کشت زعفران در بستر هیدروپونیک و محیط بسته برای نخستین بار در کشور

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی فارس، برآورد‌ها و ارزیابی‌های انجام شده، نشان می‌دهد که حدود ۹۰ درصد از زعفران جهان در نقاط مختلف ایران تولید و به بازار عرضه می‌شود و در این بین خراسان در شمال غربی و فارس در مرکز ایران، بیشترین و مرغوب‌ترین انواع از زعفران را تولید می‌کنند. 

علی‌رغم این واقعیت، ایران باید در رتبه نخست فهرست تولید و صادرکنندگان زعفران که به طلای سرخ مشهور است، قرار داشته باشد، اما حقیقت آن است که به دلایل مختلف نام جمهوری اسلامی ایران در رتبه هفدهم تجارت جهانی زعفران قرار دارد. 

اگرچه راهکارهای ارتقاء جایگاه ایران در عرصه تجارت جهانی این محصول به شیوه‌های بسته بندی و بازاریابی آن باز می‌گردد، اما تولید زعفران نیز همچنان یک موضوع با اهمیت تلقی می‌شود که نباید از نظر دور داشت.

اکنون و در راستای افزایش حجم تولید زعفران و تسهیل در این مسیر و ایجاد بستری برای قرار گرفتن تولید این محصول در رده مشاغل خانگی، پژوهشگران جهاد دانشگاهی استان فارس، گامی مهم را برداشته‌اند.

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی جهاددانشگاهی شهرستان فیروزآباد و مجری پروژه کاشت زعفران در محیط بسته، گفت:  طی دو سال گذشته تحقیقاتی زیادی برای کاشت زعفران در محیط‌های تاریک و بسته انجام شد.

محمد صادق فرهنگ‌دوست افزود: با کشاورزان زیادی در این باره مشورت کردم اما بسیاری از آنها معتقد بودند که چنین کشتی به جز در خاک و یا محیط گلخانه تحت شرایط خاص، امکان حصول نتیجه ندارد.

وی با بیان اینکه علی‌رغم مطالب ناامید کننده مطرح شده در مشورت‌ها و تحقیقاتی که در این مدت انجام شد، ما نا امید نشدیم، گفت: با همکاری جهاد دانشگاهی فارس بدون استفاده از آب و خاک مستقیم اقدام به کشت زعفران در محیط کاملا بسته با استفاده از شیوه هیدروپونیک کردیم.

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی جهاددانشگاهی فیروزآباد یک کولر آبی، سه تخته چوبی و یک دماسنج را تنها امکاناتی عنوان کرد که برای توسعه پیازهای زعفران به کار گرفته است.

فرهنگ‌دوست خاطرنشان کرد: این نوع کشت توسط چینی‌ها نیز انجام می‌شود اما با این تفاوت که آنها در گلخانه و ما در محیط بسته و تاریک پیازهای زعفران را برای کشت روی تخته‌های چوبی قرار دادیم.

وی با بیان اینکه در این نوع کشت، زعفران بدون آب و خاک مستقیم روی گل‌های شاداب و خوشبو به ثمر می‌رسد، عنوان کرد: این نوع کشت به وسعت زیادی نیاز ندارد و در فرصت یک تا دو ماهه به نتیجه می‌رسد.

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی جهاددانشگاهی فیروزآباد با یادآوری این موضوع که هر پیاز زعفران قابلیت گل‌دهی به میزان ۴ بار دارد، گفت: هر پیاز چهار بار و یک روز در میان قابلیت گل‌دهی دارد و پس از چهار بار گل‌دهی، پیاز به خاک منتقل می‌شود و با تغذیه مناسب قابلیت استفاده به مدت هفت سال دارد.

فرهنگ‌دوست با اشاره به اینکه در ابتدای کشت پیاز نیاز به نور ندارد و با رشد گل نور بسیار کمی باید به آن تابانید، تاکید کرد که برای حفظ رطوبت محیط تاریکی که تخته‌های حامل پیاز زعفران در آن قرار دارد، آب بسیار کمی پاشیده می‌شود، گفت: بازدهی در زمان بسیار کم، هزینه کم و مقرون به صرفه و سوددهی بالا از مزایای کشت زعفران در محیط بسته و تاریک است.

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی جهاددانشگاهی فیروزآباد اظهار کرد: این نوع کشت برخلاف محیط‌های دیگر کشت زعفران، برداشت روزانه و در هر ساعتی از شبانه‌روز امکان پذیر است.

فرهنگ‌دوست مدعی شد که این روش برای نخستین بار در ایران و شاید در دنیا به شکل موفقیت آمیزی اجرایی شده و زعفران کشت شده به ثمر نشسته است.

وی دمای محیط کشت زعفران در محیط بسته را ۱۰ تا ۱۱ درجه سانتیگراد اعلام کرد و گفت: این پروژه برای اولین بار توسط جهاددانشگاهی فارس به عنوان پایلوت انجام شده و از این پس این مجموعه آمادگی راه‌اندازی مکان‌های کشت زعفران در محیط های بسته و تاریک گلخانه‌ای را دارد .

مدیر مرکز آموزش‌های تخصصی جهاددانشگاهی فیروزآباد تاکید کرد: انتظار می‌رود با اتخاذ تدابیر موثر و هوشمندانه، زمینه لازم برای ارتقای کیفی صنعت بسته بندی در ایران، به خصوص در بخش تولید زعفران، امکاناتی فراهم شود که در صورت حصول این امر شاهد رونق و شکوفایی فزاینده‌ای در این عرصه باشیم.