رییس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی بیان کرد:
روند افزایشی مراکز آموزشی جهاددانشگاهی/فراهم کردن زیرساخت های آموزش مجازی
/جهاددانشگاهی، نماد عبور از موانع با باور توان ایرانی(۸۷)/
به گزارش روابط عمومی موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی، در آستانه شانزده مرداد مصادف با چهل و یکمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی بهمنظور آشنایی هر چه بیشتر با رویکردها، فعالیتها، اهداف و برنامههای موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی به گفت و گو با دکتر محمدعلی گودرزی رییس این موسسه پرداختیم که در ادامه این گفت و گو را میخوانید:
- لطفاً با اشاره مختصری به تاریخچه موسسه بفرمایید که در حال حاضر چند مرکز فعال زیر نظر موسسه فعالیت دارند؟
در بند 7 ماده سوم وظایف کلی جهاددانشگاهی که در سال 1370 مصوب شده به صراحت یکی از وظایف جهاددانشگاهی را "اجرای دورههای رسمی آموزشهای علمی کاربردی مطابق با ضوابط و مقررات آموزش عالی کشور" میداند این در حالی است که دانشگاه جامع علمی کاربردی رسماً فعالیت خود را در سال 1371 شکل داد و از سال 1375 پذیرش دانشجوی خود را آغاز نمود. این نشان میدهد که جهاددانشگاهی با هوشمندی از همان سالها ضرورت اجرای آموزشهای مهارتی و علمی کاربردی را بهعنوان یکی از ضرورتهای توسعه کشور، به خوبی تشخیص داد و شروع به کار جهاددانشگاهی در عرصه آموزشهای علمی کاربردی را میتوان به بهمنماه سال 1377 با اولین دوره پذیرش دانشجو در قالب اداره کل مراکز آموزش در معاونت آموزشی جهاددانشگاهی دانست.
در شهریور ماه 81 با تصویب هیات امنا جهاددانشگاهی وایجاد تشکیلات مرکز آموزش عالی علمی کاربردی که شامل سازمان مرکزی و شعب وابسته آن بود، زمینه ادامه فعالیتهای آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی برای ایجاد تشکیلات مصوب و مطابق مقررات آموزش عالی کشورفراهم شد. تعداد شعب مرکز آموزش علمی کاربردی فعال در بدو تأسیس 12 مورد و توزیع آن در اقصی نقاط کشور بود. در دی ماه 1391 با مصوبه شورای گسترش وزارت علوم تحقیقات و فناوری مرکز آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی به موسسه و شعب آن به مرکز آموزش علمی کاربردی تبدیل و فرآیند ایجاد تشکیلات لازم برای ارائه این آموزشها مطابق ضوابط و مقررات کشور که در اساسنامه جهاددانشگاهی ذکر شده بود، تکمیل شد.
تعداد مراکز فعالاین موسسه در سال 1399 در جهادانشگاهی 41 مرکز است که در همین سال بنا به مصوبه شورا و هیات امنای موسسه، 3 مرکز به علت تعداد کم پذیرش دانشجو، توقف پذیرش داشته است. در حال حاضر موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی با دارا بودن تعداد 19293 دانشجوی فعال، بزرگترین موسسه آموزش عالی علمی کاربردی در بین 5 موسسه همکار با دانشگاه جامع علمی کاربردی از حیث جمعیت دانشجویی و گستردگی مراکز در سطح کشور است. عموماً موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاددانشگاهی قریب به 10 درصد از پذیرش دانشجوی علمی کاربردی کشور را به خود اختصاص داده است.
- میزان همکاری و مشارکت موسسه در فعالیتهای ستاد دانشگاه جامع علمی کاربردی تاکنون چگونه بوده آیت؟
جهاددانشگاهی از بدو تأسیس دانشگاه و در دورههای مدیریتی مختلف بهطور فعال در شوراها، کمیتهها و کارگروههای تشکیل شده در ستاد دانشگاه از جمله: شورای گسترش آموزش عالی مهارتی، شورای برنامه ریزی درسی مهارتی، شورای پژوهش و فناوری، کمیته نظارت و ارزیابی، شورای انتشارات، شورای فرهنگی، گروههای آموزشی برنامه درسی که در ستاد دانشگاه تشکیل میشود حضور فعال داشته است که در طول زمان با توجه به تغییرات ساختاری و مدیریتی این همکاری و حضور همچنان وجود دارد. مضافاً این که مدیران مراکز وابسته به این موسسه نیز در سطح استانها در شوراهای مشابه که در واحدهای استانی دانشگاه جامع علمی کاربردی تشکیل میگردد حضور فعال دارند.
