جز "سزارین" تمام اعمال جراحی زنان با استفاده از لاپاروسکوپی انجام می‌شود
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاددانشگاهی ابن سینا، دکتر شاهین خزعلی، جراح و فلوشیپ زنان، زایمان ولاپاروسکوپی پیشرفته آندومتریوز، مسئول کلینیک آندومتریوز و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا در تشریح لاپاروسکوپی، گفت: لاپاروسکوپی یک شیوه جراحی کم تهاجمی است که از طریق چند برش کوچک و به وسیله دوربینی که داخل شکم بیمار وارد می‌شود، با استفاده از ابزار ظریف جراحی در شکم بیمار، بدون باز کردن شکم انجام می‌شود.
وی داشتن درد کمتر نسبت به عمل باز شکم را از جمله مزایای عمل لاپاروسکوپی دانست و افزود: با انجام این عمل بیمار زودتر به شرایط عادی بر می‌گردد و از سوی دیگر به دلیل آن که دوربین های لاپاروسکوپی بزرگنمایی بالایی دارد در نتیجه عمل بهتری را می‌توان انجام داد. در حقیقت لاپاروسکوپی یک جراحی نیست بلکه یک شیوه جراحی است که آسیب کمتری را حین انجام عمل به بیمار وارد می‌کند.
مسئول کلینیک آندومتریوز مرکز درمان ابن سینا با تاکید بر اینکه جراحی‌های لاپاروسکوپی عمدتا باید در بیمارستان انجام شود، تاکید کرد: در برخی موارد در کلینیک‌های کوچکتری که مجهز به اتاق عمل هستند و امکان بیهوشی بیمار نیز وجود دارد می‌توان جراحی‌های ساده‌تری که پیچیدگی ندارند را انجام داد اما به صورت کلی برای هرنوع اعمال جراحی به اتاق عمل، متخصص بیهوشی و بیهوشی عمومی نیاز است.
دکترخزعلی با اشاره به اینکه اصولا تمام بیماران مبتلا به آندومتریوز به جراحی نیاز ندارند، تصریح کرد: بیماران مبتلا به آندومتریوز در بسیاری مواقع با استفاده از درمان‌های دارویی و حتی گاهی بدون درمان دارویی نیز می‌توانند به زندگی خود ادامه دهند. تنها آن دسته از بیمارانی که درمان دارویی برایشان مناسب نیست یا اینکه به درمان دارویی پاسخ نداده‌اند یا در مواردی که آندومتریوز روده و لوله‌های حالب را درگیر کرده به انجام جراحی نیاز است و به ندرت پیش می‌آید که جراحی لاپاروسکوپی برای بیماران مبتلا به آندومتریوز مناسب نباشد و نیاز به جراحی باز پیش آید.
عضو تیم تخصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا جهاددانشگاهی، افزود: دلیل تاکید بر انجام عمل لاپاروسکوپی تنها کم بودن درد و کاهش برش های شکمی نیست بلکه می‌توان از طریق لاپاروسکوپی کار بهتری انجام داد. در واقع دسترسی به نقاطی از بدن که آندومتریوز می‌تواند در آنجا رشد کند با انجام جراحی باز بسیار سخت‌تر است اما با استفاده از دوربین می‌توانیم به نقاط عمیق‌تر با بزرگنمایی و دید بیشتری وارد شویم و بیمار را بهتر درمان کنیم، بنابراین باید گفت تقریبا در اکثر مواردی که باید آندومتریوز جراحی شود می‌توان عمل جراحی را از طریق لاپاروسکوپی انجام داد.
دکترخزعلی در خصوص وضعیت بیمار پس از انجام عمل لاپاروسکوپی گفت: وضعیت بیمار بسته به اینکه ما چه کاری بر روی بیمار انجام داده‌ایم، متفاوت است. مثلا در جراحی لاپاروسکوپی تشخیصی که یک دوربین کوچک وارد بدن بیمار شده است و تنها بررسی صورت گرفته بیمار می‌تواند همان روز مرخص شود و پس از برطرف شدن اثرات بیهوشی به کار و زندگی روزمره خود برگردد. اما وقتی جراحی وسیعی با هدف درمان انجام شود، دوره استراحت و بهبود بیمار کمی بیشتر زمان می‌برد و این امر در بیماران مختلف، متفاوت است.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با شاره به اینکه در گذشته تصور می‌شد بیماری آندومتریوز یک بیماری سطحی است که با سوزاندن بافت آندومتریوز و لیزر کردن ضایعه ها می‌توان آن را از بین برد، تصریح کرد: در حال حاضر مشاهده می‌کنیم که آندومتریوز عمیق‌تر از آن است که با سوزاندن بافت آن درمان شود. بنابراین درمان درست بیماری، بریدن و برداشتن کل بیماری است و تصور ما این است که با جراحی خوب و موثری که بتواند بیماری را از ناحیه درگیر بردارد، می‌توان احتمال برگشت بیماری را کم کرد. هرچند با برخی درمان‌های دارویی پس از عمل نیز می‌توان احتمال بازگشت بیماری آندومتریوز را کاهش داد.
