برگزاری نشست تخصصی «تبیین علل بازماندگی از تحصیل و راهکارهای عملی کاهش آن در دوران پسا کرونا»/کاهش ۱۲ درصدی بازماندگان از تحصیل در سال تحصیلی جاری

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی تهران، نشست تخصصی «تبیین علل بازماندگی از تحصیل و راهکارهای عملی کاهش آن در دوران پسا کرونا» در محل مرکز همایش‌های معاونت آموزشی جهاددانشگاهی تهران برگزار شد.

کاهش ۱۲ درصدی بازماندگان از تحصیل در سال تحصیلی جاری

دکتر رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش دراین نشست افزود: مسأله پوشش تحصیلی به انواع واقعی، ظاهری و پوشش ویژه گروه سنی تقسیم می‌شود. پوشش تحصیلی واقعی با تقسیم تعداد دانش‌آموزانی که در آن دوره تحصیلی ثبت‌نام کرده و در سن متعارف ثبت نام قرار دارند، بر تعداد جمعیت سن متعارف بدست می‌آید. در حوزه ابتدایی جمعیت کودکان در این رده سنی را مبنا قرار می‌دهیم و براین اساس اعلام می‌کنیم که چه تعداد از این کودکان در مدرسه حضور دارند.

وی ادامه داد: آمار کودکان پایه اول ابتدایی به دلیل اهمیت ویژه در آمار وزارت خانه و سازمان برنامه به عنوان مهم ترین شاخص‌های عملکردی صورت جداگانه بررسی می‌شود، اگر کودکی دسترسی به آموزش نداشته باشد. امکان دارد تا آخر عمر دسترسی پیدا نکند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود: پوشش ظاهری کل دانش آموزان ثبت‌نامی در یک دوره تحصیلی فارغ از اینکه در آن سن باشند یا نباشند، بر تعداد جمعیت در سن متعارف دوره تحصیلی محاسبه می‌شود که پوشش واقعی یا ۱۰۰ یا کمتر از ۱۰۰ است، اما پوشش ظاهری بیشتر است.

دکتر حکیم زاده خاطرنشان کرد: پوشش ویژه گروه سنی هم این گونه است که بدانیم در یک گروه سنی مشخص چه تعداد از دانش آموزان فارغ از این که در چه دوره ای بوده،‌ ثبت نام کرده اند. این نوع پوشش تحصیلی یکی از شاخص های مهم توسعه انسانی است که در رده بندی سازمان ملل متحد به این موضوع توجه می‌شود.

وی تاکید کرد: بازمانده از تحصیل براساس تعریف یونسکو به کودکانی گفته می‌شود که در بازه سنی مشخص ثبت نام در مدرسه هستند، اما در داخل مدرسه مشغول تحصیل نیستند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش افزود: تعداد بازماندگان از تحصیل براساس تعداد موالید و آمار دقیق ثبت احوال بررسی می‌شود که آن ها اعلام می ‌کنند چه تعداد کودک ۶ تا ۱۱ ساله در کشور وجود دارد و سپس با آمار ثبت نام آموزش و پرورش تطبیق داده می‌شود. آمار بازماندگان از تحصیل تفاوت تعداد کودکان و ثبت نامی‌ها در مدرسه است. هر عدد و رقم خارج از این صحت ندارد.

دکتر حکیم زاده عنوان کرد: تعداد بازماندگان از تحصیل دوره ابتدایی در سال جاری ۱۸۵ هزار نفر است که نسبت به  آمار ۲۱۰ هزار نفر بازمانده سال قبل کاهش ۲۵ هزار نفری را نشان می دهد.

وی یادآورشد: آمار ثبت نام دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ هشت میلیون و ۷۶۵ نفر پیش بینی شده است، اما آمار ثبت نام هشت میلیون و ۷۹۰ بوده، یعنی پوشش ظاهری ۱۱.۲۸ درصد است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اظهار داشت: همچنین پیش بینی آمار ثبت نام دوره متوسطه اول سه میلیون و ۷۳۳ نفر و ثبت نام سه میلیون و ۶۷۶ نفر است و براین اساس پوشش ظاهری ۹۹.۴۶ درصد بدست آمده است.

