تولد قطب جدید کاربردهای سلول‌های بنیادی شمال شرق کشور در مشهد

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر محمدرضا پورعابدی صبح امروز 16 مهر در کنفرانس ملی "درمان‌های نوین سردرد" به ارایه توضیحات در رابطه با فعالیت‌های پزشکی-پژوهشی جهاددانشگاهی پرداخت و اظهار کرد: جهاددانشگاهی به عنوان یک نهاد عمومی غیر دولتی همواره از دو عنصر علم و دانش و تلاش جهادی برای حل مشکلات و نیازهای امروز و آینده جامعه به صورت دانش بنیان گام برداشته است. هدف اصلی این نهاد برای پژوهش در حوزه‌های مختلف از جمله پزشکی، پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای می باشد، هر چند که در این نگاه لبه‌های دانش همواره مورد رصد پژوهشگران جهاددانشگاهی نیز بوده است.
وی گفت: نگاه پژوهشگران و اعضای هیات علمی جهاددانشگاهی مثال قهرمانی است که در لباس دانش و پژوهش برای پاسخ به نیازهای جامعه گام بر می دارد. در جهاددانشگاهی پژوهش‌های پژوهشگران به طور مستقیم با نیازهای مردم و تولید فناوری در ارتباط است. از نگاه ما، پژوهشگران باید قهرمانان این ملت باشند که با تمام مشکلات و سختی‌ها، دشوارترین مسیرها را برگزیدند تا با استفاده از تمامی پتانسیل‌های موجود در بستر جهاددانشگاهی با بسیج تمامی امکانات دانشگاهی و علمی، خدمتی شایسته به مردم ایران ارایه دهند.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی افزود: در حوزه پزشکی، زمانی که دانش جدید درمان ناباروری در دسترس مردم نبود جهادگران دانشگاهی و پژوهشگران و اعضای هیات علمی با رصد نیاز مردم با امکانات بسیار محدود، دانش آن را فرا گرفتند و با محدودترین منابع موجود از ابزار پژوهش برای خدمت به مردم استفاده کردند. در این راه، مسائل مختلف حقوقی، اجتماعی و پزشکی آن را قدم به قدم در کشور جلو بردند و اینک باعث افتخار فراوان است که مراکز درمان ناباروری جهاددانشگاهی یک سرمایه اجتماعی مردمی بسیار ارزشمند برای این نهاد و کشور به شمار می‌آیند.
دکتر پورعابدی افزود: در سال‌های دور بخش‌های دانشگاهی ما در قالب پایان‌نامه‌های دانشجویی مطالعات حوزه سلولی و سلول‌های بنیادی را آغاز کردند. جالب است بدانیم که تاریخ فعالیت اولین پژوهشگرانی که در جهاددانشگاهی با هدف استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌های صعب‌العلاج فعالیت خود را آغاز کردند به اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد شمسی باز می‌گردد و اولین گروه پژوهشی سلول‌های بنیادی در سال ۱۳۸۲ موفق به اخذ مجوز شده و "مرکز تحقیقات علوم سلولی رویان" در این سال‌ها همواره جزء بهترین‌ها بوده است. جدیدترین ثمره این فعالیت‌های مستمر و پیگیر، راه‌اندازی "مرکز پیشرفته محصولات سلولی (ATMP) " و مشارکت در راه‌اندازی اولین "کارخانه تولید فرآوردهای سلولی خاورمیانه" بوده و شروع بیش از ۱۰ کارآزمایی بالینی در حوزه سلول درمانی و سلول‌های بنیادی را می‌توان به عنوان مدلی موفق از پژوهش‌های توسعه‌ای و کاربردی با ... حرکت در مرزهای دانش نام برد.

برگزاری دومین کنگره بین‌المللی دو سالانه سلول‌های بنیادی در سال ۲۰۱۹
وی ادامه داد: توسعه فعالیت‌های طب بازساختی مبتنی بر تلفیق مهندسی مواد و مهندسی سلول نه تنها در "رویان" که در پژوهشگاه "ابن سینا" برای درمان ضایعات استخوانی و غضروفی و زخم‌های مزمن و در سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در حوزه ژن درمانی برای بهبود فرایندهای سلول درمانی را شاهد هستیم و اینک می توان اعلام کرد که قطب جدید کاربردهای سلول‌های بنیادی در شمال شرق ایران در مشهد متولد شده است و دومین کنگره بین‌المللی دو سالانه آن در سال ۲۰۱۹ در مشهد برگزار خواهد شد.
