از تولید «آنتی‌ژن‌های کرونا» تا «اتخاذ تمهیداتی برای مقابله با موج چهارم شیوع کرونا»

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی به نقل از ایسنا، دکتر محمدرضا صادقی رییس پژوهشگاه ابن سینا جهاددانشگاهی در توضیح مفهوم آنتی‌ژن‌های ویروس گفت: اگر ویروس‌ را به نوعی یک میکروارگانیسم زنده در نظر بگیریم، ویروس‌ کرونا نیز مانند دیگر ویروس‌ها یک سری پروتئین و اسیدهای نوکلئیک دارند. این پروتئین‌ها، کمک می‌کنند ویروس وارد سلول‌های میزبان شود.

وی افزود: ویروس‌ها وقتی وارد سلول می‌شوند در نهایت از سلول میزبان استفاده و خود را تکثیر می‌کنند. فرق باکتری با ویروس این است که ویروس یک اسید نوکلئیک یا دی‌ان‌ای و آران‌ای دارد که یک سری پروتئین از این دی‌ان‌ای و آران‌ای محافظت می‌کنند. این پروتئین‌ها توسط سیستم ایمنی شناخته می‌شوند و در برابر آن‌ها آنتی‌بادی تولید می‌کند و بعد با استفاده از آنتی‌بادی ویروس را از بین می‌برد. امروزه واکسن بسیاری از ویروس‌های ایجاد کننده بیماری آنفلوانزا، سرخک، سرخچه و ... همان پروتئین است. در مورد ویروس‌ها، این پروتئین یا با استفاده از مهندسی ژنتیک به صورت نوترکیب تولید می‌شود یا ویروس ضعیف‌شده فاقد قدرت بیماری‌زایی را به بدن منتقل می‌کنیم.

رییس پژوهشگاه ابن‌سینا درباره‌ی کاربردهای استفاده از آنتی‌ژن‌های ویروسی گفت: یک کاربرد آنتی‌ژن‌ها این است که آن‌ها ترکیباتی هستند که بدن علیه آن‌ها آنتی‌بادی می‌سازد و از این راه مصونیت کسب می‌کند. فردی که مبتلا به یک بیماری ویروسی باشد، اگر به پزشک مراجعه کند برای این که متوجه شوند مبتلا است یا قبلا مبتلا شده و الان ایمن است یا خیر؟ آزمایشاتی را انجام می دهد که آنتی‌بادی یا پادتن آن ویروس در بدن فرد وجود دارد یا خیر. مثلاً فردی را در برابر ویروس هپاتیت واکسینه گردیده است برای بررسی وجود آنتی بادی ضد ویروس مورد بررسی قرار می گیرد.

صادقی با بیان این که «روش‌های تشخیص وجود آنتی‌بادی در بدن مستلزم وجود مولکولی است که آنتی بادی به آن متصل شود» گفت: آن مولکولی که آنتی‌بادی‌های بدن ما را شناسایی می‌کند، همین آنتی‌ژن ویروس است. متخصصان، این آنتی‌ژن‌ها را از ویروس جدا کرده و یا با مهندسی ژنتیک تولید می کنند و در روش های ایمنولوژیک برای بررسی ایمنی بدن افراد استفاده می کنند. به طور کلی آنتی‌ژن‌های ویروس‌های هپاتیت، ایدز، اوریون و بسیاری دیگر از ویروس‌ها دو کارکرد دارند. یکی برای تولید واکسن و ایمن کردن افراد است و کاربرد دیگر آن سنجش میزان آنتی‌بادی در خون افراد است.

رییس پژوهشگاه ابن سینا با اشاره به وجود کیت‌های سرولوژی در بازار ایران درباره‌ی کاربرد آنتی‌ژن‌ها در آن‌ها بیان کرد: در افرادی که به کرونا مبتلا شده‌اند با استفاده از این کیت‌ها سطح IgG و IgM خون آن ها بررسی می‌شود. این کیت‌ها نیاز به آنتی‌ژن‌های ویروسی دارند. ویروس کرونا، آنتی‌ژن‌های مختلفی دارد که این آنتی‌ژن‌ها کارکردهای متفاوتی دارند. با استفاده از مهندسی ژنتیک، ژن‌های ویروسی را استخراج و آنتی‌ژن‌های ویروس را در یک میزبان باکتریایی یا میزبان سلول پستانداران تولید می‌کنند. بنابراین ما سلولی داریم که تولیدکننده آنتی‌ژن‌های ویروس کرونا است. این آنتی‌ژن‌ها جمع‌آوری و خالص‌سازی می‌شود. بسیاری از کمپانی‌ها و شرکت‌های فعال در این زمینه تولید کیت، در ابتدای شیوع کرونا این پروتئین‌ها را از خارج از کشور تهیه کردند اما با توجه به نیاز کشور، محققان پژوهشگاه ابن‌سینا این آنتی‌ژن‌ها را تولید کردند و در اختیار شرکت‌های تولیدکننده کیت های سرولوژی کرونا قرار دادند.

وی ادامه داد: بخشی از این آنتی‌ژن‌ها می‌تواند در تهیه واکسن استفاده شود. تولید واکسن کاری زمان‌بر است که تخصص خاصی نیاز دارد بنابراین همکاران ما این آنتی‌ژن‌ها را صرفا برای استفاده شرکت‌های تولیدکننده کیت سرولوژی تولید کرده‌اند.

رییس پژوهشگاه ابن‌سینا درباره دیگر اقدامات این پژوهشگاه در راستای مقابله با کرونا گفت: تولید کیت مولکولی تشخیص کرونا نیز در دستور کار همکاران ما قرار گرفته است. پژوهشگاه ابن‌سینا در روزهای ابتدایی شیوع کرونا آزمایشگاه مولکولی تشخیص کرونا را راه‌اندازی کرد. یکی دیگر از اقدامات انجام شده، فراهم شدن این امکان است که اگر افرادی در فصول سرما علائم مشابه کرونا داشته باشند، می‌تواند با مراجعه به آزمایشگاه مشخص کند بیماری‌ای که به آن دچار شده کرونا است یا آنفلوانزا، حتی امکان تشخیص نوع آنفلوانزا، نیز وجود دارد. آزمایشگاه تشخیص کرونای پژوهشگاه ابن‌سینا برای فصل پاییز و زمستان ظرفیت خود را افزایش داده است که در صورت مواجهه با موج چهارم شیوع کرونا امکان پاسخگویی به نیاز تشخیصی بیمارستان ها و مراکز درمانی در شهر تهران فراهم باشد.