دکتر حکیم زاده افزود: همچنین پیش بینی آمار ثبت نام در دوره متوسطه دوم سه میلیون و  ۲۶ هزار نفر و ثبت نام ۲ میلیون و ۹۰۸ نفر بوده که پوشش ظاهری بر این اساس ۹۶.۱ درصد است.

وی تاکید کرد: در پایه اول ابتدایی یک میلیون و ۷۵۶ هزار دانش آموزان ثبت شده و موالید ثبت نام یک میلیون و ۵۴۶ بوده که پوشش ظاهری ۱۱۳ درصد است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰،  ۹۵.۰۳ درصد پوشش تحصیلی واقعی پایه اول ابتدایی وجود دارد که سال گذشته ۹۴.۰۶ درصد و در سال قبل تر ۹۷.۲۲ درصد بوده است، این کاهش به دلیل شیوع ویروس کرونا بود که خانواده‌ها به دلیل ترس از کرونا و ضعیف شدن پایه آنها را ثبت نام نکرده اند، اما تعداد بسیاری از هفت سال تمام‌ها امسال ثبت نام کرده اند و پوشش ظاهری ۱۱۳ درصد شده است.

دکتر حکیم زاده یادآور شد: در دوره ابتدایی پوشش واقعی امسال ۹۷.۷۵درصد، سال قبل ۹۷.۴۵ درصد و دو سال قبل ۹۸.۲۳ درصد است که این کاهش تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا بوده است، بنابراین هر عدد دیگری در این خصوص تایید نمی شود.

وی اظهار کرد: در مورد وضعیت پوشش تحصیلی به تفکیک استان ها، سیستان و بلوچستان با ۸۳.۸۷ درصد کمترین آمار و قزوین با عدد ۹۸.۲۲ بیشترین آمار را دارند.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: در دوره ابتدایی تعداد بازماندگان ۶ تا ۱۱ ساله در سال ۹۸-۹۹ تعداد ۱۴۷ هزار ۷۱۷ نفر، در سال ۹۹-۱۴۰۰ تعداد ۲۱۰ هزار و ۲۲۱  نفر و در سال ۱۴۰۰-۱۴۰۱ تعداد ۱۸۵ هزار  و۸۱۳ نفر است که این کاهش ۱۲ درصدی مناسب است.

دکتر حکیم زاده خاطرنشان کرد: روند جذب این گونه بوده است که مهر ۱۴۰۰ ، ۸۷ هزار و ۸۸۷ نفر از آنها جذب شده اند. تعداد ۶ ساله‌های آنها ۶۴ هزار نفر بوده اند که در هفت سال تمام در پایه اول ثبت نام کرده اند.

وی عنوان کرد: حدود ۴۰ هزار نفر سال قبل جذب بازمانده وجود داشته که سال جدید نسبت به سال قبل رشد ۲۰۰ درصدی دارد. همچنین خراسان رضوی بیشترین جذب را داشته است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: جذب بازمانده از تحصیل در دانش آموزان ۶ سال تمام ۷۳درصد، هفت ساله‌ها ۳۰ درصد، هشت ساله ها ۲۰.۴۵ درصد، ۹ ساله‌ها  درصد ۱۵.۴۶ درصد ، ۱۰ ساله‌ها ۱۴.۶۴ و یازده ساله ۱۱.۳۲ درصد بوده است. این آمار نشان می دهد هر چه قدر به سن بالاتر در جذب بازماندگان از تحصیل می رویم، امکان جذب کاهش می‌یابد که اهمیت پایه اول را نشان می‌دهد.

دکتر حکیم زاده با بیان این که وزارت آموزش و پرورش علت بازماندگی از تحصیل دانش آموزان را به صورت میدانی بدست آورده است، گفت: این دلایل درون و برون سازمانی هستند.

