موفقیت مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران در شناسایی و ثبت بارکد DNA شتر دوکوهانه ایران

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاددانشگاهی، لاله پارسا یگانه عضو هیات علمی بانک مولکولی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران و مجری طرح بارکدینگ DNA گونه های جانوری ایران در خصوص این موفقیت گفت: بارکدینگ DNA  ابزاری مولکولی است که با استفاده از آغازگرهای استاندارد و تکثیر توالی 600 تا 800 نوکلئوتیدی از ژن سیتوکروم C اکسیداز I میتوکندریایی به طور گسترده جهت طبقه بندی تاکسونومیک گونه ها استفاده می شود. در سالهای اخیر این روش برای مطالعه و دسته بندی گونه ها جهت الویت بندی فعالیتهای حفاظت تنوع زیستی، محبوبیت و عمومیت فزاینده ای یافته است.

پارسا یگانه ضمن تاکید بر لزوم ثبت علمی و بین المللی ذخایر زیستی و ژنتیکی کشور افزود : شتر دوکوهانه ایرانی یکی از گونه های مهم بومی در معرض خطر انقراض ایران با توزیع پراکندگی در شمالغرب ایران است لذا با در نظر گرفتن کاهش شدید جمعیت آن، توجه بیشتر به این نژاد از دیدگاه حفاظت تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است.

وی خاطر نشان کرد: در پروژه مذکور که با همکاری بانک سلولهای انسانی و جانوری مرکز صورت گرفت با انجام ماموریت های نمونه برداری از 6 نفر شتر دوکوهانه ایران و انجام مراحل مختلف در  پروژه های هم راستا در تولید رده های سلولی آنها با استخراج DNA میتوکندریایی، DNA  650 نوکلئوتیدی از ژن سیتوکروم C اکسیداز I مورد تکثیر و توالی یابی قرار گرفت. بعد از انجام آنالیزهای استاندارد بیوانفورماتیک توالی بارکد DNA شتر دوکوهانه ایرانی با نام علمی Camelus bactrianus  شناسایی و به همراه مشخصات کامل زیستگاهی و مورفولوژیکی نمونه ها در پایگاه داده بارکد DNA تنوع زیستی جهانی (BoldSystem) به نام کشور ایران ثبت گردید.

وی همچنین بیان  کرد: توالی ژن COI از 127 نمونه شتر دوکوهانه از کشورهای مغولستان، قزاقستان، چین و روسیه نیز در این پایگاه ثبت شده است که وجود شباهت بالای توالی بارکد DNA  به دست آمده از شتر دوکوهانه ایرانی با توالیهای ثبت شده از شترهای آسیای میانه قرابت ژنتیکی و اجدادی این شترها را نشان داد.

گفتنی است،، نتایج تحلیلی و اطلاعات تکمیلی این ذخایر ژنتیکی ارزشمند کشورمان در پایگاه داده www.boldsystems.org با نام علمی Camelus bactrianus  در دسترس محققان داخلی و خارجی قرار دارد.

تنوع زیستگاهی در ایران، منجر به تنوع زیستی بی نظیر گیاهی و جانوری در کشور شده است. حفاظت از تنوع زیستی ایران از ۵۰ سال پیش در کشور آغاز گردیده است. اما با این وجود سرعت انقراض گونه های جانوری در ایران بالا بوده و هر ساله لیستی از گونه های جانوری و گیاهی در معرض انقراض و یا تهدید ایران در لیست سرخ IUCN منتشر می شود.