وی در ادامه عنوان کرد: در حال حاضر در ایران آموزش وسیعی توسط دانشگاه‌ها در خصوص عمل لاپاروسکوپی صورت گرفته و پیشرفت های زیادی انجام شده است و سطح استانداردهای اعمال لاپاروسکوپی مراکزی همچون مرکز درمان ناباروری ابن سینا اگر بالاتر از مراکز آندومتریوز لندن که در آن فعالیت دارم نباشد قطعا پایین تر هم نیست، بنابراین باید گفت جراحی به شیوه لاپاروسکوپی در ایران پیشرفت خوبی دارد و مراکز تخصصی در حال افزایش هستند و اساتید توانمندی در زمینه درمان و آموزش در حال فعالیت هستند و از استاندارد بالایی برخوردار است.
این متخصص لاپاروسکوپی، افزود: پیشرفت های علم لاپاروسکوپی بیشتر از طریق آموزش انجام می‌شود یعنی باید آموزش های لاپاروسکوپی از ابتدای دوره‌ای که پزشکان تخصص خود را شروع می‌کنند، انجام شود و برای تربیت یک جراح آندومتریوز پیشرفته حداقل سه تا چهار سال کار مداوم در مواجهه با بیماران نیاز است.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، انجام عمل جراحی از طریق لاپاروسکوپی را یکی از سخت ترین و پیچیده ترین جراحی‌های شکمی که به تخصص و مهارت بسیار بالایی نیاز دارد، عنوان و تاکید کرد: مرکز درمان ناباروری ابن سینا در سال ۲۰۱۷، سه برابر بیشتر از شلوغ‌ترین مرکز آندومتریوز انگلستان، آندومتریوز پیشرفته را جراحی کرده است و این امر سبب می‌شود تا تیم جراحی بتواند تجربه بیشتری کسب کند و همکاری میان تخصص‌های مختلف محکم‌تر شود.
وی همچنین افزود: در دنیا ۱۵۶ میلیون نفر مبتلا به آندومتریوز وجود دارد که با توجه به جمعیت جوان‌تر در ایران، حدس می‌زنیم بین دو تا سه میلیون نفر و حتی شاید کمی بیشتر، بیمار مبتلا به آندومتریوز وجود داشته باشد.
دکترخزعلی تاکید کرد: دردی که کار و زندگی در زنان را دچار اختلال کند، دردی طبیعی نیست و در اولین اقدام باید به پزشک زنان مراجعه کرد که معمولا انجام یک سونوگرافی تا به حدی تشخیص بیماری کمک می‌کند اما هر بیماری که درد دارد لزوما آندومتریوز ندارد و هر فرد مبتلا به آندومتریوز لزوما نابارور نیست و احتیاج به عمل ندارد. در حدود ۱۰ درصد از زنان در سنین باروری آندومتریوز دارند اما افرادی که از این میان به ناباروری مبتلا می‌شوند درصد پایین‌تری را در بر می‌گیرند.
برای کدام مشکلات زنانه لاپاروسکوپی موثر است؟
دکتر خدیجه شادجو، جراح و فلوشیپ زنان، زایمان و لاپاروسکوپی پیشرفته آندومتریوز و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، در خصوص اینکه جراحی به شیوه لاپاروسکوپی برای کدام یک از بیماری‌های زنان کاربرد دارد، عنوان کرد: به جرأت می‌توان گفت به جز عمل سزارین، تمامی اعمال جراحی زنان که در گذشته به صورت جراحی باز صورت می‌گرفت، در حال حاضر با استفاده از لاپاروسکوپی انجام می‌شود. همانند برداشتن رحم، جراحی‌های آندومتریوز، سرطان واختلالات کف لگن که با پیشرفت تکنولوژی و کسب مهارت های بالای جراحان قابل انجام است و تمامی این امکانات خوشبختانه در کشور فراهم است.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به اینکه جراحی آندومتریوز یک جراحی چند تخصصی است، تصریح کرد: هرچند ممکن است یک جراح به صورت همزمان مهارت های مورد نیاز را داشته باشد اما دنیا به سمتی حرکت می‌کند که تلاش می‌شود از همه تخصص‌ها با بهره‌گیری از تجربیات، مهارت‌ها و افکار استفاده شود و به نظر می‌رسد بیمار از این طریق بهترین نتیجه را خواهد گرفت. البته پس از طی مراحل تشخیص برای بیمار مبتلا به آندومتریوز ضرورت عمل لاپاروسکوپی داده می‌شود و از آنجا که آندومتریوز در بیمار صرفا تخمدان‌ها را درگیر نمی‌کند و ممکن است روده، لوله‌های حالب و نقاط دیگر را نیز درگیر کند، به تخصص دیگر همکاران هم نیاز خواهد بود.
