تفکر رو به آینده‌ی جهاددانشگاهی نسبت به مسایل روز جامعه/ تشریح فعالیت‌های ۴۰ ساله‌‌

به  گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی اصفهان، جهاددانشگاهی در شانزدهم مرداد سال ۱۳۵۹ تشکیل شد و از آن روز، این نهاد زیر نظر ستاد انقلاب فرهنگی و بعدها شورای عالی انقلاب فرهنگی فعال است. عمده‌ترین هدف جهاددانشگاهی طی چهل سال گذشته، عینیت بخشیدن به آرمان‌های انقلاب اسلامی در سطح دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، تحقق اهداف انقلاب فرهنگی، گسترش گرایش دینی و مذهبی در بین دانشجویان، توسعه‌ی فناوری با بهره‌گیری از نیروهای متخصص داخلی برای حذف وابستگی‌های علمی، فرهنگی و استقرار نظام آموزش عالی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی در سطح دانشگاه‌هاست. به گفته‌ی محمود مراثی تاکنون جهاددانشگاهی با روحیه‌ی انقلابی خود، بی‌سروصدا و به دور از حاشیه، فعالیت‌های خود را به شکل مفید و مؤثری انجام داده است.

آن‌چه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگو با رییس جهاددانشگاهی اصفهان به‌مناسبت چهلمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی است.

جهاددانشگاهی واحد اصفهان چگونه شکل گرفت؟

جهاددانشگاهی واحد اصفهان از همان سال‌های اولیه با هدف انتقال تجربیات و اهداف انقلاب به دانشگاه‌ها و مدیریت آن در دوران انقلاب فرهنگی فعالیت خود را آغاز کرد و در فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی و آموزشی در کنار دانشگاه و سایر نهادهای استان قرار گرفت. از برنامه‌ریزی و ثبت‌نام جهت اعزام دانشجویان داوطلب و ساماندهی و اعزام بهیار گرفته تا برگزاری معتبرترین جشنواره‌های هنری و ادبی تا انجام پژوهش‌های معتبر شهری و آمادگی صدها هزار نفر از جوانان و آماده‌سازی آن‌ها برای ورود به فضای کسب‌وکار از جمله اقدامات این نهاد انقلابی طی چهل سال گذشته است.

از مهم‌ترین دستاوردهای شاخص جهاددانشگاهی واحد اصفهان با اتکا به نوآوری، خلاقیت و خودباوری جهادگران این واحد طی چهل سال گذشته کدام است؟

جهاددانشگاهی در طول چهل سال فعالیت خود خدمات ارزنده‌ای به جامعه داشته که شاید بتوان از مهم‌ترین دستاوردهای جهاددانشگاهی در این سال‌ها به سه مورد شاخص اشاره کرد. ساخت اولین پهپاد شناسایی نظامی از مهم‌ترین دستاوردهای جهاددانشگاهی واحد اصفهان است؛ این پهپاد در همان سال‌های آغازین جنگ به درخواست سپاه پاسداران و به کمک جوانان انقلابی در جهاددانشگاهی طراحی و ساخته شد. این پهپاد با هدف آگاهی از فعالیت‌های نظامی دشمن و عکس‌برداری و فیلم‌برداری و ارسال آن به ستاد فرماندهی جنگ ساخته شد. پس از طراحی و ساخت توسط این نهاد، این پهپاد به سپاه پاسداران تحویل داده شد.

تعمیر و راه‌اندازی اسکوربورد ورزشگاه آزادی در سال ۱۳۶۸ یکی دیگر از مهم‌ترین اقدامات جهاددانشگاهی واحد اصفهان است که با مشقت‌هایی که آن روزها وجود داشت توانستیم این اسکوربورد را تعمیر کنیم؛ همان زمان حدود ۱۷۰ میلیون تومان برای این پروژه برآورد قیمت شده بود، اما جهاددانشگاهی با رقمی حدود ۶ میلیون تومان این کار را انجام داد. در آن روزها تیتر بسیاری از روزنامه‌ها این بود «این چند جوان ۲۰ هزار لامپ را روشن کردند».

