کشت بدون خاک زعفران در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی، خراسان جنوبی به عنوان یکی از قطب‌های تولید زعفران در ایران است و حدود 18% کل زعفران کشور در این استان تولید می شود. بر اساس آمار موجود، ایران در سال 2019 به میزان 103 میلیون دلار صادرات زعفران به کشورهای مختلف جهان داشته است و در همین سال بیش از 95% زعفران جهان در ایران تولید شده است. اشتغال و درآمدی که از طریق کشت و فروش زعفران به دست می‌آید، این ادویه را به محصولی ارزشمند و دارای توجیه اقتصادی تبدیل کرده است.

دکتر مهدی ابراهیمی مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاددانشگاهی استان گفت: یکی از طرح های مطالعاتی که بر روی  فراوری زعفران انجام خواهد شد بهینه یابی استخراج کروسین کلاله زعفران است که مطالعات اولیه آن انجام گرفته است. در این طرح شیوه‌های مختلف استخراج کروسین از زعفران بررسی و بهینه‌ترین شیوه برای استخراج به کار گرفته خواهد شد.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاددانشگاهی استان عنوان کرد: یکی از روش های افزایش توامان تولید و مصرف بهینه آب در زعفران استفاده از سیستم های هوشمند آبیاری است که در حال حاضر در مزرعه تحقیقاتی زعفران مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی بصورت پایلوت مورد بهره برداری قرار گرفته است. در این روش علاوه بر آبیاری منظم و به موقع و به میزان نیاز گیاه در این روش، از آبیاری بیش از حد مزرعه که منجر به رشد علف های هرز در مزارع زعفران می شود نیز جلوگیری می کند.

دکتر ابراهیمی با اشاره به این که در این روش رطوبت خاک سنجیده می‌شود و داده‌های هواشناسی نیز بررسی شده و این اطلاعات با یکدیگر تطبیق داده می‌شود، ادامه داد: بر اساس نتایج به دست آمده از اطلاعات، آبیاری در زمان معین و طبق نیاز زمین به صورت خودکار انجام می‌شود.

وی اظهار کرد: یکی دیگر از طرح‌های اجرا شده در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی، تولید زعفران بصورت ایروپونیک یا همان هوا کشت است. بر اساس نتایج این طرح که در زمره طرح های پژوهشی استان در سال گذشته نیز قرار گرفته است، کشت زعفران بصورت ایروپوینک بدلیل انتخاب بنه های مرغوب و سورت شده توسط کشاورزان، ضمن جلوگیری از ایجاد و انتشار آلودگی به بیماری ها و آفاتی از جمله کنه کورم زعفران، امکان برداشت محصول قابل قبول در هر سال را فراهم نموده و می تواند منجر به افزایش عملکرد در واحد سطح و همچنین حفظ کیفیت کلاله های تولیدی شود. بعلاوه به دلیل تولید کلاله ها در شرایط کنترل شده و استریل و بدون خاک، میزان آلودگی های محیطی و جذب فلزات سنگین نیز در کمترین میزان ممکن خواهد بود.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاددانشگاهی استان اظهار کرد: کتاب آپوکاروتنوئیدهای زعفران، از بیوسنتز تا خواص درمانی نیز توسط پژوهشگران مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی و با هدف ارتقاء دانش موجود در زمینه مسیرهای بیوسنتز ترکیبات زیست فعال زعفران شامل کروسین، پیکروکروسین، سافرانال و کروستین و همچنین تاثیر این ترکیبات بر پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری های مهم از انتشارات اشپرینگر ترجمه شده است.