وی در خصوص چگونگی تشخیص آندومتریوز گفت: آندومتریوز یک بیماری خوش‌خیم و در عین حال مرموز و مزمن است. از زمانی که در بدن ایجاد می‌شود تا زمانی که شناسایی و تشخیص داده شود سالیان سال زمان می‌برد و از کشوری به کشور دیگر متفاوت است مثلا در کشور های پیشرفته ممکن است از زمان ایجاد آندومتریوز تا زمان تشخیص آن ۶ الی ۸ سال زمان طی شود. متاسفانه در کشور ما این زمان بیشتر است و بیمارانی که به ما مراجعه می‌کنند محدوده سنی ۲۵ تا ۳۰ سال را دارند و با توجه به این که گفته می‌شود آندومتریوز یک بیماری زنانه است و با هورمون‌ها ارتباط دارد از زمان شکل گیری بیماری تا زمان تشخیص حدود ۱۰ الی ۱۵ سال فاصله ایجاد می‌شود که عمدتا علائم آن دردهای قاعدگی و نازایی بیماران است.
وی افزود: بنابراین توجه به دردهای قاعدگی در زنان و علائمی که به همراه این دردهاست از اهمیت بسیار برخوردار است همانند برخی از بیمارانی که علائم دردهای گوارشی دارند و برای آن ها سندروم روده تحریک پذیر تشخیص داده می‌شود اما هنگامی که به ما مراجعه می‌کنند متوجه می شویم مبتلا به آندومتریوز هستند و آندومتریوز، روده این بیماران را مبتلا کرده است.
دکتر شادجو افزود: بنابراین زنان در سنین باروری و به هنگام قاعدگی باید توجه کنند که دردهای این دوره با چه شدتی است و چه علائمی به همراه آن ها دیده می‌شود. خصوصا زنان با قاعدگی دردناک باید به طور حتم به پزشک متخصص مراجعه کنند تا با بررسی‌های بیشتر علل این دردها تشخیص داده شود.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان اینکه یکی از درمان‌های آندومتریوز برداشتن رحم است، تشریح کرد: شاید در چند سال گذشته تخلیه و برداشتن تخمدان و رحم یکی از راه های درمان بیمار محسوب می‌شد اما در حال حاضر این اعتقاد وجود ندارد و برای درمان این بیماری در صورتی که به جراحی نیاز داشته باشد ابتدا از طریق دوربین لاپاروسکوپی یک بررسی از شکم بیمار انجام می شود و پس از شناسایی نقاط درگیر و در صورتی که با دارو قابل درمان نباشد، عمل جراحی لاپاروسکوپی انجام می‌شود.
وی در ادامه افزود: در این جراحی تمامی بافت‌های آندومتریوز را به طور کامل بر می‌داریم اما این تصور که مشکل با برداشتن رحم بیمار برطرف می‌شود یک تصور غیر علمی و نادرست است. البته بسته به شرایط بیمار در مواردی نادر همچون رحمی که فیبروم دارد و بیمار بچه نمی‌خواهد و سن بالایی نیز دارد ممکن است نیاز به برداشتن رحم باشد اما اکثر جراحی‌های آندومتریوز به گونه‌ای نیست که با برداشتن رحم بیماری خاتمه یابد.
دکترشادجو با اشاره به اینکه یک آزمایش واحد به تنهایی نشان دهنده ابتلای بیمار به آندومتریوز نیست، گفت: البته در برخی مواقع نیز ممکن است بتوان با کنار هم قرار دادن آزمایش‌ها، علائم بیماری و مشخصاتی که بیمار عنوان می‌کند به وجود بیماری آندومتریوز شک کرد.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان اینکه زمینه ژنتیکی در ابتلا به آندومتریوز نقش دارد، تشریح کرد: مثلا اگر در خواهران دوقلو یکی مبتلا به آندومتریوز باشد احتمال ابتلای خواهر دیگر ۲۰ برابر بیشتر از جمعیت نرمال است اما هنوز موفق نشده‌ایم تا چگونگی میزان تاثیر این الگوی وارثتی را تشخیص دهیم.
این جراح و فلوشیپ زنان، زایمان و لاپاروسکوپی در پایان بیان کرد: بیماری آندومتریوز از بیماری تا بیمار دیگر متفاوت است و با توجه به معاینات، بررسی‌ها و تشخیص‌های صورت گرفته می‌توان تصمیم گرفت که چه اقدامی باید انجام شود و ممکن است تمام علائم بیمار آندومترویزی با یائسگی خاتمه نیابد و به برررسی‌های دیگر نیاز باشد.
سروش
ایتا
نظر شما :