نشست نقش جامعه مدنی در توسعه اشتغال روستایی برگزار شد

به گزارش روابط عمومی سازمان تجاری سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان جهاددانشگاهی، این سازمان در راستای توسعه گفتمان سازی و بستر سازی مناسب برای مباحثه و هم اندیشی پیرامون مسایل و مشکلات و ارایه راهکارهای موثر در اشتغالزایی پنجاه و هشتمین نشست را با عنوانن نقش جامعه مدنی در توسعه اشتغال روستایی برگزار کرد.

دکتر مهاجری عضو هیات مدیره کانون توسعه کارآفرینی روستایی اندیشه پویا در این نشست با اشاره به نقش و اهمیت CSO ها (Civil Society Organizations) گفت:  CSO شبیه NGO ها حدفاصل بین بازار و حاکمیت هستند، اما CSO فامیلی‌تر و محلی‌تر است، بنا بر این نسبت به جامعه شناخت بیشتری دارد.

وی گفت: رشد جوامع مدنی در دنیای غرب یک روال طبیعی داشت و خرده سرمایه دارانی که بین جامعه شهری و روستایی ارتباط برقرار می‌کردند (در ابتدا هم علیه آنها موضع گیری می‌شد) در مقابل حاکمیت منتقد شدند یعنی جامعه مدنی بین بازار بزرگ و حاکمیت بودند.

دکتر مهاجری با تاکید بر اهمیت نقد سازنده گفت: باید در جوامع نقد جا بیفتد، نباید در جامعه نقد، مخالفت و دشمنی تعبیر شود.نقادی باعث پیشرفت یک جامعه و یا فرد است.

استاد دانشگاه سوربن با تاکید بر تقلید هوشمندانه ادامه داد: در ایران جوامع سنتی و بافت سنتی را از دست داده ایم اما مدرن هم نشدیم. بازار ما در گذشته یک صحنه کارآفرینی بوده که در بازار زنجیره تولید و مصرف کامل بوده است. اما امروزه این بازار تغییر کرده است.

وی گفت: در وهله اول ورود به روستا،  باید به CSO ها که از طریق خانواده ها شکل می گیرند و نسبت به آن احساس همدلی و تعهد دارند، ، توجه کنیم.

دکتر مهاجری با اشاره به اینکه کارآفرینی اجتماعی بر احترام به سنتها و پیشرفت در چارچوب سنتها و فرهنگ محلی تاکید شده است، ادامه داد امروزه این تفکر که اول باید متجدد شوند سپس پیشرفت کنند، منسوخ شده است. CSOها میتوانند بهترین تکیه گاه برای افرادی باشند که میخواهند وارد روستا شوند.

در ادامه مهندس میرقاسمی رییس هیات مدیره کانون توسعه کارآفرینی روستایی اندیشه پویا نیز با اشاره به جامعه مدنی و ضرورت اهمیت به آن گفت: جامعه مدنی برای اثبات مطلوبیت قلمرو آزادی و حقوق مردم یک جامعه است. دولت با ترسیم مرزهای حوزه سیاسی تلاش میکند تا رویه ها یا اعمال سیاسی را کنترل یا محدود سازد؛ در مقابل، جامعه مدنی دولتی پاسخگو را میطلبد و این که حقوق شهروندان را رعایت کند، آزادی را محدود نکند و در جامعه قانون حکمفرما باشد. بر این اساس، وجود جامعه مدنی یکی از ویژگیهای جوامع دموکراتیک است.

وی با برشمردن ویژگی‌های مهم نهادهای مدنی؛ شامل فضای نهادی داشتن، داشتن قلمرو متمایز از ارزش ها و داشتن سازوکار نهادی گفت که این نهاد ها باید داوطلبانه، غیردولتی  و غیرانتفاعی باشند.

