را، گذشته‌ی بین‌المللی را بشناسند.»

چیزی که آدم دوست می‌دارد و آرزو دارد

البته این اولین بار نیست که رهبر معظم انقلاب در سخنانشان به این دانشمند و جهادگر فقید اشاره می‌فرمایند و از علاقه با او سخن می‌گویند.

«علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی اینقدر علاقه داشتم والان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است. حرکت او، نحوه‌ی کار او، مدیریت او، پیگیری او، یک مجموعه‌ی کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست می‌دارد و آرزو دارد.»( بیانات در بازدید از پژوهشکده‌ی رویان ۱۳۸۶/۴/۲۵)

اما چرا شخصیتی چون دکتر کاظمی آشتیانی این‌چنین موردتوجه و تأیید رهبری قرارگرفته و در بُرهه‌های مختلف به‌عنوان نمونه و الگو به جامعه و به‌خصوص جوانان و نخبگان معرفی می‌شود؟ چه نقاط شاخص و برجسته‌ای در روحیه و عملکرد ایشان نهفته است که این‌گونه موردتوجه و علاقه‌ی رهبری بوده است؟ وجوه و ابعاد الگوبخشِ دکتر کاظمی آشتیانی به‌عنوان مُدلی عینی و عملیاتی برای حرکتِ امروز بخش‌های مختلف کشور و به‌خصوص جامعه‌ی علمی و نخبگانی کدام است؟

داستان طلوع فرزند انقلاب

دکتر سعید کاظمی آشتیانی یکم فروردین ۱۳۴۰ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. سعید، هنوز سال‌های دبستان را پشت سر نگذاشته بود که با شور و علاقه، مطالعه‌ی کتاب‌های مختلف را شروع کرد. ساعت‌ها می‌نشست و تا کتابی را به پایان نمی‌رساند رها نمی‌کرد.

او در دوره‌ی دبیرستان نمایشنامه‌ی «ابوذر» را همراه با دوستانش اجرا کرد. او به پیامبر (ص) ویارانش عشق می‌ورزید و می‌کوشید این شخصیت‌ها را به هم سن و سال‌هایش بشناساند.

هجده‌ساله بود که معلم هنرستان شد و به دانش‌آموزانش که شانزده هفده‌ساله بودند درس می‌داد. همه او را استاد جوان می‌خواندند. او و شاگردانش تقریباً هم سن و سال بودند!

کاظمی آشتیانی  در سال ۱۳۵۸ در رشته فیزیوتراپی دانشگاه علوم پزشکی ایران پذیرفته شد. تعطیلی دانشگاه‌ها به علت انقلاب فرهنگی و حضور وی در جبهه‌های نبرد طی آن سال‌ها باعث شد پس از ۱۱ سال سرانجام در سال ۱۳۶۹ با اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته فیزیوتراپی از دانشکده علوم توان‌بخشی فارغ‌التحصیل شود.

وی همچنین در سال ۱۳۷۶ توانست از دانشگاه تربیت مدرس، دکتری رشته علوم تشریح با گرایش جنین‌شناسی را دریافت کند.

در سال ۱۳۶۱ با همکاری دو تن از همکارانش جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه هسته اولیه جهاددانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که در سال ۱۳۶۵ شکل گرفت و دکتر کاظمی تا سال ۱۳۷۰ عهده‌دار مسئولیت بخش طرح‌ها و تحقیقات آن بود. از سال ۱۳۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاددانشگاهی به سمت ریاست جهاددانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران منصوب شد که این مسئولیت تا پایان دوره حیاتش بر عهده وی بود.

وی در طی این سال‌ها مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروه‌های مختلف پژوهشی را راه‌اندازی کرد که در آن میان پژوهشکده رویان جهاددانشگاهی یکی از مهم‌ترین این مراکز بود.

دکتر کاظمی همچنین بنیان‌گذار پژوهشکده‌ رویان بود و توسعه دانش سلول‌های بنیادی مدیون تلاش‌های مجاهدانه وی در سپهر علم و فناوری کشور است. پژوهشکده رویان جهاددانشگاهی خردادماه ۱۳۷۰ با مدیریت دکتر کاظمی رسماً فعالیت خود را آغاز کرد و تاکنون هزاران زوج نابارور با بهره‌مندی از خدمات این مرکز پیشرفته درمان ناباروری صاحب فرزند شده‌اند.

وی در طول دوران حیات ۴۴ ساله‌اش به موفقیت‌های چشمگیری همچون گسترش روش‌های پیشرفته درمان ناباروری، تولید و تکثیر و انجماد سلول‌های بنیادی جنینی و همانندسازی (کلونینیگ) حیوانات دست‌یافت و گروه تحقیقاتی برای کلونینگ اولین گوسفند همانندسازی شده ایران در سال ۱۳۸۴ به دنبال تلاش‌های وی شکل گرفت.
تولد اولین نوزاد حاصل از IVF در ایران، تولد دومین کودک حاصل از ICSI در ایران، تولد اولین نوزاد حاصل از میکرواینجکشن اسپرماتوزوآی منجمد شده، تولید نخستین رده سلول‌های بنیادی جنینی در ایران بخشی از فعالیت‌های علمی وی به شمار می‌آیند. با تولید اولین رده سلول‌های بنیادی جنینی در ایران در سال ۱۳۸۲ نام ایران در میان ده کشور صاحب این فناوری قرار گرفت.

وی همچنین نخستین بانک خون بند ناف ایران را به‌منظور استفاده از بن یاخته‌های خون بند ناف در سلول درمانی خانواده‌ها تأسیس کرد.

کاظمی آشتیانی در اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های بین‌المللی نیز با ثبت این پیشرفت‌ها، حضور در کنگره‌های متعدد بین‌المللی و ابتکار برگزاری جشنواره بین‌المللی رویان سهمی از یاد نرفتنی دارد.

غروب چهاردهم دی‌ماه ۱۳۸۴ قلب این انسان والا از تپیدن ایستاد و علاوه بر خانواده و دوستانش، جامعه علمی کشور را نیز در سوگ و ماتم فقدانش نشاند.

مدل و الگویی که قابل تکثیر است

حال که امروز با سخنان رهبر معظم انقلاب بار دیگر نام مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی در رسانه‌ها موردتوجه قرارگرفته است، باید به این نکته تأکید کنیم، پس از درگذشت این دانشمند برتر کشور هرچند با همکاری جهاددانشگاهی و وزارت آموزش‌وپرورش نام کاظمی آشتیانی وارد کتاب های درسی شد و چندین کتاب نیز به روایت زندگی او پرداخت، اما باید توجه داشته باشیم که  روحیه، تلاش‌ها و دستاوردهای کاظمی آشتیانی در مسیر حرکت علمی کشور و جبران عقب‌ماندگی‌های تاریخی، مدل و الگویی قابل تکثیر است و نباید به اقدامات موجود بسنده کرد و از دیگر ظرفیت‌های رسانه‌ای و فرهنگی برای معرفی این افراد برجسته به نسل جوان غافل شد.