دکتر پورعابدی در ادامه بیان کرد: اما در حوزه سرطان پستان که شایع ترین سرطان در بانوان ایرانی است در سال‌های نه چندان دور، در دهه هفتاد به دلیل شرم و حیا چه بسا بانوانی بودند که بیماری آنها بسیار دیر تشخیص داده شده و نتایج درمانی این بیماران رضایت بخش نبود. در آن زمان چند دستیار جراحی در بستر تفکر جهاددانشگاهی و در قالب ارایه خدمت، اقدام به تاسیس اولین درمانگاه بیماری‌های پستان کردند که پس از سال‌ها موجب افتخار جهاددانشگاهی است که اعلام کنیم پژوهشکده معتمد در قالب ۹ گروه پژوهشی از پژوهش‌های بالینی گرفته تا زیست فناوری دارویی و ایمنی درمانی سرطان گامی کوچک ولی بسیار مهم و اساسی برای تشخیص زودرس و درمان موثر این بیماران برداشته است.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی با توجه به بوم شناسی ایران و تنوع گیاهان دارویی در ایران، "پژوهشکده گیاهان دارویی" جهاددانشگاهی به عنوان مرکز تحقیقات گیاهان دارویی کشور و منطقه، با بهره‌گیری از حضور بیش از ۵۰ عضو هیات علمی و محقق در قالب چهار گروه پژوهشی و پوشش زمینه‌های تحقیقات کاربردی گیاهان دارویی و داروهای طبیعی و سه مرکز خدمات تخصصی در زمینه‌های آنالیز، فرمولاسیون، تولید نهال، بذر و فرآوردهای دارویی گیاهی و گیاهان دارویی، و مرکز رشد فعالیت دارد. راه‌اندازی خط تولید دو داروی گیاهی "لیورسیل" و "ملیتروپیک" برای درمان بیماری‌های متابولیک و کنترل علائم آلزایمر را می‌توان از دستاوردهای شاخص این مرکز نام برد.
وی در ادامه گفت: در حوزه زیست فناوری پزشکی علاوه بر حوزه ناباروری، سلول درمانی، طب بازساختی و سرطان، زیست فناوری جانوری یکی دیگر از افتخارات قابل ذکر جهاددانشگاهی است. در حوزه زیست فناوری جانوری در پژوهشکده زیست فناوری جانوری رویان شاهد پژوهش‌های کاربردی در اصلاح نژاد و تولید نژادهای برتر در انواع دام‌های پرمحصول هستیم. پژوهش‌ های متعدد و موفق گروه های ایمونولوژی تولید مثل درباره‌ موضوعاتی همچون واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به اسپرم و جنین، آنتی بادی‌ها و سقط مکرر، موجب شکل گیری "مرکز تحقیقات آنتی بادی مونوکلونال" در سال ۱۳۷۹ و تاسیس "مرکز تحقیقات نانوبیوتکنولوژی" در سال ۱۳۸۴ در پژوهشگاه ابن سینا شد.
دکتر پورعابدی همچنین تصریح کرد: پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی در راستای گسترش دانش بومی پیرامون سلامت همگانی در سال ۱۳۷۹ تاسیس شده و با توجه به سطح کمی و کیفی فعالیت‌های خود در سال ۱۳۸۳ رتبه برتر مراکز تحقیقاتی کشور را در ارزشیابی معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را اخذ کرده است. این پژوهشکده با حضور جمعی از متخصصان علوم بهداشتی فعالیت‌های پژوهشی خود را با رسالت ارتقای سطح سلامت افراد جامعه در گروههای پژوهشی سه گانه و اولین مرکز تحقیقات سنجش سلامت به انجام می‌رساند.
معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی افزود: زخم‌های مزمن در کشور ما برای بیماران مشکلات زیادی را به وجود آورده‌اند. گرچه در کشورمان بهترین و مدرن‌ترین بیمارستان‌ها و نامدارترین متخصصان را داریم ولی از جنبه‌های مختلف، زخم‌های مزمن جزء موارد مورد غفلت در نظام سلامت محسوب می‌شود که پس از هدف‌گذاری در جهاددانشگاهی به منظور پیشگیری و درمان آن ها، با تاسیس "پژوهشکده فناوری‌های نوین زخم و ترمیم بافت"، با همکاری بخش‌های دانشگاهی و دانش بنیان، خدمات پژوهشی، درمانی و آموزشی خود را به کارکنان پزشکی در حوزه ترمیم زخم‌های مزمن تعمیم داد تا بتواند تا حدی مشکلات عظیم ناشی از عوارض زخم‌های مزمن را مهار کند.
