نگاهی به مهم‌ترین دستاوردها و رویدادهای جهاددانشگاهی در سالی که گذشت؛
از تولید اولین کیت تشخیص کرونا تا ساخت پیچیده‌ترین قسمت قطار ملی در جهاددانشگاهی
در حالی سال 1399 به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که در این سال کشورمان به‌واسطه همه‌گیری ویروس کرونا همانند بسیاری از کشورهای جهان با شرایط سخت و پیچیده‌ای روبه‌رو بود. شرایطی که سبب شد تا از اولین روزهای سالی که گذشت پژوهشگران جهاددانشگاهی همگام با سایر مراجع علمی، تمام تلاش خود را در جهت مبارزه با این ویروس منحوس به کار گیرند. تلاشی که خیلی زود جواب داد و با تولید اولین کیت تشخیص کووید 19 جهاددانشگاهی به‌عنوان اولین تولید کننده این کیت‌ها در کشور لقب گرفت.
البته همه‌گیری کرونا دلیلی نشد تا جهاددانشگاهی از سایر فعالیت‌های فناورانه خود غافل شود و با وجود تمام محدودیت‌ها شاهد دستاوردهای ارزشمندی در حوزه‌های مختلف بودیم که آخرین نمونه آن طراحی و تولید سیستم رانش قطار مترو ملی است که چندی دیگر رونمایی می‌شود.
در سال 1399 نام جهاددانشگاهی در جمع موثرترین موسسات تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا قرار گرفت و شاهد موفقیت‌های چهار پژوهشگر برگزیده این نهاد در عرصه‌های ملی و بین‌المللی بودیم که در این گزارش به برخی از مهم‌ترین دستاوردها و رویدادهای جهاددانشگاهی در سالی که گذشت می‌پردازیم.
تولید اولین کیت کرونا و استفاده از سلول‌های بنیادی به‌منظور درمان این ویروس
در آخرین روزهای اسفندماه سال 1398 هم‌زمان با آغاز همه‌گیری ویروس کرونا در کشورمان با تلاش پژوهشگران جهاددانشگاهی در پژوهشکده‌ی سرطان معتمد، کیت تشخیص مولکولی کووید ـ ۱۹ با نام تجاری COVIMED با استفاده از فناوری‌های روزآمد، طراحی و تولید شد و به‌نوعی جهاددانشگاهی به‌عنوان اولین تولید کننده کیت تشخیص کووید ـ 19 لقب گرفت.
در ادامه پژوهشکده‌ی سرطان معتمد جهاددانشگاهی موفق شد نسل‌های جدیدتری از کیت تشخیص کرونا را با دقت بالاتر و مزیت‌های بیشتر در 4 نمونه دیگر تولید کند که چندین میلیون از این کیت تولیدی از طریق هیات امنای ارزی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در سطح کشور توزیع شد.
در رابطه با سایر فعالیت‌ها و توانمندی‌های جهاددانشگاهی در زمینه‌ی مقابله‌ی با کرونا می‌توان به تحقیقات پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی در بحث سلول‌های بنیادی و استفاده از سلول‌های مختلف بنیادی به‌ویژه سلول‌های مزانشیمی، به‌منظور درمان ضایعاتی که در اثر این ویروس در ریه به وجود آمده اشاره کرد.
همچنین در زمینه‌ی تولید واکسن این بیماری، با توجه به تجربه‌ی خوب پژوهشگاه ابن‌سینای جهاددانشگاهی، پروژه‌ای برای تولید واکسن طراحی شد که متاسفانه به دلیل عدم تامین منابع مالی تاکنون به سرانجام نرسیده است.
راه‌اندازی آزمایشگاه‌های پیشرفته تشخیص کرونا ویروس در پژوهشگاه‌ها و برخی از واحدهای استانی جهاددانشگاهی؛ تولید مواد ضدعفونی‌کننده و گان پزشکی برای بیمارستان‌ها، آن هم از اولین روزهای همه‌گیری این بیماری اقدامات دیگر جهاددانشگاهی در حوزه کروناست.
