مهار گرد و غبار به کمک روش‌های زیست فناورانه

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی، دکتر رضا غفارزادگان رییس این پژوهشکده، ضمن گرامیداشت هفته پژوهش به معرفی آخرین دستاوردهای این پژوهشکده پرداخت و با تاکید بر ضرورت اجرای این پروژه بیان کرد: گرد و غبار (ریزگرد) مدتی است که به دغدغه‌ای همگانی در سطح بین‌المللی تبدیل شده است و بررسی‌های میدانی زیادی برای مقابله با آثار آن‌ها و شناخت منشا تولید آن ها انجام شده است. با توجه به سازوکار تولید، انتشار و اثرگذاری گرد و غبار، بهترین و شاید تنهاترین روش مهار آن، جلوگیری از تولید و انتشار آن در پهنه و گستره تولید آن است.

دکتر غفارزادگان با بیان این‌که تغییرات محیطی با سرعت بالایی در حال انجام هستند، عنوان کرد: روند این تغییرات بیشتر به سمت تخریب سرزمین و بیابان زایی است و این تغییرات در نهایت اجزای اکوسیستم‌ها را به سمت قهقرا می‌برد، بنابراین نیاز است تا به موازات فرایندهای قهقرایی اکوسیستم‌ها، الگوهای مهندسی و بازسازی اکوسیستم نیز طراحی شود که مهمترین آن شناسایی گونه‌های گیاهی سازگار و تکثیر و استقرار سریع آن‌ها در طبیعت رو به تخریب است.

وی در ادامه اظهار کرد: یکی از پیامدهای مهم تخریب زمین، افزایش فرسایش خاک، تخریب محیط زیست تالابی و زیستگاه‌های حیات وحش، آلودگی هوا و تاثیر آن بر سلامت جامعه، کاهش دید و تاثیر آن بر حمل و نقل جاده‌ای و فرودگاه‌های مهم و تاثیر بر زمین‌های کشاورزی پیرامون می‌باشد.

دکترغفارزادگان بازدید سه منطقه از پهنه‌های تولید گردو غبار در کشور شامل تالاب صالحیه، کویر میقان، نوار بند ریگ کاشان و انتخاب گونه‌های گیاهی غالب از هر منطقه شامل سیاه تاغ وگز (صالحیه)، قره داغ (میقان) دم گاوی (کاشان) و دستیابی به دانش فنی تکثیر سریع و انبوه کشت بافتی گیاهان قره داغ و دم گاوی از تهیه ریزنمونه تا سازگاری و انتقال به خاک را از اقدامات انجام شده جهت انجام این طرح برشمرد.

دکتر نسیم زرین پنجه عضو هیات علمی پژوهشکده گیاهان دارویی در خصوص وقوع پدیده گردو غبار بیان کرد: تهاجم ذرات ناسازگار با سیستم ایمنی بدن منجر به بروز بیماری‌های آلرژیک، قلبی- تنفسی، پوستی و بسیاری دیگر از انواع بیماری‌های خطرناک در افراد جامعه شده و علاوه بر درد و رنج بیماران، هر ساله میلیون‌ها تومان هزینه درمان و دارو و نگهداری این بیماران می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در این طرح بر خلاف سایر طرح‌های احیا که بذر و یا نهال معمولا از منابعی خارج از منطقه مورد نظر تهیه می‌شوند، از تک پایه‌های گیاهی غالب در منطقه که پس از سال‌ها زندگی در شرایط سخت محیطی با ویژگی‌هایی چون شوری، خشکی، باد و گردو غبار همچنان پایدار مانده‌اند، به عنوان پایه مادری جهت تکثیر استفاده شده و به هیچ عنوان از بذر پایه مادری جهت تکثیر استفاده نمی‌شود. بنابراین هیچ گونه تفرق صفاتی در پایه‌های تکثیر شده دیده نخواهد شد. همچنین در این طرح پایه گیاه مادری از زیست بوم طبیعی خود برداشت نمی‌گردد، بلکه فقط از گیاه مادری نمونه گیری (تعداد معدودی برگ و سر شاخه جوان) برداشت می‌شود و کل روند تکثیر سریع انبوه با همان ریزنمونه‌های تهیه شده انجام می‌گیرد. در نتیجه استفاده از روش‌های زیست فناورانه کاملا دوستدار محیط زیست می‌باشد.