آغاز ساخت مرکز تحقیقات پیش بالینی پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی/ انجام پژوهش‌های کاربردی در مرکز ملی نخستی‌سانان

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، مراسم رونمایی از سنگ بنای ساخت مرکز تحقیقات پیش بالینی پزشکی بازساختی و مرکز ملی نخستی‌سانان پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی چهارشنبه 24 دی‌ماه با حضور دکتر محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی و دکتر حمیدرضا طیبی رییس جهاددانشگاهی و دیگر مسوولان کشوری و استانی در منطقه پردیس برگزار شد.

تلاش جهاددانشگاهی برای انجام کارهای شاخص علمی و فناورانه 
رییس جهاددانشگاهی در این مراسم با قدردانی از حضور وزیر راه و شهرسازی، وی را از حامیان توانمندی داخلی در کشور دانست و گفت: از گذشته دور افتخار دوستی با دکتر اسلامی رادارم و ایشان همیشه حامی جهاددانشگاهی بوده‌اند.

دکتر طیبی در ادامه بابیان اینکه برای دفاع از انقلاب و امنیت کشور و ایجاد رفاه برای مردم در اشکال مختلف آن، اعم از داشتن شغل عزتمند و آبرومند با درآمد مناسب، سلامت جسمی و روحی، مسکن و آموزش، نیاز به اقتدار اقتصادی و دفاعی داریم افزود: از سویی اقتدار دفاعی باید حتما بر تولید ملی ما متکی باشد و تولید ملی نیز باید متکی بر علم و پیشرفت‌های روزآمد خودمان باشد تا بتواند رقابت‌پذیری خود را حفظ کند.

وی بابیان اینکه امروزه در دنیا یکی از شاخص‌های اصلی توانمندی کشورها را توان آنها در توسعه علمی و فناورانه و کاربردی کردن آن در تولید ثروت و قدرت برای کشور می‌دانند گفت: البته اداره یک جامعه علاوه بر علم و فناوری و ثروت، باید بر پایه اخلاق و عدالت باشد تا بتواند سعادت دنیوی و اخروی را برای مردم تامین کند.

رییس جهاددانشگاهی توان شکوفا کردن استعدادهای مردم را دیگر شاخص توسعه کشورها دانست و با اشاره به اینکه خداوند استعداد را در اشکال گوناگون در مردم به ودیعه نهاده است افزود: باید به روش درست، این استعدادها شناخته‌شده و در جهت شکوفا کردن آنها تلاش شود که البته یکی از عوامل بسیار مؤثر در شکوفا کردن استعدادها، خودباوری مردم است.

دکتر طیبی بابیان اینکه یکی از مسائلی که در قبل از انقلاب و حتی در سال‌های جاری شاهد آن بوده و هستیم، این است که چون غربی‌ها ارزش توسعه علمی و فناورانه را در ایجاد قدرت و ثروت می‌دانند، همیشه در تلاش هستند که این حس خودباوری را به‌ویژه در جوامع تحت سلطه و کشورهای جهان سوم از بین ببرند گفت: این حس را ایجاد کرده بودند که مشکل توسط چشم آبی‌ها حل می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه ازجمله اقداماتی که جهاددانشگاهی به‌عنوان نهاد مولود انقلاب اسلامی از سال 1359 انجام داده است، تلاش برای انجام کارهای شاخص علمی و فناورانه برای ایجاد خودباوری در مردم به‌ویژه نسل جوان و ایجاد غرور و عزت ملی است گفت: پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی نیز یکی از نمونه‌های موفق در حوزه پزشکی، توسعه علمی و فناورانه است.

رییس جهاددانشگاهی با اشاره به اینکه مجموعه‌ای که امروز از سنگ بنای آن رونمایی شد یکی از اقدامات بسیار مهم پژوهشگاه رویان است تا برای اینکه کمک کند پژوهش‌های تحقیقاتی‌اش در اختیار مردم و سایر مؤسسات و مراکز تحقیقاتی قرار گیرد گفت: بر اساس 40 سال فعالیت در جهاددانشگاهی اطمینان می‌دهم که واقعاً مشکلی درزمینه‌ی توسعه علمی و فناورانه و کاربردی کردن آن در کشور نداریم و تنها به باور و اراده و برنامه در این حوزه نیاز داریم.