وی افزود: اکنون در مجموعه جهاد دانشگاهی، پژوهشگران و اعضای هیات علمی در قالب دو پژوهشگاه ۹ پژوهشکده، ۱۲ مرکز تحقیقات مصوب شورای گسترش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، ۳۸ گروه پژوهشی تنها با یک هدف پژوهش می‌کنند؛ پیدا کردن راهی برای پیشگیری و کاهش درد و آلام بیماران، این یک شعار نیست. بلکه مدلی است که جهاد دانشگاهی در این سال‌ها بر پایه‌ منابع مالی محدود و متکی به خود ارائه کرده است و به لحاظ اثر بخشی و اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته است. اگر چه در این بین موارد ناموفقی نیز وجود دارد ولی کارنامه جهاد دانشگاهی در حوزه پزشکی، می‌تواند به شایستگی الگوی مناسبی برای توسعه پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای با رویکرد حرکت در مرز دانش باشد. در جهاددانشگاهی پژوهش‌ و درمان در کنار هم دیده شده است.
دکتر پورعابدی ادامه داد: ما در صدد هستیم که با پایش این مدل از جنبه‌های مختلف به بهبود کیفیت فعالیت‌های گروه‌ها و پژوهشکده‌ها در جهاد دانشگاهی بپردازیم و امید داریم که همواره پژوهشگران جهاددانشگاهی به عنوان قهرمانان ملت عزیزمان یاد شوند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: جهاددانشگاهی به عنوان یکی از نهادهای علمی پژوهشی کشور همواره تلاش کرده است تا حضوری موثر و کاربردی در حوزه پژوهش داشته باشد و هم‌راستا با انتظارات و ماموریت ویژه‌ای که رهبر معظم انقلاب به این نهاد واگذار کرده و خواستار فعالیت‌های راقی (به معنی بالا رونده، جلو رونده، افسونگر و تحصیل‌کرده) از جهاد شده‌اند و در این مسیر جهاد شعار آزمایی خود را پلی میان دانشگاه و جامعه انتخاب کرده است. با این رویکرد شورای علمی جهاددانشگاهی پس از احصاء نیازهای واقعی جامعه در حوزه‌های مختلف نسبت به تدوین سند چشم انداز و برنامه‌های توسعه جهاددانشگاهی با مدیریت تخصصی ستاد معاونت مرتبط و همکاری واحدهای صنفی اقدام و به منظور افزایش خروجی‌ها، سیاست بومی و منطقه‌ای سازمان فعالیت‌ها و همچنین قطب بندی حوزه‌های تخصصی را در پیش گرفته است.
دکتر پورعابدی ادامه داد: معاونت پژوهشی جهاددانشگاهی که افتخارات بزرگی در حوزه علوم پزشکی چون دانش سلول های بنیادی، شبیه سازی درمانهای ناباروری، آنتی بادی های مونوکلونال، نانو بیوتکنولوژی، درمان‌های نوین سرطان و ده ها پژوهش کاربردی را تا نتیجه کاربردی درمانی، تشخیصی و مراقبتی در کارنامه خود دارد، نیز این قطب بندی را انجام داده و ماموریت ویژه‌ای به هر واحد واگذار کرده است تا توان علمی و پژوهشی هر واحد در یک تا دو حوزه متمرکز شده و بازدهی بیشتری عاید مجموعه و جامعه کند.

واگذاری ماموریت فعالیت ویژه در دو حوزه سلامت روان و سالمندی به جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در پایان گفت: در این قطب بندی، ماموریت فعالیت ویژه در دو حوزه سلامت روان و سلامت سالمندی بنا به سوابق و پتانسیل موجود، به جهاددانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی واگذار شده است و جلسه حاضر شروع یک جریان علمی، به عنوان بخشی از رسالت جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی در حوزه سلامت سالمندان است. امید می‌رود که دستاوردهای این جلسه، همفکری‌ها و تبادل نظرات و تجربیات اساتید، گام موثری در جهت ارتقای سلامت و کیفیت زندگی این گروه مهم از جامعه باشد.