هم‌چنین ورود به پروژه‌های پژوهشی در سطح شهر و استان از اقدامات شاخص این واحد است؛ جهاددانشگاهی اصفهان در کنار فعالیت‌های فرهنگی نگاهی ویژه‌ای به پژوهش داشت تا آنجا که مرکز پژوهشی مطالعات اجتماعی را راه‌اندازی کرد. مهم‌ترین پژوهش‌هایی که آن روزها در جهاددانشگاهی تعریف شد، شامل؛ طرح تجمیع روستاهای دهستان تودشک، مطالعه آموزش‌وپرورش لنجان، بررسی ساختار اجتماعی ـ اقتصادی عشایر ایل عرب جرقویه و... همچنین در سال ۱۳۸۸ با نگاهی جدید به پژوهش‌های شهری توانستیم طرح‌های شاخص و ماندگاری را در استان اجرا کنیم. از مهم‌ترین این طرح‌ها می‌توان به پروژه‌های نیازسنجی شهر که مبنای تصمیم‌گیری مدیران شهری در تدوین بودجه سالیانه، طرح توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی، تعیین اولویت‌های راهبردی استان (تارا) و ... اشاره کرد. همچنین یکی دیگر از طرح‌های شاخص واحد اصفهان، پروژه تدوین کاربرگ پیوستن شهر اصفهان به شبکه‌ی شهرهای خلاق جهان در یونسکو بود که پس از تصویب آن، اصفهان پس از سال‌ها تلاش توانست به شبکه‌ی شهرهای خلاق اضافه شود.

علاوه بر این اقدامات جهاددانشگاهی رویکرد آموزشی را در برنامه‌های خود گنجانده است، شاخص‌ترین فعالیت‌های این نهاد در این حوزه کدام است.

برگزاری بیش از ۶۰۰ هزار نفر دوره طی این سال‌ها از مهم‌ترین اقدامات حوزه آموزش است. واحد اصفهان با رویکرد آموزش دوره‌های کوتاه‌مدت مهارتی توانسته است از آغاز تشکیل تاکنون بیش از ۶۰۰ هزار نفر دوره آموزشی را برگزار و جوانان را جهت ورود به بازار کار آماده کند. این دوره‌ها در حوزه‌های مدیریتی، فنی و مهندسی، کامپیوتر، پزشکی و... برگزار شده است. هم‌اکنون واحد اصفهان با ۷ مرکز فعال آموزشی حضوری و یک مرکز آموزش مجازی گستره زیادی از استان را تحت پوشش آموزش‌های خود قرار داده است.

در حوزه‌ی فرهنگی چه فعالیت‌هایی انجام‌شده است؟

در این سال‌ها در حوزه‌های فرهنگی نیز شاهد برگزاری جشنواره ملی تئاتر، جشنواره بین‌المللی داستان کوتاه زاینده‌رود، انجام صدها طرح نظرسنجی در سطح استان و انجام ده‌ها طرح پژوهشی در حوزه شهر و روستا بوده‌ایم.

به اعتقاد شما جهاددانشگاهی واحد اصفهان طی این چهل سال تأثیر مهمی در سطح استان یا کشور داشته است؟

یکی از مهم‌ترین تأثیرهایی که واحد اصفهان در این سال‌ها در سطح استان و کشور داشته پرداختن به تربیت جوانان جهت ورود به بازار کار و اشتغال بوده است. سعی کردیم با شناسایی و رصد نیازهای جوانان از طریق پیمایش‌های میدانی و نظرسنجی‌های گسترده به‌صورت هدفمند وارد فضای آموزش شویم. برخلاف مسیر آموزش عالی که جوانان حدود ۴ تا ۱۰ سال از عمرشان را درگیر مدرک و طی مدارج علمی هستند، جهاددانشگاهی با هدف تعمیق دانش و نزدیک کردن فارغ‌التحصیلان به فرصت‌های شغلی از اوایل دهه ۷۰ اقدام به راه‌اندازی مراکز آموزشی عمومی و تخصصی کوتاه‌مدت کرد. طی سه دهه گذشته مراکز آموزشی واحد اصفهان بیش از ۶۰۰ هزار نفر دوره در گروه‌های مختلف آموزشی، سلامت، زبان‌های خارجه، تربیت‌معلم، مدیریت، کشاورزی، هنر و... برگزار کرده است. نتایج نظرسنجی که مرکز ایسپا در سال ۹۷ از فراگیر آموزشی جهاددانشگاهی که طی سال‌های ۹۶ و ۹۷ در جهاددانشگاهی دوره آموزشی گذرانده بودند نشان می‌داد که حدود ۱۶ درصد از آنان با گذراندن این دوره‌ها موفق به جذب بازار کار شده‌اند.