دکتر طیبی همچنین تاکید کرد: همه ما حمایت می‌کنیم تا این مجموعه هرچه سریع‌تر به بهره‌برداری برسد.

گام موثر جهاددانشگاهی در راستای عزت‌آفرینی برای ملت شریف ایران
وزیر راه و شهرسازی نیز در این مراسم تاکید کرد: خدا را شاکر هستیم که گام موثر دیگری را برادران جهاددانشگاهی در راستای عزت‌آفرینی برای ملت عزیز و شریف ایران در راستای منویات مقام معظم رهبری و با مدیریت دکتر طیبی برداشته‌اند.

دکتر اسلامی مراسم رونمایی امروز را از اقدامات بزرگ و ماندگار خواند و گفت: پژوهشگاه رویان یکی از افتخارات ملت ایران است و امیدواریم روح مرحوم دکتر کاظمی آشتیانی که بنیان‌گذار پژوهشگاه رویان بودند و جان خود را در این راه تقدیم کردند، از باقیات‌الصالحات این کار بهره‌مند باشد.

وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه آنچه برای ما امروز در کشور ضروری و حائز اهمیت است، این است که فرصت برای شکوفایی و توسعه مؤلفه‌های اقتدار ملی را فراهم کنیم ادامه داد: این فرصت سازی در راستای توسعه و اقتدار آفرینی برای کشور و شکوفایی علمی و فناوری است.

وی بابیان اینکه مملکت ما از استعدادهای فراوانی برخوردار است تاکید کرد: جمعیت بااستعداد ما، جوانان تحصیل‌کرده دانشمند که در هر نقطه‌ای از جهان در مراکز پژوهشی حضورداشته باشند، باعث افتخار ایرانیان بوده و در تراز بالا توانسته‌اند مسئولیت علمی، پژوهشی و مدیریتی بگیرند.

دکتر اسلامی ادامه داد: امروز که در کشورمان فرصت‌های توسعه نوین پژوهش‌های نوین و فناوری‌های مرز دانش را ظرفیت‌سازی می‌کنیم، طبیعی است که این نیروهای باارزش و پرافتخار در همین مراکز مشغول خدمت شوند و این سرمایه‌ها را به‌راحتی از دست نخواهیم داد.

وی با اشاره به ایجاد مرکز ملی نخستی‌سانان و مرکز تحقیقات پیش بالینی پزشکی بازساختی رویان، تاکید کرد: کار بسیار باارزشی است و ان شاء الله خداوند متعال عنایت می‌فرمایند و با تلاش همکاران پژوهشگاه رویان و دستگاه‌های محلی، ما نیز در این مسیر کمک خواهیم کرد تا هرچه سریع‌تر این مرکز مهم و موثر در فرآیندهای نوین پژوهشی پژوهشگاه رویان احداث و به بهره‌برداری برسد تا کل جهان از ثمرات آن بهره‌مند شوند.

وزیر راه و شهرسازی با تقدیر از اقدامات پژوهشگاه رویان اقدامات این پژوهشگاه را جزو افتخارات کشور در رتبه‌بندی جهانی دانست و گفت: پژوهشگاه رویان تراز کشور را بادانشی که در سلول‌های بنیادی به دست آورده، ارتقا داده است و امیدوارم این ریل حرکت و مسیر پرافتخار، هرروز قوی‌تر و قدرتمندتر طی شود و ملت ایران به بالاترین تراز جایگاهی خود که شایسته آن است، پست پیدا کند و نسل آینده ما هم از آن بهره‌مند شوند.

