ایجاد وپایدارسازی ۸۱ هزار و۱۰۰ فرصت شغلی با اجرای طرح ملی توسعه مشاغل خانگی جهاددانشگاهی/ تشریح فرایند اجرای طرح در۴ فاز

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، طرح ملی توسعه مشاغل خانگی ازجمله طرح‌های حمایتی حوزه اشتغال، ذیل برنامه اشتغال فراگیر است که با نقش‌آفرینی معاونت آموزشی و کارآفرینی جهاددانشگاهی به‌عنوان نهاد واسط، تسهیل‌گر و توسعه‌ای در حال اجرا است. در سال 1396 فرآیندهای اجرایی کسب‌وکارهای خانگی و تجارب حاصله و مطالعات تطبیقی مورد ارزیابی و بازنگری قرار گرفت و الگوی جدید مشاغل خانگی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تصویب رسید .  این الگو جهت پیاده‌سازی به جهاددانشگاهی به‌عنوان نهاد توسعه‌ایی واگذار شد. در قالب این الگو سه طرح ملی برای ایجاد و پایدارسازی 81 هزار و 100 فرصت شغلی پیگیری شده است.
جهاددانشگاهی به‌عنوان نهاد توسعه‌ای از تمامی ظرفیت‌های علمی، پژوهشی، آموزشی و فرهنگی به‌منظور ایجاد و توسعه شبکه‌های کسب‌وکار، راهنمایی، مشاوره و ارزیابی متقاضیان، تنوع شیوه‌های آموزشی، توجه به آموزش‌های تخصصی بازار محور، میدان دادن به پیشرانان، برندسازی، توسعه رشته‌های نوین، توجه به مزیت‌های نسبی و رقابتی، هدفمندی حمایت‌ها و استفاده از ظرفیت واحدهای فناور باهدف تزریق فناوری به کسب‌وکارهای خرد برای اجرای این طرح استفاده کرد.

در آستانه چهل و یکمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی نگاهی داریم به دستاوردها و فرایند اجرای این طرح:

فرایند اجرای طرح در4 فاز 
 فرایند اجرایی طرح شامل 4 فاز است. در این طرح ابتدا مزیت‌ها و ظرفیت‌های مناطق مختلف استان‌ها شناسایی و اولویت‌بندی و سپس بر اساس این مزیت فراخوان ثبت‌نام برای متقاضیان مشاغل خانگی در سطح ملی داده می‌شود و از علاقه‌مندان دعوت می‌شود در سامانه ملی مشاغل خانگی INHB.IR  ثبت‌نام کنند. سپس متقاضیان ارزیابی، استعدادسنجی و توان سنجی می‌شوند و در چرخه توانمند‌سازی، آموزش و مشاوره قرار می‌گیرند.
 مهم‌ترین بخش این طرح اتصال به بازار است که سایر مراحل و فعالیت‌های صورت گرفته ازجمله شناسایی مزیت‌ها، آموزش، مشاوره و ... در همین جهت و به‌منظور پایدارسازی مشاغل و اتصال به بازار متقاضیان است.
در فرایند توانمند‌سازی و اتصال به بازار، کارآفرینان، برندها و کسب‌وکارهای نوپا به‌عنوان پیشران نقش محوری ایفا می‌کنند؛ لذا یکی از اقدامات لازم برای اجرای طرح جلب مشارکت کارآفرینان، بنگاه‌های بالادستی، خیرین و ... است. 
هدف از شناسایی و جلب مشارکت این افراد، تشکیل شبکه‌ای از مشاوران و حامیانی است که در همه فرآیندها  و مراحل اجرایی می‌توان از دانش و تجارب آن‌ها برای پیاده‌سازی طرح بهره‌برداری کرد. 
تنوع عمل در حوزه مشاغل خانگی زیاد است و در این حوزه ممکن است افراد در داخل خانه خود به‌صورت کارمزدی برای پیشرانان ( تولیدگران و کارفرمایان) کار کنند و به ازای هر کاری که می‌کنند نیز پول دریافت کنند.
همچنین، ممکن است فعالیت افراد به‌صورت مستقل باشد و یا ممکن است که این فعالیت در قالب یک برند شبکه تعاونی یا اتحادیه باشد.
اگر مشاغل خانگی بخواهد پایدار بماند لازم است با نگاه روز دنیا  یعنی به‌صورت شبکه‌ای  و در قالب زنجیره تأمین، تولید و فروش باید شکل گیرد، شبکه‌سازی یک فعالیت تجاری اجتماعی – اقتصادی است که توسط آن کسب‌وکارها و کارآفرینان برای ایجاد روابط تجاری و شناسایی، ایجاد و یا عمل بر فرصت‌های تجاری متعهد می‌شوند و از به اشتراک گذاشتن ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و تخصص‌های یکدیگر باعث توسعه کسب‌وکار و درنهایت تولید محصولات استاندارد باکیفیت و با کمترین هزینه می‌شوند. 
از قدیم‌الایام تاکنون زمانی که از مشاغل خانگی سخن به میان می‌آمد، ذهن بسیاری از افراد به سراغ مشاغلی همچون صنایع‌دستی، دامپروی، خیاطی و ... می‌رفت؛ درصورتی‌که جایگاه مشاغل خانگی در عصر فناوری اطلاعات بسیار زیاد شده و مشاغل خانگی علاوه بر مشاغل سنتی، براساس فناوری اطلاعات بحث‌های جدی را پیگیری می‌کنند. 
در این طرح  ایجاد شغل خانگی فقط برای برخی اقشار نیست و شامل همه اقشار  مختلف جامعه خصوصاً دانش‌آموختگان است.  به همین دلیل رشته‌ها و مشاغل نوین در حوزه‌ی فناوری‌های نرم و صنایع خلاق، آی‌تی و آی‌سی‌تی نظیر : مترجمی و ویراستاری، مدیریت شبکه‌های اجتماعی، تولید محتوای ویدیویی، مشاوره، کشاورزی هوشمند، طراحی و گرافیک، بازار سرمایه داخلی و خارجی از جمله مواردی است که مشاغل خانگی را پوشش می‌دهد.