امضای بسته‌ی کامل همکاری دوجانبه بین جهاددانشگاهی و ایران‌خودرو
در اردیبهشت‌ماه سال جاری، در شرایطی که کشور هنوز در حال و هوای مقابله با ویروس کرونا بود یکی از همکاری‌های فناورانه جهاددانشگاهی کلید خورد، تفاهم‌نامه‌ای برای توسعه‌ی همکاری‌ها حوزه‌های مرتبط با خودرو بین جهاددانشگاهی و شرکت ایران‌خودرو منعقد شد.
البته این همکاری استراتژیک با امضای قرارداد در زمینه‌ی «خدمات فنی و مهندسی، تدوین دانش فنی، طراحی، مشاوره و ساخت قطعات اپتیک و لوازم جانبی» بین پژوهشکده‌ی توسعه‌ی تکنولوژی جهاددانشگاهی و شرکت مشترک ایران‌خودرو و اتومبیل پژو (ایکاپ)؛ تفاهم‌نامه «گسترش همکاری‌های فناورانه، تخصصی و اجرایی برای توسعه‌ی حوزه‌های مرتبط با خودرو» میان جهاددانشگاهی و گروه صنعتی قطعات اتومبیل ایران «یاپکو» و امضای قرارداد همکاری در زمینه‌ی «بومی‌سازی طراحی و تولید TCU گیربکس‌های نیمه اتوماتیک» بین سازمان جهاددانشگاهی صنعتی شریف و شرکت صنعتی نیرومحرکه در ماه‌های آینده سال گسترش یافت.
تحویل فاز اول فرستنده‌های اف.ام به سازمان صداوسیما
در آخرین روزهای خردادماه شاهد دو اتفاق ویژه فناورانه در جهاددانشگاهی بودیم که یکی از آن‌ها تحویل فاز اول فرستنده‌های اف.ام به سازمان صداوسیما بود. فرستنده‌هایی که به‌منظور ایجاد پوشش رادیویی در محل‌هایی با وسعت کم و به دور از ایستگاه‌های رادیویی پرقدرت مانند برخی از روستاها، از فرستنده‌های کم قدرت استفاده می‌شود.
در همین راستا با سفارش سازمان صداوسیما ۵۰ دستگاه فرستنده ۲۰۰ وات FM سازمان جهاددانشگاهی خواجه‌نصیرالدین در تاریخ ۲۶ خرداد تحویل این سازمان داده شد.
رفع گلوگاه صنعت مس به دست جهادگران جهاددانشگاهی
یک روز پس از این اتفاق در پروژه‌ای با همکاری جهاددانشگاهی و صنایع بزرگ برای رفع گلوگاه مس، مراسم رونمایی از پروژه‌ی چرخ مسی و عبور از مرز ریخته‌گری با تولید ۷۰۰۰ تن مفتول مسی به همت سازمان جهاددانشگاهی تهران برگزار شد.
چرخ مسی به‌عنوان یکی از اجزای مهم خط ریخته‌گری پیوسته‌ی مس است که به‌عنوان خط پراپرزی (properzi) در صنعت شناخته شده و مراحل تولید آن پیچیده می‌باشد و این دانش در انحصار چند کشور است.
از ویژگی‌های این چرخ، استحکام مکانیکی، هدایت حرارتی و دمای تبلور مجدد بالا است که باعث افزایش عمر کارکردی قطعه می‌شود.
برگزاری پویش روضه‌های خانگی در ایام عزاداری سرور سالار شهیدان
در نیمه‌های تابستان و در آستانه ایام ماه محرم، در حالی که همه‌گیری ویروس کرونا محدودیت‌هایی را برای برگزاری مرسم سوگواری و عزاداری سرور سالار شهیدان ایجاد کرده بود، برگزاری پویش روضه‌های خانگی در 22 مردادماه با حضور جمعی از پیشکسوتان و پیرغلامان مکتب امام حسین(ع) به همت سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور کلید خورد.