وی درباره دلایل برون سازمانی گفت: فقر مالی و اقتصادی خانواده، کودکان استثنایی و دارای معلولیت شدید و بیماری صعب العلاج، پدیده مهاجرت از روستا به شهر، کودکان فاقد مدارک هویتی، فقر فرهنگی که به موجب آن برخی از خانواده‌ها از تحصیل فرزند به ویژه دختران جلوگیری می کنند، ناکافی بودن بودجه و منابع مالی مورد نیاز، کودکان کار و خیابانی، کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، تحصیل کودکان در مدارس دینی خاص و ازدواج زودرس دختران دلایل بازماندگی از تحصیل دانش آموزان است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش عنوان کرد: آموزش و پرورش کودکی را ثبت نام کرده که مدارک هویتی نداشته است. دانش آموز دختری داشتیم که خانواده به دلیل مرد بودن معلم اجازه تحصیل به فرزند را نداده است. بنابراین مسایل فرهنگی چالش بسیاری در روند تحصیل ایجاد کرده است.

دکتر حکیم زاده با تاکید بر اینکه شناسایی کودکان بازمانده از تحصیل هر سال صورت می‌گیرد، افزود: از ۲۰ هزار و ۷۶۱ کودک ۱۸ درصد در جایی دیگر مشغول به تحصیل بودند، یعنی مهاجرت بدون ثبت داشته است. بطور مثال کودک سیستان و بلوچستانی در استان گلستان مشغول تحصیل بوده و در سیستان و بلوچستان به عنوان بازمانده از تحصیل شناخته شده است.

وی با بیان اینکه ورود خیرین و ایجاد مدرسه برای دوره ابتدایی تا حدی مشکل بازماندگی را رفع کرده است، ادامه داد: تشکیل شورای راهبری انسداد مبادی بی سوادی در ستاد به منظور همکاری، هماهنگی و هم‌افزایی سازمان ها و نهادهای درون و برون سازمانی برای تسهیل و تسریع در تحقیق صورت گرفته است.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یادآور شد: توجه ویژه به شورای راهبری انسداد مبادی بی سوادی با تمرکز بر کودکان کار و خیابان، ایجاد دبیرخانه کشوری عدالت آموزشی و انسداد مبادی بیسوادی مستقر در استان آذربایجان شرقی به منظور هم افزایی و بهره گیری هر چه بیشتر از ظرفیت و تجارب استان‌ها و ابلاغ بخشنامه در خصوص مشارکت شوراهای اسلامی شهر و روستا و همچنین دهیاری‌ها از دیگر اقدامات وزارتخانه در این خصوص بوده است.

نخستین گام برای جلوگیری از بازماندگی از تحصیل کودکان ایجاد فضای فیزیکی متناسب با جمعیت و استخدام معلم است

دکتر محمدرضا واعظ مهدوی معاون پیشین سازمان برنامه و بودجه کشور و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد در نشست تخصصی «تبیین علل بازماندگی از تحصیل و راهکارهای عملی کاهش آن در دوران پسا کرونا» با بیان این‌که ساخت مدرسه باید براساس شاخص کمبود(شاخص فاصله با میانگین کشوری) انجام شود، در ادامه اظهار کرد: چون آموزش نخستین شرط حرکت در مسیر توسعه است از این‌رو به تحصیل توجه و حساسیت زیادی می‌شود.

وی با بیان این‌که براساس قانون اساسی کشور همه حق دارند که از تحصیل بهره‌مند شوند، افزود: تاکنون عوامل فراوانی برای بازماندگی از تحصیل کودکان شناسایی و تلاش‌های بسیاری برای برطرف کردن آن شده است که می‌توان با بسیج ظرفیت‌های مختلف اجتماعی بر این پدیده غلبه کرد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد با بیان این‌که 20 فوریه روز جهانی عدالت اجتماعی است، در ادامه خاطرنشان کرد: از سال 2007 مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای ایجاد بسیج همگانی و عزم بین‌المللی جهت تحقق عدالت اجتماعی روزی را به نام روز جهانی عدالت اجتماعی نامگذاری کرده است.

دکتر واعظ مهدوی با بیان این‌که اهداف عدالت اجتماعی معطوف به تبعیض، نابرابری، نابرخورداری و مورد نکوهش است، گفت: براساس قانون اساسی دولت موظف است تا اهداف تحقق آموزش و پرورش و تربیت بدنی را برای همگان محقق کند همچنین براساس اصل 43 قانون اساسی دولت مکلف به تأمین نیازهای اساسی مسکن خوراک پوشاک بهداشت و درمان و آموزش و پرورش است.