تلاش پژوهشگاه رویان برای ورود به کارهای اولویت‌دار یا زمین‌مانده 
دکتر عبدالحسین شاهوردی رییس پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی با بیان اینکه این پژوهشگاه در عرصه تحقیقات علوم پزشکی در طی چهار دهه، قدم‌های مؤثری برداشته و تلاش کرده است به کارهای اولویت‌دار یا زمین‌مانده ورود پیدا کند گفت: پژوهشگاه رویان در حوزه‌های تولیدمثل و درمان ناباروری، سلول‌های بنیادی و سلول درمانی، بیوتکنولوژی، تولید حیوانات شبیه‌سازی‌شده و تراریخته، پزشکی مبتنی بر فرد و پزشکی سرطان پیشگام و پرچم‌دار بوده و نام جهاددانشگاهی را در عرصه علم پزشکی زنده نگه‌داشته است.

وی با بیان اینکه با ذکر صلوات یادی می‌کنیم از دکتر کاظمی آشتیانی، بنیانگذار پژوهشگاه رویان که همواره در شروع هر فعالیتی، به منظور همراهی و همدلی و ایجاد برکت در کار و عاقبت‌بخیر شدن آن برنامه، با نذر صلوات، دوستان را همراه می‌کرد گفت: امیدواریم این کار بزرگ نیز که یکی از حلقه‌های زنجیره تحقیقات علم پزشکی است، به سرانجام نیک ختم شود و به عنوان یک کار خیر و صواب در ایام فعالیت همه عزیزان به یادگار بماند.  

دکتر شاهوردی بابیان اینکه پژوهشگاه رویان هم در ایجاد زیرساخت‌ها و هم تربیت نیروی انسانی اقدامات ارزشمندی انجام داده است افزود: پروژه‌های زیادی در سطح آزمایشگاهی انجام شود، اما تعداد کمی از آنها به دلیل هزینه‌های زیاد عملیاتی شده و به سطح پیش بالینی و بالینی می‌رسند که پژوهشگاه رویان سعی کرده تا این زنجیره علمی را در حد یک الگو به‌خوبی اجرا کند.

رییس پژوهشگاه رویان با اشاره به اینکه امروز به‌منظور توسعه فعالیتها ساخت این مرکز پیش بالینی پزشکی بازساختی آغاز می‌شود گفت: نیازمند حمایت دولت هستیم تا بتوانیم در زمان محدود این پروژه را به سرانجام برسانیم.

 وی بابیان اینکه پژوهشگاه رویان درزمینه‌ی پیش بالینی درمان پارکینسون، بحث قطع نخاع و بیماری‌های کلیه تاکنون ۱۳ طرح را به اجرا رسانده است گفت: امیدواریم در سال آینده بتوانیم فاز کلینیکال این پروژه آغاز کنیم.
 

پژوهشگاه رویان از مراکز پیشرو در خصوص استفاده از پزشکی بازساختی 
زیست‌شناسی ترمیمی شاخه‌ای از علم زیست‌شناسی است که اولین بار توسط ترمبلی (Trembley) معرفی شد تا اساس بسیاری از شناخت‌های ما در تکوین و انقلابی در پزشکی باشد که در آن درمان ریشه‌ای بیماری‌ها به‌جای درمان علائم آن‌ها هدف قرارگرفته است.

 پزشکی ترمیمی مجموعه‌ای است از یافته‌های کاربردی علم زیست‌شناسی که تلاش دارد با ابزارهایی مانند تجویز عوامل رشد، سلول درمانی، مهندسی بافت و پیوند عضو، مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های ناشی از تخریب بافتی را کاهش دهد. بیماری‌هایی که مشخصه اصلی آنها از دست دادن بخشی از خود بافت و یا عملکرد آن بوده و امروزه فهرست بلندی از مشکلات را در پزشکی مدرن تشکیل داده‌اند. دراین‌بین هرچند تلاش‌های فراوانی برای شناسایی عوامل رشد دخیل درترمیم طبیعی بدن، مهندسی بافت و یا حتی بهبود روش‌های پیوند عضو صورت گرفته ولی سلول درمانی با ایده ساده جایگزینی اجزا سازنده قسمت از بین رفته با استفاده از سلول‌های بنیادی، پیشتاز همه آنها است تا جایی که برخی، پزشکی ترمیمی را معادل سلول درمانی می‌دانند. درواقع به همین دلیل است که در حال حاضر اغلب فعالیت‌های پژوهشی صورت گرفته در بخش پزشکی ترمیمی، معطوف به مطالعات ترجمانی و بالینی با استفاده از روش‌های سلول درمانی است.