شیوع کرونا بهانه‌ای شد برای احیای این سنت که با نصب یک پرچم، تهیه یک چای ساده و دعوت از یک روضه‌خوان در خانه اقدام به برپایی مراسم عزا شود.
این پویش ابعاد و بخش‌های مختلفی داشت تا بتواند کلیه اقشار جامعه را پوشش دهد. در بخش محتوایی تولید آثار چندرسانه‌ای برای سیزده شب از طریق فضای مجازی، برگزاری نشست‌های تخصصی با حضور اندیشمندان و صاحب‌نظران و ... از برنامه‌های این پویش فراگیر بود.
پخش محتوای پویش روضه‌های خانگی شامل قرار عاشقی (لبیک یا حسین)، تلاوت قرآن با صدای قاریان ممتاز و بین‌المللی و تدبر در آیات، سخنرانی (بیان فضیلت‌های شخصیت‌های والای کربلا)، پاسخ به شبهات، مقتل‌خوانی، روضه و مداحی، عکس‌نوشته، بیان احکام و... برنامه‌های پیش بینی شده این پویش بود.
آغاز فاز دوم و سوم طرح ملی توسعه مشاغل خانگی توسط جهاددانشگاهی
پس از پیاده‌سازی قابل قبول طرح پایلوت الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی در ۹ استان با ظرفیت ۲۰ هزار نفر در سال‌ها ۹۶ تا ۹۸ توسط جهاددانشگاهی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصمیم گرفت این طرح را در ۳۱ استان کشور با توجه به ضرورت توجه بیش از پیش به مشاغل خانگی در دوران کرونا و به‌منظور کمک و رونق اقتصاد خانوار، تحقق شعار سال و توسعه جایگاه مشاغل خانگی در اقتصاد کشور تعمیم دهد.
بر این اساس هم‌زمان با هفته دولت در شهریورماه شروع فاز دوم و سوم طرح ملی توسعه مشاغل خانگی در ۳۱ استان کشور با ظرفیت ۵۴ هزار و ۳۰۰ نفر به جهاددانشگاهی به‌عنوان یک نهاد توسعه‌ای واگذار شد که شامل ثبت‌نام از متقاضیان، غربال‌گری، راستی آزمایی، ارایه آموزش‌ها و مشاوره‌های عمومی و تخصصی و اتصال به بازار می‌شود.
افتتاح فاز نخست مجتمع نوآوری پارک علم و فناوری جهاددانشگاهی کرمانشاه
همچنین آخرین روزهای شهریورماه، مجتمع نوآوری پارک علم و فناوری جهاددانشگاهی در مراسمی با حضور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، رییس جهاددانشگاهی و جمعی از مدیران افتتاح شد.
مجتمع نوآوری که بخشی از برج فناوری پارک علم و فناوری کرمانشاه به شمار می‌رود در 6000 مترمربع، محل استقرار سوله‌ی کارگاهی و 20 شرکت دانش‌بنیان و واحد فناور در حوزه‌های زیستی و گیاهان دارویی، صنایع شیمیایی، کشاورزی و غذایی و فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
افتتاح کتاب‌فروشی «شانزده» با بیش از ۲۰ هزار عنوان کتاب
افتتاح کتاب‌فروشی «شانزده» سازمان انتشارات جهاددانشگاهی یکی از اتفاقات مهم فرهنگی سال گذشته جهاددانشگاهی بود که ۱۱ آبان هم‌زمان با هفته وحدت اتفاق افتاد. در این کتاب‌فروشی بیش از ۲۰ هزار عنوان کتاب با موضوعات گوناگون دانشگاهی و عمومی عرضه می‌شود و با توجه به توسعه فضا، امکان برگزاری سلسله نشست‌های فرهنگی در زمینه‌ی کتاب، برگزاری بخشی از مسابقه «کتاب سه‌دقیقه‌ای»، نشست‌های نقد و بررسی و ارتباط مستقیم مخاطبان با نویسندگان فراهم‌شده است.