اهم دستاوردهای طرح ملی توسعه مشاغل خانگی

 1. فرهنگ‌سازی و ترویج مشاغل خانگی 2. بهره‌گیری از فناوری‌های نو و جلب مشارکت واحدهای فناور و نوپا در ارتقای کمی و کیفی محصولات خانگی3. ایجاد و توسعه برند در محصولات و خدمات4. ایجاد شبکه کسب‌وکار خانگی 5. عدم اتکاء صرف به تسهیلات6. توجه به اشتغال دانش‌آموختگان به‌ویژه دانش‌آموختگان رشته‌های ترجمه، مشاوره، ویراستاری و فناوری اطلاعات و ارتباطات7. گسترش تجربه طرح و اقبال سایر دستگاه‌های اجرایی از آن

از اقدامات صورت گرفته ودرحال انجام طرح ملی توسعه مشاغل خانگی 

1.طرح پایلوت الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی در 9 استان برای ایجاد فرصت شغلی  (شغل جدید، احیا و پایدارسازی مشاغل)  20 هزار نفر 

اجرای این طرح در سال 1396  و پایان آن اردیبهشت 1400 است. در این طرح 159 مزیت مبتنی بر نیازهای ملی و استانی شناسایی کرده‌ایم که برای این تعداد 42 هزار و 995 نفر ثبت‌نام کردند، اما متقاضیان واجد شرایط  39 هزار و 393 نفر ارزیابی شدند. آموزش و توانمندسازی برای 25 هزار و 4 نفر انجام‌شده است، نکته مهم برای ما در این طرح، ایجاد برند و شبکه است که باهمت همه نهادهای اجرایی در این طرح توانستیم تا 72برند و 41 شبکه ایجادشده است. همچنین در این طرح برای 20هزار و 710نفر  ایجاد فرصت شغلی  (شغل جدید، احیا و پایدارسازی مشاغل) ایجادشده است. و تعداد 909 فروشگاه مجازی در بستر مکان بازارها ایجاد کرده‌ایم.

.2 طرح ملی توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار مبتنی بر الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی  در 24 استان برای  ایجاد فرصت شغلی  (شغل جدید، احیا و پایدارسازی مشاغل) برای 6 هزار 200 نفردر راستای اجرای موفقیت‌آمیز طرح پایلوت 

با اجرای موفقیت‌آمیز طرح پایلوت مشاغل خانگی در 9 استان پایلوت، معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده، طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار (مبتنی بر الگوی نوین مشاغل خانگی) برای 6200 زن سرپرست خانوار را در 24 استان کشور با نظارت عالیه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اواخر سال 1397 به جهاددانشگاهی محول نمود و در بهار 1400 به اتمام رسید .

جامعه هدف:
1-زنان همسر فوت‌شده
2-  زنان مطلقه
3-  زنان دارای همسر ( زندانی، ازکارافتاده، معتاد، متواری، مفقود‌الاثر)
4 - دختران (هرگز ازدواج‌نکرده) بیکار 45 الی 55 سال