گفتنی است، پژوهشگاه رویان به‌عنوان یکی از مراکز پیشرو در خصوص استفاده از پزشکی بازساختی از سال 1380 مطالعات خود را باهدف تبدیل علم به کاربرد که همانا درمان بیماریهای لاعلاج و کم علاج بود، آغاز کرد. ازآنجاکه تحقیقات روی نمونه‌های انسانی بسیار سخت، هزینه‌بر و در برخی موارد غیرممکن بود محققان پژوهشگاه از همان ابتدا تحقیقات خود را بر روی حیوانات آزمایشگاهی کوچک شروع و بعدها جهت کسب نتایج نهایی و قابل‌تبدیل به بالین از نخستی‌سانان (پریماتها) استفاده کردند.

با توجه به نیازهای روزافزون رسته نخستی‌سانان جهت توسعه مطالعات بنیادی و بالینی، پژوهشگاه رویان مرکز نگهداری نخستی‌سانان خود را از سال 1385 راه‌اندازی کرد. این مجموعه با مساحتی حدود 1000 مترمربع، دارای ظرفیت نگهداری 50 قلاده میمون، اتاق عمل، آزمایشگاه الکتروفیزیولوژی و آزمایشگاه سلولی و سایر متعلقات است؛ بنابراین تجربه نگهداری میمون‌ها و دانش فنی تعامل با نخستی‌سانان توسط کارشناسان این واحد در طی سال‌های گذشته شکل‌گرفته است که این تخصص مهم‌ترین سرمایه ساخت مرکز جدید با ظرفیت بالاتر است.

در طول این مدت نتایج و تجربیات بسیار ارزنده‌ای در خصوص درمان بیماری‌های گوناگون پوستی، کبد و کلیه، مشکلات اندام حرکتی، غدد درون‌ریز و... به‌دست‌آمده که بسیاری از این نتایج و تجربیات در حال حاضر در مرکز سلول درمانی پژوهشگاه در حال ارائه به بیماران است.

با گسترش علم و همچنین افزایش هزینههای تحقیقات، توسعه مرکز مطالعات پیش بالینی باهدف ارائه خدمات تخصصی‌تر با هزینه کمتر هم به محققان رویان و هم به محققان سایر مراکز کشور در دستور کار پژوهشگاه رویان قرار گرفت. گسترش مرکز مطالعات پیش بالینی به زیرساخت‌هایی نیاز دارد که یکی از آنها تأسیس مرکز ملی نخستی‌سانان است.

نظر به شباهت آناتومیکی و فیزیولوژیکی فراوان نخستی‌سانان (میمون‌ها) به انسان، به‌ویژه در کارکردهای مغز و سیستم ایمنی، این گونه‌ها در پژوهش‌های پیش بالینی کاربرد روزافزونی دارند. این مطالعات شامل تحقیقاتی نظیر مغز و اعصاب، ضایعات نخاعی، بیماری ام.اس، پارکینسون، آلزایمر، رفتارشناسی و نظایر آن است.

به‌علاوه شباهت سیستم ایمنی نخستی‌سانان با انسان زمینه‌ساز مطالعات و تحقیقات واکسن‌سازی و ایمونولوژی پیوند اندام‌های گوناگون و مطالعات سالمندی است. این نیاز در چنین روزهایی که در اوج بیماری کووید 19 هستیم برای همگی مشهودتر شده است.
همچنین تحقیقات فضایی نیز از کاربردهای دیگر است.
مرکز ملی نخستی‌سانان ایران، در نظر دارد مرکزی توانمند در سطح بین‌المللی جهت مطالعه و ارائه خدمات تخصصی در زمینه توسعه پژوهش‌های بنیادی کاربردی بین‌رشته‌ای در حوزه‌های بیماری‌های نوپدید و بازپدید برای واکسن، دارو، پزشکی بازساختی، مغز و شناخت و الکترومدیسن باشد.