کتاب‌فروشی «شانزده» پیش از این به‌عنوان کتاب‌فروشی جهاددانشگاهی در خیابان انقلاب دایر بود و با تغییرات صورت گرفته به «شانزده» تغییر عنوان داد که از دو تاریخ مهم یعنی شانزدهم آذرماه؛ روز دانشجو و شانزدهم مردادماه؛ روز تشکیل جهاددانشگاهی الهام گرفته‌شده است.
قرارگیری نام جهاددانشگاهی در جمع موثرترین موسسات تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا
هم‌زمان با ایام هفته پژوهش سال جاری خبرهای خوب از موفقیت‌ها و کسب افتخار محققان جهادگر جهاددانشگاهی منتشر شد که مهم‌ترین آن قرار گرفتن نام جهاددانشگاهی در جمع موثرترین موسسات تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا بود.
همچنین نام دکتر علی منتظری رییس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی و دکتر حسین بهاروند رییس پژوهشکده سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان در میان پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر جهان در سال 2020 قرار گرفت و دکتر سمیه کاظم‌نژاد مدیر گروه پژوهشی مهندسی بافت و طب بازساختی پژوهشگاه ابن‌سینای جهاددانشگاهی و دکتر رامین صرامی فروشانی معاون وقت پژوهشی و خدمات درمانی پژوهشکده سرطان معتمد این نهاد و سرپرست فعلی این پژوهشکده به‌عنوان محققان برگزیده حوزه علوم پزشکی در جشنواره امسال تجلیل از پژوهشگران و فناوران کشور انتخاب شدند.
رونمایی از سامانه‌ی نظرسنجی مرکز ایسپای جهاددانشگاهی
هم‌زمان با روز پژوهش و فناوری، مراسم رونمایی از سامانه‌ی نظرسنجی مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) نیز برگزار شد.
دلیل طراحی و راه‌اندازی این نرم‌افزار و سامانه، مشکلاتی بود که در روش‌های سنتی گذشته وجود داشت و نیاز به روش نوین در گردآوری اطلاعات را بیش از پیش افزایش داده بود.
این نرم‌افزار سامانه‌ای الکترونیکی است و ویژگی‌های آن شامل عدم محدودیت در طراحی انواع سوالات و پرسشنامه‌هاست. همچنین خروجی مستقیم نتایج از نرم‌افزار در این سامانه و امکان تهیه جداول فراوانی از ویژگی‌های دیگر آن است. همچنین به‌واسطه این سامانه تا حد زیادی هزینه‌های مربوط به نظرسنجی‌ها و پیمایش‌ها کاهش می‌یابد و سرعت و چابکی اجرای پیمایش‌ها را افزایش خواهد داد.
افتتاح اندیشکده‌ی تعاون با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جهاددانشگاهی
اندیشکده تعاون به‌عنوان نخستین اندیشکده حوزه تعاون کشور و منطقه باهدف پوشش خلا نظری در حوزه تعاون با همکاری معاونت تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی در دی‌ماه سال 1399 تاسیس شد تا بتواند خلاهای فکری و نظری موجود در امر تصمیم‌سازی، قانون‌گذاری و اجرا را پوشش دهد.
این اندیشکده طی عقد تفاهم‌نامه میان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جهاددانشگاهی به‌عنوان اصلی‌ترین اتاق فکر بخش تعاون با تاکید بر استفاده از تجارب جهانی و استفاده از الگوهای موفق جهانی و بومی‌سازی آن برای استفاده در کشور تشکیل‌شده است.