- تعداد پرسنل موسسه و وضعیت تحصیلی و استخدامی آنها چگونه است؟
در ساختار مصوب موسسه شورای گسترش وزارت علوم تحقیقات و فناوری و هیات امنای موسسه تعداد پستهای سازمانی مصوب 55 نفر است ولی به جهت محدودیت منابع درآمدی و مدیریت هزینهها و توجه به بهره وری، پرسنل ستاد موسسه در طول سالهای اخیر متناسب با تعداد دانشجوی جذب شده و حجم کار تغییراتی را داشته است. بهعنوان مثال در سال 1396 تعداد 32 نفر و در حال حاضر این تعداد به 27 نفر تقلیل یافته است که از این تعداد 3 نفر دارای دکترا، 8 نفر دارای کارشناسی ارشد، 14 نفر دارای کارشناسی، 1 نفر دارای مدرک کاردانی و 1 نفر دارای دیپلم است. از نظر وضعیت استخدامی 9 نفر نیروی رسمی، 10 نفر پیمانی و 8 نفر قراردادی هستند. در حال حاضر تعداد پرسنل شاغل در مراکز وابسته به این موسسه در سراسر کشور نیز 368 نفر است و حدود 2500 نفر مدرس با این موسسه همکاری دارند.
- در حال حاضر در مراکز شما چه تعداد کد رشته محل در مقاطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی در مراکز وابسته به موسسه در حال اجرای است؟ روند این کد رشته محلها در سالهای اخیر با توجه به تحولات آموزش عالی کشور چگونه بوده است؟
اگر چه در سالهای گذشته حوزه IT بهعنوان مأموریت اصلی آموزش در مراکز محسوب میشده ولی تلاش داشتیم با توجه به نیازهای استان و پتانسیلها و توانمندی جهاددانشگاهی در سایر رشتهها در زیر گروه چهارگانه (صنعت، کشاورزی، مدیریت و خدمات اجتماعی و هنر) پذیرش دانشجو داشته باشیم. لذا در سال 1399 مراکز ما در 897 کد رشته پذیرش دانشجو داشتهاند و در سال 1400 قرار است در 519 کد رشته محل که 191 مورد در گروه مدیریت و خدمات اجتماعی، تعداد 163 در گروه صنعت 150 کد رشته در گروه هنر و 15 کد رشته در گروه کشاورزی است، پذیرش دانشجو داشته باشد. از مجموع 519 کد رشته محل، 315 در مقطع کاردانی و 204 در مقطع کارشناسی است.
- با توجه به کاهش تعدا دانشجویان در کشور روند جذب دانشجو و تمهیداتی که برای جذب حداکثری دانشجو انجام میشود به چه شکل بوده؟
در سالهای اخیر به جهت تحولات جمعیتی کشور، افزایش ظرفیت آموزش عالی، تغییر نظام آموزش و پرورش و سایر عوامل دیگر، تعداد دانشجویان کشور در تمام زیر نظامهای آموزش عالی روند نزولی است. تعداد مخاطبان دانشگاه جامع علمی کاربردی نیز از همین روند پیروی نموده و تعداد متقاضیان نزولی است. تا قبل از سال 1397 متقاضیان آموزشهای علمی کاربردی، فارغالتحصیلانی بودند که از هنرستانها فنی و حرفهای و کار و دانش با گرفتن دیپلم و بدون گذراندن دوره پیش دانشگاهی میتوانستند وارد دانشگاه جامع علمی کاربردی شوند.