وی با اشاره به نابرابری شهری و روستایی در کشور در این حوزه افزود: متوسط درآمد شهرنشینان 2 برابر روستاییان است که البته بین نقاط مختلف کشور هم این نابرابری وجود دارد به‌عنوان مثال درآم استان سیستان و بلوچستان کمتر از 50 درصد میانگین درآمد روستاییان است که بر روی سطح و کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

معاون پیشین سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان این‌که مطالعه برنامه ششم توسعه نشان داد که به شمار دانش‌آموزان 1 میلیون نفر اضافه می‌شود، افزود: این در حالی است که با افزایش شمار جمعیت دانش‌آموزی با کاهش مخاطب دانشگاهی مواجه می‌شویم.

دکتر واعظ مهدوی با اشاره به تفاوت سرانه زیربنای آموزشی در استان‌های مختلف تصریح کرد: در برخی استان‌ها نظیر یزد، کهگیلویه و بویر احمد، چهار محال بختیاری و حتی خراسان جنوبی این سرانه 7 تا 8 مترمربع به ازای هر دانش‌آموز است اما در استان‌های البرز و سیستان و بلوچستان 3.2 مترمربع فضای آموزشی وجود دارد که باید به 5.2 تا 5.6 مترمربع ارتقاء یابد.

وی با بیان این‌که در این استان‌ها به 2.4 متر مربع فضای آموزشی نیاز است، گفت: فضای آموزشی استان‌های گلستان، گیلان، زنجان و قزوین بالاتر از خط میانگین است برای رسیدن به میزان مناسب فضای آموزشی در کشور به یک میلیون و 700 هزار مترمربع بنا نیاز است که با احتساب هزینه 7 میلیون تومان برای هر مترمربع به اعتباری بالغ بر 16 هزار میلیارد تومان نیاز است که برای تحقق این میزان به 32 سال زمان احتیاج است تا به متوسط کشوری برسیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد افزود: بر اساس برآوردها در استان سیستان و بلوچستان طی 5 سال آینده 1 میلیون نفر به جمعیت دانش‌آموزی اضافه می‌شود در حالی که سالانه 60 هزار دانش‌آموز اضافه می‌شود و باید کمبود سرانه رها شده را هم جبران کرد از این‌رو برای هر دانش‌آموز باید سالی 2000 کلاس درس ساخت با بزرگترین عملکرد در سال 1400 تنها توانستیم 1100 کلاس درس بسازیم که برای جلوگیری از افت شاخص این میزان باید به 2 برابر افزایش یابد و البته معادل آن نیروی انسانی جذب شود.

دکتر واعظ مهدوی کوچکسازی را مفهومی منحط ارتجاعی و زیانبار دانست و خاطرنشان کرد: در سیاست‌های کلان اداری که از سوی مقام عظم رهبری ابلاغ شده است نه به کوچکسازی و نه بزرگسازی بلکه به متناسب‌سازی تأکید شده است.

وی با بیان این‌که شاخص پوشش تحصیلی در سال 92 حدود 90.49 درصد در سال 93 حدود 90.6 درصد و در سال 98 حدود 92.66 درصد بوده است، گفت: میانگین کشوری این شاخص 98 درصد است پس عدم پوشش تحصیلی 7.34 درصد برآورد شده است.

معاون پیشین سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان این‌که هم‌اکنون باید 535 هزار 380 دانش‌آموز سر کلاس باشند که نیستند، افزود: در استان سیستان بلوچستان دانش‌آموزان بازمانده از تحصیلات ابتدایی 39 هزار و 297 نفر است که البته این تعداد دانش‌آموزان شناسنامه‌دار هستند و بسیاری از دانش‌آموزان فاقد شناسنامه هستند.

دکتر واعظ مهدوی یادآور شد: نرخ ماندگاری از تحصیل از کلاس اول تا دیپلم 42 درصد رشد داشته است.