رونمایی از سه پروژه بزرگ پژوهشگاه رویان
از مهم‌اتفاقات آخرین ماه سالی که گذشت می‌توان به رونمایی از سه پروژه بزرگ پژوهشگاه رویان اشاره کرد. به دنبال رونمایی دی‌ماه گذشته از سنگ بنای ساخت مرکز تحقیقات پیش بالینی پزشکی بازساختی و مرکز ملی نخستی‌سانان پژوهشگاه رویان در منطقه پردیس، 10 اسفندماه با افتتاح فاز نهایی مرکز جامع سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان از سه طرح شاخص این پژوهشگاه شامل موش تراریخت برای ارزیابی تولید واکسن کووید ۱۹، ارایه نتایج فاز نخست کار آزمایی بالینی پروژه استفاده از سلول‌های ایمنی برای هدف‌گیری تومور مغزی بدخیم و پیشرفت اولین فراورده ژن‌درمانی برای یک نوع سرطان خون رونمایی شد.
این پروژه‌ها به‌صورت مشترک بین اعضای هیات علمی مراکز مختلف به سرانجام رسیده است و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، معاونت پژوهش و فناوری وزارت بهداشت و همچنین خیرین سلامت که حامی این پروژه‌ها بوده‌اند.
حرکت قطار متروی ملی بر روی ریل فناوری‌های تولیدی جهاددانشگاهی
طراحی و تولید سیستم رانش قطار مترو ملی به دست محققان جهاددانشگاهی را می‌توان یکی از مهم‌ترین اتفاقات این نهاد در سال 99 دانست.
سیستم رانش که به لحاظ فناوری پیچیده‌ترین قسمت قطار مترو محسوب می‌شود، شامل بخش کنترل مرکزی یا TIMS، بخش انتقال انرژی الکتریکی به‌قطار مترو یا H.V. BOX، بخش کنترل دور موتورهای الکتریکی یا MCM ها بخش تامین انرژی مصرفی داخل واگن و شارژ باطری‌های اضطراری، ACM، موتورهای الکتریکی، گیربکس‌ها و مقاومت‌های ترمزی روسلف‌های الکتریکی است که در صنعت مترو سازی از آن به‌عنوان مغز، قلب و ماهیچه‌های یک قطار نامبرده شده و حدود ۳۰ درصد قیمت یک قطار را تشکیل می‌دهد به بهترین شکل و با پیشرفته‌ترین فناوری توسط جهادگران جهاددانشگاهی طراحی و تولید شد.
انجام این پروژه از آن جهت حائز اهمیت است که خیلی‌ها باور نداشتند که این کار مهم در داخل و به‌ویژه بخش سیستم پیچیده کنترلی آن قابل انجام باشد، اما با تلاش محققان جهاددانشگاهی واحد علم و صنعت طراحی و تولید این فناوری به سرانجام رسید و آن‌گونه که اعلام شده طی روزهای آینده اولین قطار مترو ملی با حضور ریاست جمهوری رونمایی می‌شود.
گفتنی است، در آخرین روزهای اسفندماه در مراسم تفاهم‌نامه بازسازی کامل ۳۱ رام قطار مترو و انعقاد قرارداد خرید ۱۰۵ دستگاه واگن قطار مترو، معاون علمی و فناوری رییس جمهور از جهاددانشگاهی برای انجام این پروژه ملی قدردانی کرد.
ادامه طرح‌های فناورانه جهاددانشگاهی در سال‌های 1400 و 1401
در سال‌های 1398 و 1399 با حمایت رهبر معظم انقلاب اسلامی و دولت، ۱۵ میلیون یورو بودجه برای پیشبرد ۳۱ طرح فناورانه به جهاددانشگاهی اختصاص یافت. فارغ از این که این بودجه به چه میزان تخصیص یافت، با تلاش‌های جهادگران جهاددانشگاهی تعداد زیادی از پروژها به نتیجه رسید و مابقی تا پایان نیمه اول سال ۱۴۰۰ به اتمام خواهند رسید.
آن‌گونه که رییس جهاددانشگاهی خبر داده است این نهاد در تلاش است تا برای سال‌های 1400 و 1401، نیز اجرای حدود 35 طرح فناورانه دیگر را با استفاده از اعتبارات صندوق توسعه ملی کلید بزند.
سروش
ایتا
نظر شما :