شرایط جامعه هدف
1 -زنان دارای همسر کم‌درآمد (کارگر فصلی و ...) و ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی (حاشیه‌نشین‌ها) مشمول این طرح نیستند.
2-طرح شامل زنان تحت پوشش نهادهای حمایتی نبوده و صرفاً افراد پشت نوبتی نهادهای مذکور مشمول این طرح خواهند بود.
3- ضروری است اسناد سرپرست بودن زنان در چهار گروه یادشده به تایید منابع ارائه اطلاعات رسیده باشد.
4-سن زنان مشمول طرح باید حداکثر 55 سال باشد.
5-  افراد واجد شرایط ساکن در مناطق کم برخوردار استان در استفاده این طرح در اولویت قرار دارند.
6-به‌منظور ممانعت از انتخاب سلیقه‌ای و تمرکز در یک یا دو گروه خاص، لازم است انتخاب افراد از این چهار گروه یادشده متناسب با آمار گروه‌های فوق در استان باشد.
7- افرادی که قبلاً تسهیلات دریافت نموده‌اند و الان هیچ بدهی ندارند و بیکار هستند جزء جامعه آمار این طرح هستند. (فقط در سوابق این افراد بند استفاده از تسهیلات آورده شود)

در این طرح 240مزیت مبتنی بر نیازهای ملی و استانی شناسایی کرده‌ایم که برای این تعداد 26 هزار و 5 نفر ثبت‌نام کردند، اما متقاضیان واجد شرایط 12 هزار و 419 نفر ارزیابی شدند. آموزش و توانمندسازی برای76هزار و 64 نفر انجام‌شده است، نکته مهم برای ما در این طرح، ایجاد برند و شبکه است که باهمت همه نهادهای اجرایی در این طرح توانستیم تا 48 برند و 102 شبکه ایجادشده است. همچنین در این طرح برای 6هزار و327 نفر  ایجاد فرصت شغلی  (شغل جدید، احیا و پایدارسازی مشاغل) ایجادشده است. و تعداد 2100 فروشگاه مجازی در بستر مکان بازارها و همچنین اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی 23 هزار و 73  (تولید خبر )ایجادشده است .

3. طرح ملی توسعه مشاغل خانگی مبتنی بر الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی در 31 استان ایجاد فرصت شغلی  (شغل جدید، احیا و پایدارسازی مشاغل) برای 54 هزار و 800 نفر
 
در این طرح  تاکنون 620مزیت مبتنی بر نیازهای ملی و استانی شناسایی کرده‌ایم که برای این تعداد 79 هزار و 137 نفر ثبت‌نام کردند، که از این تعداد  74409نفر ارزیابی شدند. آموزش و توانمندسازی برای ۳0 هزار و 658نفر انجام‌شده است، نکته مهم برای ما در این طرح، ایجاد برند و شبکه است که باهمت همه نهادهای اجرایی در این طرح توانستیم تا 151 برند و ۱۸9 شبکه ایجادشده است. همچنین در این طرح برای 12 هزار و 88 نفر  ایجاد فرصت شغلی  (شغل جدید، احیا و پایدارسازی مشاغل) ایجادشده است. و تعداد 1201فروشگاه مجازی در بستر مکان بازارها  و همچنین در بخش اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی( تولید خبر ) 89 هزار و39 بوده است.

آمار سه طرح 

فروشگاه آنلاین 
بحران کرونا در کشور و رکورد فروش محصولات تولید شده خانگی باعث شده جهاددانشگاهی در راستای اجرایی سازی فاز سه (اتصال به بازار) طرح و کمک به پایدارسازی، بازاریابی و توانمندسازی مشاغل، افزایش بهره‌وری و توسعه آن‌ها اقدامات مختلفی انجام‌شده است یکی از این اقدامات، امکان استفاده از خدمات مکان بازارهاست.
مکان بازار بستری اجتماعی برای برقراری ارتباط میان فروشندگان و خریداران است، در این شبکه اجتماعی فروشندگان کالا و ارائه‌دهندگان خدمات، می‌توانند به‌راحتی خدمات خود را ارائه دهند و خریداران نیز از این خدمات مطلع شده و از آن‌ها استفاده کنند. در مکان بازارهای متقاضی با هر سطح از دانش کامپیوتری، می‌تواند فروش آنلاین را شروع کند و کالاها یا خدمات خود را به مشتریان محلی و یا مشتریان بالقوه سطح کشور معرفی نماید. ازاین‌رو بازاری وسیع‌تری در سطح ملی در اختیار متقاضیان مشاغل خانگی قرار می‌گیرد و امکان فروش بیشتری را برای آنان فراهم می‌گردد. مکان بازارهای اینترنتی به کسب‌وکارها علی‌الخصوص مشاغل خرد و کوچک در جهت رونق و توسعه فعالیتشان و به صاحبان آن در راه‌اندازی و مدیریت کسب‌وکارشان کمک خواهد کرد. در این راستا جهاددانشگاهی با مکان بازارهای مختلفی مذاکره نمود که از بین آن‌ها چهار مکان بازار چیگل، پی میشه، کاربن و رابین در سطح ملی انتخاب نمود علاوه بر این مکان بازارهای ملی یکسری مکان بازارهای استانی نیز توسط واحدهای استانی برای ایجاد فروشگاه‌های مجازی شناسایی و انتخاب شدند.