با تغییر در نظام آموزش و پرورش و حذف دوره پیش دانشگاهی این فرصت از آموزشهای مهارتی سلب و فارغالتحصیلان دبیرستانها و هنرستانها میتوانند در هر زیر نظام آموزشی ثبت نام نمایند و همین تغییر توانست تعداد مخاطبین آموزش مهارتی را کاهش دهد. روند بررسی جمعیت دانشجویی موسسه از سال 1396 نشان میدهد که تعداد دانشجویان شاغل به تحصیل از 26469 نفر در سال 1396 به تعداد 18289 نفر در سال 1398 تقلیل یافته است و پیشبینی میشد این روند نزولی ادامه یابد.
ولی خوشبختانه با تلاش ارزشمند همکاران جهادی روند نزولی متوقف و تعداد دانشجویان درسال 1399 با افزایش همراه بوده و به تعداد 19923 نفر رسیده است که امیدواریم با تمهیدات اندیشیده شده همانند تشکیل کارگروه تبلیغات از میان روسای مراکز آموزش علمی کاربردی و همچنین مشاوره از شرکتهای تبلیغاتی بیرونی معرفی توانمندی مراکز و انجام تبلیغات یکپارچه در کل کشور صورت میگیرد بتوانیم روند صعودی پذیرش دانشجو در سال پیش رو را تداوم ببخشیم؛ اما فراموش نکنیم تغییر رویکردآموزش عالی کشورکه توجه به تقویت آموزشهای مهارتی دارد بهمنظورتربیت نیروی ماهریا آنچه رهبر معظم انقلاب تحت عنوان تربیت پنجههای کار آمد برای حل مشکل اشتغال ذکر فرمودند، 30 درصد سهم آموزش عالی در برنامه ششم توسعه کشور برای آن در نظر گرفته شده است که با توجه به اقبال داوطلبان وخانواده آنها، نه تنها توانسته است از ریزش تعداد دانشجو این زیر نظام بکاهد بلکه تا حدودی نیز با افزایش روبروشده است.
- در خصوص تدوین و راهاندازی رشتههای جدید چه کارهایی صورت گرفته یا انجام خواهد شد؟
یکی از برنامههای جدی موسسه در سالهای اخیر ترغیب مراکز برای تعریف رشتههای جدید مقطع دار و تک پودمان در حوزه آموزشهای مهارتی با توجه به نیازهای استان و منطقه بوده است خوشبختانه اقدامات دانشگاه در سالهای اخیر در زمینه تغییر و اصلاح فرآیندها و دستورالعملهای موجود و تسریع فرایند بررسی و اعلام نظر و صدور مجوز برگزاری دورهها مزید بر علت شده و این انگیزه را در مراکز ایجاد کرده است که برای تعریف و برگزاری این دورهها اقدام نمایند.
در سال 1398 که موسسه از سوی معاونت هماهنگی جهاددانشگاهی مسئولیت تدوین و پایش برنامههای توسعه ششم مراکز را عهده دار شد در جلسه با روسای مراکز، در بازبینی که در برنامههای توسعه ششم توسعه مراکز صورت گرفت مبحث تعریف دورههای جدید آموزشی و یا بروز رسانی برنامههای موجود مورد توجه قرار گرفت که خوشبختانه برخی از مراکز نسبت به این موضوع تلاش ارزندهای را داشتند که امیدواریم دورههای آموزشی تعریف شده توسط این مراکز بتوانند مسیر بررسی و ارزیابی و دریافت مجوز اجرا را از حوزههای ذیربط دانشگاه کسب کنند. امیدواریم در سال جاری نیزبا تشکیل یاتداوم کارگروههای تخصصی موضوع با جدیت پیگیری شود.
- در حال حاضر مراکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی دارای چه جایگاهی در بین علمی کاربردیهای کشور و واحدهای استانی میباشند؟
بحث سطح بندی از سال 1397 در دانشگاه جامع علمی کاربردی اجرا شده است این ارزیابی بهصورت خود ارزیابی توسط مراکز و در سطح 2،3 و 4 تعریف شده است و سطح 1 تعریف نشده است. نتایج این سطح بندی نشان میدهد که در سال 97 تعداد 454 مرکز علمی کاربردی کشور در این سطح بندی شرکت داشتند که از این تعداد 38 مرکز وابسته به این موسسه بوده است تعداد 3 مرکز در سطح دو و تعداد 35 مرکز درسطح سه ارزیابی شده واین موسسه، مرکزی در سطح 4 نداشته است. در سطح بندی سال 1398 تعداد 512 مرکز حضور داشتند که از این تعداد 37 مرکز وابسته به این موسسه و در ارزیابی نهایی خوشبختانه تعداد 26 مرکز یعنی قریب به 70 درصد مراکز در سطح دو و 8 مرکز در سطح 3 و 3 مرکز در سطح 4 ارزیابی شده است.
