بررسی رویکردی جدید برای ترمیم ساختار و عملکرد قلب آسیب دیده

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی، بیماری‌های قلبی عروقی نخستین عامل مرگ و میر در سطح جهان هستند. یکی از بیماری‌های مهم قلبی اختلال عملکرد عضله قلب یا همان سکته قلبی است که منجر به نقص در فعالیت قلب و در نهایت، مرگ می‌شود. تنها درمان ممکن برای این اختلال پیوند قلب یا استفاده از ابزارهای مکانیکی حمایت‌کننده از فعالیت بطن چپ قلب است. به علت کمبود اهدا کننده و موفقیت اندک در روش‌های سلول درمانی، متخصصان سلول‌های بنیادی، مهندسین، زیست شناسان و متخصصان علوم فیزیک با تلاش زیاد به دنبال رویکردی برای ترمیم ساختار و عملکرد قلب آسیب دیده هستند.

مهندسی بافت قلب که شاخه‌ای از مهندسی بافت محسوب می‌شود، یکی از رویکردهای درمانی است که توسط پژوهشگران دنبال می‌شود. با هدف تولید بستری مناسب برای مهندسی بافت قلب، دکتر ساره رجبی، دکتر محمد پزشکی مدرس، مریم تمیمی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز، از ماتریکس خارج سلولی قابل انحلال شده قلب در ترکیب با آلژینات و چیتوزان (chitisan) استفاده کردند. سپس ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بستر حاصل را با روش‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دادند.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی International Journal of Biological Macromolecules به چاپ رسیده است، نشان داد، میزان تخلل بستر حاصل بیش از 96 درصد است. با این حال پایداری و قوام خود را حفظ می‌کند. همچنین استفاده از آلژینات و چیتوزان به شکل معنی‌داری قدرت کشش ماتریکس خارج سلولی قلب را افزایش می‌دهند. کشت سلول‌های بنیادی مزانشیمی انسان بر بستر یاد شده نشان داد در صورت ترکیب ماتریکس خارج سلولی قلب با پلی ساکاریدهای نام برده شده به نسبت 75 به 25 توان تقسیم سلول‌های مزانشیمی بهبود می‌یابد.

همچنین بررسی‌های بافت‌شناسی نشان داد هفت روز پس از آغاز کشت سلول‌های قلبی در محیط پیرامون بستر، سلول‌ها به داخل آن نفوذ می‌کنند. علاوه بر این، بیان نشانگرهای قلبی در سلول‌های کشت شده روی این بستر نسبت به سلول‌های کشت شده روی ماتریکس خارج سلولی قلب، بیش تر است.

نتایج این پژوهش نشان داد بستر حاصل از ماتریکس خارج سلولی قلب در کنار آلژینات و چیتوزان، برای مهندسی بافت قلب مناسب‌تر است و امکان بهبود شرایط کشت سلول را فراهم می‌کند.