نقش میکروارگانیسم های تجزیه کننده سلولز در فرایند زیست پالایی

پسماندهای کشاورزی منبع بزرگی از زیست توده لیگنوسلولزی هستند که تجدید پذیر، بدون نیاز به استخراج کردن و ارزان قیمت است. این منابع تجدیدپذیر شامل برگ، ساقه و الیاف ذرت، باگاس نیشکر، پوسته برنج، محصولات چوبی و بقایای جنگلی هستند. علاوه بر این، منابع متعددی از زباله های لیگنوسلولزی حاصل از فرآیندهای صنعتی و کشاورزی، به عنوان مثال ضایعات پوست مرکبات، زیست توده نارگیل، خاک اره، کاغذ، زباله های صنعتی، زباله های جامد سلولزی شهری و لجن کارخانه کاغذسازی در دسترس هستند.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاددانشگاهی، دکتر شقایق نصر عضو هیات علمی مرکز در خصوص این مطالعه گفت: زیست پالایی فرآیندی است که در آن از ارگانیسم هایی، مانند گیاهان، میکروارگانیسم ها و یا متابولیت‌های آنها مانند آنزیم، برای تخریب یا سم زدایی آلاینده های محیطی استفاده می شود.

نصر افزود: صنعتی شدن و شهرنشینی منجر به افزایش تولید زباله ها و پساب ها شده است. در حال حاضر، زباله ها اغلب با روش هایی مانند سوزاندن و تجزیه شیمیایی تیمارمی شوند. با این حال، تیمارهای جدید زباله ها با استفاده از روشهای زیستی برای تصفیه پسماندهای آلی استفاده می شود که این روشها، ساده تر، با پذیرش عمومی بیشتر و اثرات زیست محیطی کمتر همراه هستند.  بعلاوه، تبدیل زیستی مواد سلولزی به رفع کمبود مواد غذایی و خوراک دام و مشکل دفع زباله ها کمک کرده و با تأمین یک منبع انرژی تجدید پذیر مناسب به شکل گلوکز، از وابستگی به سوخت های فسیلی می کاهد.

وی بیان کرد:  تاکنون طیف متنوعی از میکروارگانیسم ها عمدتا ً شامل قارچها و باکتریها با قابلیت تجزیه زیستی سلولز جداسازی و شناسایی شده اند که از سلولاز تولید شده توسط این میکروارگانیسم ها جهت تولید محصولات ارزشمند مانند آنزیم ها، قندها، سوخت های زیستی استفاده می شود و این امکان را فراهم می کند که بتوان از سوبسترای گیاهی به عنوان منابع انرژی ارزان قیمت برای تخمیر، بهبود خوراک دام و تولید مواد مغذی در صنایع مختلف استفاده نمود.گفتنی است نتایج این مطالعه در هشتمین کنگره زیست شناسی و علوم طبیعی ایران که در سوم شهریورماه 1400 برگزار شد، به صورت پوستر ارایه شد.