در سال 1399 مجموع مراکز مشارکت کننده در سطح بندی 460 مرکز و تعداد مراکز وابسته به موسسه 38 مرکز بوده است. نتایج این سال نشان میدهد که 30 مرکز وابسته به موسسه در سطح دو و تعداد 8 مرکز در سطح سه ارزیابی شده است. درکل روند نتایج سطح بندی نشان میدهد که علیرغم تعدد و دقیق شدن شاخصهای ارزیابی، مراکز وابسته به جهاددانشگاهی روند روبه افزایشی داشتهاند. درسال های گذشته موسسه آموزش عالی علمی کاربردی در کنار سطح بندی دانشگاه جامع علمی کاربردی این ارزیابی را متناسب با شرایط و اقتضائات مراکز خود بهصورت مستند و فیزیکی انجام میداد که خوشبختانه در سال 99 حوزه پژوهش و فناوری در یک هم افزایی و همفکری نرم افزار ارزیابی و سطح بندی مراکز را بهصورت الکترونیکی تعریف و ارزیابی سال 99 با این نرم افزار انجام شده که نتایج در مرحله تجزیه و تحلیل و ارائه است.
- در رابطه با برنامههای موسسه در حوزه پژوهش و ایجاد دفاتر کار آفرینی و نو آوری چه اقداماتی صورت گرفته و آیا در این مدت از نتیجه اقدامات انجام شده رضایت دارید؟
در حوزه کارآفرینی معاونت پژوهش و فناوری موسسه موفق شده از سال 97 تاکنون 26 دفتر کارآفرینی را بهعنوان محلی برای آشنایی دانشجویان با بازار کار و اشتغال در مراکز فعال نماید این دفاتر علاوه بر برگزاری همایشها و هماندیشیهای مختلف با حضور کارآفرینان موفق و همچنین بازدید از مراکز صنعتی و تولیدی و برگزاری نمایشگاهها و کارگاههای آموزشی زمینه آشنایی و تعامل بیشتر را برای دانشجویان با بازار کار فراهم کند. این دفاتر در طی این سالها توانستهاند با ایجاد فضای مناسب تعداد 22 کارآفرین برتر را در سطح کشور و استان معرفی نمایند.
در موضوع راهاندازی مرکز نوآوری بهعنوان مراکزی که میتواند در یک حوزه تخصصی مرتبط با ماموریت و رشتههای مرکز، محیط واقعی کار را برای دانشجویان علمی کاربردی مهیا نماید، این موسسه در طول سه سال اخیر توانسته گامهای بلندی را بردارد بهطوریکه تا قبل از سال 98 تعداد مراکز نوآوری دارای مجوز از دانشگاه جامع علمی کاربردی 11 مرکز بوده و این تعداد تا در پایان سال 1399 به 30 مرکز افزایش پیدا کرده است که این تعداد از تعداد میانگین مراکز نوآوری دانشگاه جامع علمی کاربردی بالاتر است. این مراکز از سال 1397 تا پایان سال 1399 علیرغم شیوع ویروس کرونا و محدودیتهای ایجاد شده توانسته بهصورت حضوری و مجازی 382 همایش و استارتاپ،154 نمایشگاه، 732 کارگاه آموزشی برگزار نماید که حاصل این تلاشها دریافت 22 تقدیرنامه در سطح کشوری و استانی بوده است.
