چرا و چگونه «فناوری»را ارزشگذاری کنیم؟

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاددانشگاهی، دکتر حبیب الله اصغری 19 ابان ماه در وبینار مجازی که به مناسبت هفته جهانی کارآفرینی به همت پارک علم و فناوری جهاددانشگاهی کرمانشاه برگزار شد با اشاره به تفاوت نوآوری و اختراع، گفت: دراختراع محصول یا چیزی که وجود نداشته محقق می شود، اما در نوآوری لزوما به دنبال خلق محصول جدید نیستیم و حتی مقرون به صرفه کردن تولید یک کالا یا ایجاد خلاقیت در تولید محصولی که قبلا وجود داشته هم می تواند نوآوری محسوب شود.

وی افزود: در حقیقت اختراع پول را به ایده تبدیل می کند، اما در نوآوری این ایده است که به پول تبدیل می شود.

اصغری با اشاره به چهار مدل تبیین نوآوری، گفت: الگوی اول در این زمینه الگوی "کارآفرینی" است، در این الگو یک کارآفرین در یک شرکت ایده ای را مطرح کرده و از سوی آن شرکت حمایت شده و تمام امکانات لازم برای تحقق ایده در اختیار او قرار می گیرد.

وی بیان کرد: توسعه نوآوری در جهاددانشگاهی تقریبا برمبنای همین مدل پیگیری می شود.

اصغری از ادغام عمودی به عنوان دومین مدل تبیین نوآوری یاد کرد و افزود: دراین مدل این فرد نیست که ایده را محقق می کند، بلکه واحد تحقیق و توسعه (آرندی) آن شرکت یا سازمان ایده را محقق کرده و تولید محصول می کند.

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاددانشگاهی مدل سوم تببین نوآوری را هم "تعاون تکنولوژیک" عنوان کرد و افزود: در این مدل چندین شرکت با هم ایده نوآورانه را محقق می‌کنند که مشابه این مدل را در پروژه تولید «واگن های مترو» که با همکاری مشترک جهاد دانشگاهی، مپنا و شرکت واگن سازی صورت گرفت مشاهده کردیم.

اصغری افزود: در مدل چهارم هم که "تنوع نهادی" است یک ارتباط میان دولت، دانشگاه و صنعت درتولید نوآوری وجود دارد، در این مدل یک دولت محلی مانند استانداری، فضایی برای توسعه و تبیین نوآوری فراهم می کند.

وی تصریح کرد: این مدل آخر می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد از جمله اینکه در کشورهای توسعه نیافته دولت بر دانشگاه و صنعت غلبه دارد و دراین کشورها دانشگاه ها و صنعت دولتی هستند.

اصغری گفت: درشکل دیگر که در کشورهای اسکاندیناوی مشاهده می شود دولت و صنعت و نیز دولت و دانشگاه کاملا از هم جدا هستند، در این شکل دانشگاه ها اکثرا خصوصی بوده و صنعت نیز کاملا خصوصی است و تنها تعاملات مختصری در خصوص مالیات و صادرات و واردات با دولت دارد.

وی افزود: شکل دیگری هم در این مدل وجود دارد، بطوری که دولت و صنعت و دانشگاه با هم همپوشانی داشته و نه کامل از هم جدا هستند و نه کاملا تحت سیطره دولت هستند، در این شکل مجموعه های رشد و پارک ها هم تلفیقی از این سه عنصر را  دارند به نحوی که هم دانشگاه دارند، هم در حوزه صنعت فعالیت دارند و هم تا حدودی دولتی هستند.

اصغری بیان کرد: مشکلی که در این شکل از مدل "تنوع نهادی" وجود دارد این است که امکان دارد در همپوشانی دولت، دانشگاه و صنعت گاهی این عناصر جای همدیگر را بگیرند به نحوی که دولت در حوزه صنعت ورود کرده، دانشگاه صنعت خود را راه بیندازد و یا صنعت برخی قوانین خود را اجرایی کند.

وی افزود: مدلی که در کشور ما وجود دارد این است که دانشگاه زیرنظر دولت قرار دارد اما در کنار آن دانشگاه خصوصی هم داریم، همچنین در این مدل بخشی از دانشگاه و صنعت هم با هم تعامل دارند.

اصغری گفت: همچنین در کشور ما پارک ها و مراکز رشد فعالیت داشته و بخش عمده صنعت در حال پیشروی به سمت خصوصی شدن است.

وی افزود: اگر بخواهیم این مدل موفق شود باید دانشگاه، دولت و صنعت هرکدام جای خودشان باشند و هیچکدام سعی نکنند جای دیگری را بگیرند.

رییس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاددانشگاهی در ادامه در تعریف فناوری، از آن به عنوان دانش سیستماتیک برای ساختن یک محصول کاربردی، یک فرآیند یا ارائه خدمات یاد کرد.

وی افزود: همچنین تمام دانش، محصولات، روش ها، فرآیندها، ابزارها  و نظام هایی که در جهت خلق و ساخت کالا و ارائه خدمات بکار می رود را می توان تعریفی از فناوری دانست.

اصغری "اطلاعات"، "سخت افزار"، "مغز افزار" و "سازمان و مدیریت" را از جمله عناصر اساسی  تکنولوژی یا فناوری عنوان کرد و افزود: برای اینکه یک تکنولوژی را دراختیاربگیریم باید اطلاعات شامل تمام مستندات، فرآیندها و روش های اجرای آن تکنولوژی را در اختیار داشته باشیم.

وی افزود: همچنین باید سخت افزار آن تکنولوژی شامل تمام ابزارها و وسایل و ماشین آلات را هم دراختیار داشته باشیم. مغزافزار هم تجارب، مهارت ها، دانش و خلاقیت را شامل  می شود و سازمان و مدیریت هم مهارت های مدیریتی و ساختار سازمانی لازم برای هماهنگی عوامل فوق را شامل می شود.