پیشرفت، تعالی، بهبود و توسعه به معنای حرکت از نقطه‌ای به نقطه دیگر با ابزار مناسب است

دکتر هاشم واعظی سرپرست پژوهشکده مطالعات توسعه جهاددانشگاهی در این نشست با بیان این‌که آیا در هزاره سوم که شاخص‌های سواد تسلط به زبان انگلیسی و مهارت‌های کامپیوتری است بازماندگی از تحصیل معنا پیدا می‌کند؟، اظهار کرد: در این نشست تخصصی به‌دنبال آن هستیم که وضعیت بازماندگی از تحصیل در کشور چگونه است؟ سمن‌ها چه نقشی در بازجذب و ممانعت از بازماندگی از تحصیل دارند؟ وضعیت بازماندگی از تحصیل در دوران کرونا چگونه بوده است؟

وی ادامه داد: همچنین به‌دنبال پاسخ این پرسش‌ها هستیم که سمن‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی چه تجربه‌های قابل طرحی دارند؟ آیا می‌توان اثرات بازماندگی از تحصیل را کاهش داد؟ بازماندگی از تحصیل در دوران پساکرونا چگونه است؟

در ادامه این نشست مهندس محمد حسن داوودی مدیر مدارس کودکان کار صبح رویش با بیان این‌که این نهاد برای کودکان شهر تهران در معرض آسیب اجتماعی از نژادهای مختلف کرد، لر و افغانستانی با هر رنگ و زبانی که حق آموزش و تحصیل دارند راه‌اندازی شد، افزود: مجموعه مدارس صبح رویش در سال 94 در قالب دبستان پسرانه و دخترانه راه‌اندازی شد و در سال‌های بعد گسترش یافت به نحوی که امروز 7 مرکز در مناطق 12 و 15 فعال هستند.

وی با بیان این‌که شماری از مجوز از وزارت آموزش و پرورش در قالب مدرسه و شماری مجوز از بهزیستی در قالب مرکز مهارت‌آموزی اخذ شد، در ادامه خاطرنشان کرد: رویکرد آموزشی و تربیتی صبح رویش لزوماً قرار نیست رویکرد موجود در مدارس و کلیشه و دستورالعمل نانوشته در هر مدرسه باشد.

مدیرعامل صبح رویش با اشاره به نامگذاری کلاس‌های مدارس صبح رویش به ادبکده، زیس‌کده، عددکده، وطن‌کده، بازی‌کده و .... بجای کلاس درس ریاضی، ادبیات و .... گفت: در این مدارس الگوی آموزشی خاصی طراحی شد که کپی شده از مدارس کشورهای ژاپن، فنلاند و حتی از تجارب خوب کشور خودمان بود.

مهندس داوودی با بیان این‌که در ابتدای راه‌اندازی این مدارس در سال 94 از هر 18 کودک محله هرندی فعال در چهار راه‌ها تنها موفق به جذب یک کودک می‌شدیم، گفت: از این‌رو کوشیدیم محیط این مدارس را جذاب کنیم تا خودشان با علاقه و بخاطر ویژگی‌های داخلی مدرسه جذب شوند و بجای دعوت از کودکان برای حضور در این مدارس ما به محل کار این کودکان رفتیم در ابتدا به طور آزمایشی با وانت به محل کارشان رفتیم اما پس از 3 سال کار موفق به راه‌اندازی مدرسه جابزی(مخفف جایی برای بازی) در قالب مینی‌بوس مدرسه شدیم.

وی با بیان این‌که در ابتدا کودکان با دیدن این مینی‌بوس‌ها بر سر چهار راه فرار می‌کردند، خاطرنشان کرد: این ناشی از 33 بار اجرای طرح جمع‌آوری کودکان کار به شیوه غلط بود.

مدیرعامل صبح رویش با بیان این‌که در سال 97 و 98 با 4 مدرسه جابزی آغاز و هم‌اکنون این مدارس به 7 عدد در معابر تهران و حتی کارگاه‌های زیرزمینی لوسترسازی افزایش یافته است، افزود: متاسفانه 80 درصد کودکان کار در اماکنی فعالیت دارند که دیده نمی‌شوند و تنها 20 درصد کودکان کار در سطح خیابان‌ها هستند.