مهندس میرقاسمی از جمله چالش های موجود در تحقق اشتغال پایدار روستایی را این موارد برشمرد: مهاجرت بی رویه روستائیان (بخصوص جوانان) به شهرها (به دلایل مختلف)، وجود برخی موانع توسعه کسب و کارها (نظیر فساد سیستماتیک و قاچاق سازماندهی شده کالا و ...)، ضعف سرمایه اجتماعی و فراموش شدن برخی نهادهای مدنی حاکم در روستاها، بعضا بی اعتمادی مردم و بهره برداران محلی به دولتی ها (بدلیل عمل نکردن به وعده ها) ، وابستگی مردم به خدمات دولت و افزایش سطح توقع جامعه محلی بدلیل شعارهای عامیانه دولتی ها، ضعف انگیزه کاری کارکنان دولت و بعضا کوتاهی در ارایه خدمات ترویجی و آموزشی و مشورتی به بهره برداران محلی، بعضا راحت طلبی و رفاه طلبی روستائیان (مقایسه شرایط و امکانات روستا و شهر)، تاثیر سوء برنامه های صدا و سیما و رسانه های مجازی (بی هویت شدن روستاها و یا تبلیغ زندگی مرفه شهری)، ضعیف شدن شأن و منزلت روستاها و کم بهاء دادن به نقش حیاتی روستائیان در تولید محصولات کشاورزی و دامی و توسعه اقتصادی، بی ثباتی قوانین و مقررات دولت و تغییر تعرفه های گمرکی و یا واردات بی رویه کالا (خرید تضمینی کالا)، بالا بودن ریسک و مخاطرات فعالیت های کشاورزی و دامی (بلایای طبیعی و هجوم آفات و بیماری ها و ...)، ضعف در نظام پوشش بیمه ای و پرداخت به موقع خسارت (بیمه محصولات کشاورزی، بیمه خدمات درمانی و یا بازنشستگی برای بهره برداران محلی)،  حضور و سوء استفاده دلالان و واسطه ها که بیشترین سود از تولید روستایی را تصاحب می کنند، ضعف نظام مدیریت در روستا و کم کاری و یا عدم اشراف اعضای شورای اسلامی به نقش مهم خویش.

وی در ادامه با اشاره به سه رکن اصلی در حکمرانی(حاکمیت (هر سه قوه)) بخش خصوصی و جوامع و نهادهای مدنی (Civil Society Organization)) آخرین دستاوردهای جهانی در زمینه توسعه روستایی را مباحث مشارکتی اعم از تشخیص مشارکتی(Participatory  Diagnosis)، تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA - Participatory Rural Appraisal)، توسعه مشارکتی فناوری (Participatory Technology Development)، پایش و ارزیابی مشارکتی (Participatory Monitoring & Evaluation)، به نژادی زراعی مشارکتی (Participatory Plant Breeding )، رویکرد تحقیقات مشارکتی (Participatory Research Approach)، سیستم اطلاعات جغرافیایی مشارکتی (Participatory GIS) نام برد.

طاهری مدیر عامل کانون توسعه کارآفرینی روستایی اندیشه پویا نیز ضمن مرور سیر تاریخی نقش آفرینی نهادهای مدنی در توسعه اشتغال روستایی، نقش نهادهای مدنی در تحقق اشتغال پایدار روستایی را حساس سازی، اعتماد سازی، ایجاد انگیزه، تغییر نگرش، تقویت اعتماد به نفس و روحیه تعاون و کار گروهی و مشارکتی، با استفاده از رویکردهای مشارکتی و تسهیلگری، تشویق جامعه محلی به احیای تشکل های سنتی و قدیمی (فراموش شده) و یا ایجاد تشکل های مناسب جهت برقراری ارتباط و تعامل با دولتی ها و سایر تشکل های تولیدی و خدماتی، تلاش در جهت افزایش بهره وری و فرآوری محصولات (به جای خام فروشی آنها)، توجه به زنجیره ارزش و چرخه مواد تولیدی و یا خوشه های صنعتی، حذف واسطه ها و تامین مستقیم نهاده ها و نیز بازاریابی عرضه مستقیم محصولات (با استفاده از ظرفیت تشکل های ایجاد شده و استفاده از نیروی کار فارغ التحصیلان بیکار روستایی)، لابی گری و مطالبه گری حقوق خویش از نهادهای دولتی و غیردولتی ذیربط، تقویت تشکل های محلی از طریق شبکه سازی و انجام فعالیت های گروهی و مکمل برشمرد.

وی اکوسیستم رشد پایدار در جوامع روستایی را مشارکت همه دست اندرکاران کلیدی شامل بخش دولتی، بخش علمی و دانشگاهی، بخش غیر دولتی و جامعه مدنی، بخش خصوصی و کارآفرینان و بخش رسانه دانست.

در پایان نشست با پرسش و پاسخ حاضران به پایان رسید.