- در زمان شیوع بیماری کرونا، نحوه آموزش در مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی به چه صورت بوده و در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته؟
متاسفانه شیوع ویروس کرونا علاوه بر صدمات و لطمات جانی و اقتصادی تأثیر بسیار منفی بر نظام آموزش کشور خصوصاً آموزش عالی گذاشته است. در اسفند 1398 با شروع بیماری کرونا با توجه به پیشبینیهایی که برای مهار این بیماری صورت میگرفت این ضرورت وجود داشت که کلاسهای آموزش دچار تعطیلی نشود لذا از اواسط اسفند مراکز ما با توجه به امکانات در اختیار، تلاش نمودند کلاسهای آموزشی را در بستر مجازی برگزار نمایند.
خوشبختانه با توجه به تجربه خوب جهاددانشگاهی در زمینه برگزاری آموزشهای الکترونیکی و همچنین بهرهگیری از زیرساختهای موجود، آمادگی جهاددانشگاهی برای ارائه خدمات به دانشگاه جامع علمی کاربردی در زمینه برگزاری دورههای آموزش در بستر آموزش مجازی مطرح که پس از جلسات و بازدیدهایی که صورت گرفت دانشگاه جامع ضمن تأیید امکانات توان تخصصی و سامانه آموزش مجازی جهاددانشگاهی (امجد) اعلام نمود که علاوه بر مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی سایر مراکزی که تمایل دارند میتوانند از امکانات و سامانه آموزش مجازی جهاددانشگاهی (امجد) استفاده نمایند.
پشتیبانی اجرای آموزشهای مجازی در سامانه امجد (آموزش مجازی جهاددانشگاهی) برای 28 مرکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی و فراهم کردن بستر آموزش مجازی برای مراکز غیر جهادی در استانهای سمنان، گلستان و قم بر روی سامانه امجد (با مشارکت معاونت آموزش و کارآفرینی جهاددانشگاهی و اداره کل فناوری جهاددانشگاهی) و فراهم نمودن زیرساخت برگزاری جلسات و کارگاهها بهصورت مجازی مورد نیاز موسسه و مراکز از جمله موفقیتهای ارزنده جهاددانشگاهی در این حوزه است. خوشبختانه امروزه سامانه امجد جزو سامانههای موفق آموزش مجازی در سطح دانشگاه جامع بشمار میآید.
- چه تعداد از اعضای هیات علمی، مدرسان و خبرگان در حوزه آموزش و تدریس در مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی همکاری دارند؟
در بحث آموزشهای مهارتی مدرسان نقش طراز اول را بر عهده دارند و به عبارتی آموزشهای مهارتی بسیار استاد محور هستند و عمده آموختههای دانشجویان وابسته به توانمندی مدرسان آگاه به فلسفه آموزشهای مهارتی است. لذا همکاران ما در مراکز آموزشی ضمن توجه به این جنبه از توانمندی مدرسان، تلاش میکنند از مدرسانی دعوت به همکاری نمایند که علاوه بر دارا بودن صلاحیتهای عمومی و تخصصی، آراسته به زیور اخلاق اسلامی و حرفهای باشند خوشبختانه دانشگاه جامع علمی کاربردی طی سه سال اخیر تلاش خوبی را در ارتباط با تهیه آییننامهها و دستورالعملهای لازم بهمنظور ساماندهی جذب مدرسان دانشگاه انجام داده است و با صدور شناسه تدریس برای مدرسان، احراز صلاحیتهای لازم تخصصی و علمی آنان را تأیید نموده است.
در سال 1399 تعداد 2453 نفر مدرس با مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی همکاری داشتهاند که از این تعداد 26 نفر دارای مدرک کارشناسی و خبره 2345 نفر دارای کارشناسی ارشد و حوزوی،87 نفر دارای مدرک دکتری میباشند. تاکنون 95 نفر از این مدرسان مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی طی سالهای 97 تا 99 بهعنوان مدرس برتر دانشگاه در سطح کشور و استان شناخته شدهاند.
با توجه به برگزاری کلاسهای آموزشی دانشگاه در دو سال اخیر در قالب سامانههای آموزش مجازی و ضرورت آموزش مدرسان با نحوه استفاده، تولید محتوی و ارزیابی دانشجویان در سامانه مجازی، معاونت آموزشی جهاددانشگاهی اقدام به برگزاری دوره توانمندسازی آمادگی تدریس در آموزش مجازی نموده است که این دوره از اواخر بهمنماه 1399 تا خردادماه 1400 برگزار و 1400 نفر از مدرسان مراکز آموزش علمی کاربردی در این دورهها شرکت و موفق به گذراندن این دورهها شدهاند.