مهندس داوودی مدارس جابزی را محلی برای آموزش درس مهارت زندگی، جرأت ورزی و مهارت نه گفتن دانست و خاطرنشان کرد: همه به روش بازی و تلفیق دروس است کودکان همزمان با بازی می‌آموزند در بستر تحول و برنامه درس ملی برنامه درسی باید متناسب با نیاز یادگیرنده طراحی شود که ما چنین کردیم.

وی با بیان این‌که در دوران کرونا هم با بیش از 1000 نفر ساعت کاری مدل آموزشی بر پایه یادگیری 3 ستون دانش، بینش و نگرش طراحی شد، تصریح کرد: بدین ترتیب رویکردی به نام دانستان خلق شد که کودکان در فضای آزاد آموزش می‌دیدند که البته در مناطق محروم کودکان تجربه کار با تبلت و موبایل را نداشتند اما در فضای باز در قالب کلاس‌های کشفستون و ایدستون و ... ایده‌پردازی می‌کردند بدین ترتیب کودکان با دانش و مهارت آشنا می‌شوند.

دکتر «فاطمه قاسم‌زاده» مشاور شبکه یاری کودکان هم در این نشست گفت: کودکان با آموزش از حقوق دیگر خود نیز بهره‌مند می‌شوند همچنین در اصل 30 قانون اساسی به آموزش رایگان کودکان و در پیمان‌نامه حقوق کودک در ماده 28 و 29 به نقش آموزش در کودکان تأکید شده است.

وی با بیان این‌که بازماندگی از تحصیل تنها خاص دوران کرونا نیست و ما در پیش از کرونا هم با این پدیده مواجه بودیم، افزود: در پیش از پاندمی کرونا بسیاری از کودکان کار از تحصیل محروم بودند که به تدریج کاهش یافت.

مشاور شبکه یاری کودکان با بیان این‌که در سطح بین‌الملل 4 دلیل برای ترک تحصیل ذکر شده است، در ادامه خاطرنشان کرد: دلایل اقتصادی، اجتماعی از قبیل فقر تبعیض نابرابری سبب می‌شود تا شمار کودکانی که به آموزش دسترسی دارند کاهش یابد که البته دلایل خانوادگی و تا حدودی فردی هم در آن موثر است.

دکتر قاسم‌زاده با بیان این‌که شبکه یاری کودکان کار و خیابان از سال 82 شکل گرفت، افزود: به لحاظ کمی 42 عضو انجمن بیش از 20 هزار کودک را زیر پوشش دارند که آمار جالبی نیست.

وی ادامه داد: با مشکل بازماندگی از تحصیل پیش از کرونا روبرو بودیم که پاندمی کرونا به تعداد آن‌ها افزود که این به علت سیاست اشتباه وزارت آموزش و پرورش بوده است که بدون فراهم کردن بستر مناسب برای فضای مجازی این شیوه آموزش را آغاز کردند در حالی که بسیاری از کودکان حتی از داشتن تبلت و گوشی هوشمند محروم بودند و یا قادر به استفاده از آن نبودند.

مشاور شبکه یاری کودکان با بیان این‌که در دوران کرونا بخشی از آموزش کودکان به مادران سپرده شد، تصریح کرد: بر اساس آمار اعلامی وزارت آموزش و پرورش 5 میلیون و 300 هزار دانش‌آموز در دوران کرونا از تحصیل بازماندن که عمدتا از خانواده‌های کم‌برخوردار بودند که دیگر به چرخه آموزش برنگشتند که این ضرر بسیاری بود.

دکتر قاسم‌زاده از اصول راه‌اندازی سازمان‌های مردم نهاد تعامل با دولت است، گفت: متاسفانه ما در دوران کرونا شاهد تعامل خوبی میان سمن‌ها با سازمان‌های دولتی نبودیم در این راستا شبکه کمک با هدف کمک به مهار کرونا راه‌اندازی شد که تعامل خوبی با ستاد مبارزه با بحران کرونا داشت.

گفتنی است، نشست تخصصی تبیین بازماندگی از تحصیل و راهکارهای علمی آن در دوران پسا کرونا امروز در پژوهشگاه مطالعات توسعه سازمان جهاددانشگاهی تهران برگزار شد.