- تعداد دانشآموختگان مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی از بدو تأسیس تاکنون و همچنین و وضعیت اشتغال این دانشجویان چگونه است؟
این موسسه از بدو شروع فعالیت خود از بهمنماه 1377 تا پایان 1399 موفق شده است تعداد 161073 نفر دانشآموخته مهارتی را تربیت و تحویل بازار اشتغال نماید. از جمع دانشآموختگان تعداد 93730 نفر در مقطع کاردانی و 67343 نفر در مقطع کارشناسی از مراکز وابسته به موسسه فارغالتحصیل شدهاند. یکی از دغدغههای جدی مسئولین و مدیران موسسه طی این سالها ارزیابی اثربخشی این دورهها برای ایجاد اشتغال یا افزایش مهارت شغلی افراد بوده است لذا معاونت پژوهش و فناوری موسسه با انجام اقدامات آموزش پژوهی، در سالهای 84 و 97 موفق به انجام دو پیمایش با عنوان بررسی وضعیت اشتغال دانشآموختگان مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی نمود.
نتایج این پژوهشها که در جلسات و همایشهای دانشگاهی ارائه شده بیانگر موفقیت این آموزشها در اشتغال دانشآموختگان این مراکز در مقایسه با فارغالتحصیلان سایر مراکز و زیر نظامهای آموزش عالی بوده است و مقدمات اجرای سومین پیمایش وضعیت اشتغال دانشآموختگان مراکز آموزش علمی کاربردی در سال جاری در موسسه در حال آماده شدن است.
- در زمینه آموزش کارکنان موسسه ارتقاء کمی و کیفی پرسنل موسسه بهویژه چابک سازی آنها چه برنامهای دارید؟
در سالهای اخیر با اقدامات مثبتی که حوزه پشتیبانی و منابع انسانی جهاددانشگاهی صورت داده، طرح آموزش و توانمندسازی کارکنان جهاددانشگاهی تهیه و اجرای آن شروع شده است. مسئولیت تعریف و تدوین آموزشهای ضمن خدمت مدیران و کارشناسان همکاران حوزه آموزش مهارتی جهاددانشگاهی اعم از ستاد و مراکز که تعداد آنها بالغبر 395 نفر است در این فرایند به عهده این موسسه گذاشته شد. بر همین اساس این موسسه با مشارکت حوزه اداری جهاددانشگاهی بحث نیازسنجی و همچنین تدوین محتوای 7 دوره آموزش توانمندسازی را برای مدیران و کارشناسان بر عهده گرفت که خوشبختانه در سال 1399 موفق به برگزاری دو دوره آموزش ضمن خدمت برای این عزیزان با موضوع تبلیغات در آموزش عالی و آمایش آموزش عالی شدهایم و امیدواریم در سال جاری نیز برگزاری سایر دورههای آموزشی نیازسنجی شده، فراهم گردد.
- جنابعالی بهطورکلی آینده آموزشهای علمی کاربردی و بهطور اخص مراکز آموزش علمی کاربردی جهاددانشگاهی را چگونه پیشبینی میکنید؟
برخلاف گذشته کشور ما دوره پر استقبال از آموزش عالی را سپری نموده و خیل فارغالتحصیلان دانشگاهی بیکار که میانگین آن از بیکاران غیر دانشگاهی پیشی گرفته باعث شده که جذابیت آموزش عالی کاهش پیدا کند و نگرش خانوادهها نسبت به تحصیل در آموزش عالی تغییر کند با توجه به اهمیت بحث اشتغال و همچنین گرایش به سمت انتخاب افراد توانمند و کارآمد باعث شده گرایش به سمت آموزشهای مهارتی افزایش پیدا کند و این امید وجود دارد که افراد بجای تحصیل در رشتهها نظری به سمت آموزشهای کاربردی گرایش پیدا کند و این میطلبد که مراکز علمی کاربردی و فنی حرفهای امکانات خود را برای دادن پاسخ مناسب و درخور به این تقاضاها آماده نمایند.
نظر شما :