یکی دیگر از اثرگذاری‌های که شاید مستقیم نتوان آن را اندازه‌گیری کرد، اما اعتقاد داریم تاثیر به‌سزایی در تصمیم‌گیری مدیران داشته است و گواه آن نیز تاکید مدیران دولتی بوده، انجام پژوهش‌های کاربردی و راهگشای شهری و استانی توسط این واحد است؛ ما اعتقاد داریم جهاددانشگاهی بزرگ‌ترین و شاید تنهاترین سازمان منسجم پژوهش و فناوری در کشور است. در راستای تاثیر این نهاد در کارآفرینی می‌توان به یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های پژوهشی که این روزها واحد اصفهان درگیر آن است اشاره کرد، این طرح با عنوان مطالعات توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستاهای استان اصفهان در چند فاز مطالعاتی توسط این نهاد و به سفارش استانداری اصفهان در حال انجام است.

جهاددانشگاهی سهم به‌سزایی در حوزه‌های کارآفرینی و اشتغال‌زایی ایفا کرده است. در این مورد توضیح دهید.

در کنار آموزش و پژوهش در حوزه‌های کارآفرینی و اشتغال‌زایی نیز به‌صورت عملی به میدان آمده‌ایم و به کمک سازمان تجاری‌سازی و فناوری اشتغال طرح‌ها و دوره‌هایی عملی و کاربردی هم در سطح شهر و هم در سطح استان برگزار کردیم تا بتوانیم به سهم خود به اشتغال و ارزش‌آفرینی کمک کرده باشیم. یکی از این طرح‌ها، طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار است که بر اساس الگوی مشاغل خانگی اجرا می‌شود. ازآنجاکه زنان سرپرست خانوار جزء اقشار آسیب‌پذیر به‌حساب می‌آیند، این طرح می‌تواند کمک شایانی به این افراد کند. همچنین در طرح توانمندسازی، مشاغلی که نیاز به سرمایه اندکی دارند، شناسایی و حمایت خواهند شد.

از سوی دیگر انتشارات واحد اصفهان با انتشار بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب در این سال‌ها جز بزرگ‌ترین فروشگاه‌ها و انتشارات دانشگاهی استان اصفهان بوده است که توانسته نیاز دانشجویان در حوزه‌های دانشگاهی را به‌خوبی پاسخ دهد. همچنین رسانه‌های در اختیار مانند خبرگزاری ایسنا و ایکنا توانسته‌اند در این سال‌ها در حوزه‌های مختلف با برگزاری نشست‌های تخصصی و همچنین پوشش رویدادهای مربوطه به‌عنوان رسانه‌هایی تأثیرگذار فعالیت خود را انجام دهند.

میزان تعامل واحد اصفهان در همکاری با بدنه اجرایی، صنعتی و تحقیقاتی کشور چگونه است؟ 

جهاددانشگاهی همواره به بازوی کمکی سازمان‌ها مشهور بوده است. بسیاری از افراد و سازمان‌ها معتقدند این نهاد همانند سال‌های اولیه تشکیل، تنها نهادی است که می‌تواند کارهای زمین‌مانده را انجام دهد. دلایل آن نیز وابسته نبودن به بودجه دولتی، نبود سیاسی‌کاری و بهره‌گیری از نیروهای جوان، متخصص و جهادی و همچنین تفکر رو به آینده این نهاد به مسایل روز است.

جهاددانشگاهی واحد اصفهان با بهره‌گیری از معاونت پژوهشی و مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران یکی از بازوهای پژوهشی در کنار استانداری اصفهان، شهرداری، شورای شهر و سایر سازمان‌های اجرایی استان است و در بسیاری از کمیته‌ها، کارگروه‌ها و جلسات مهم استان، نماینده فعال دارد. همچنین این نهاد با بهره‌گیری از رسانه‌های خبری ایسنا و ایکنا منعکس‌کننده اخبار و دستاوردهای این سازمان‌ها است، از جمله این سازمان‌ها و ترجمان‌هایی که این سال‌ها واحد اصفهان با آن‌ها تعامل داشته است همچون کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی، دانشگاه اصفهان، بانک صادرات، بانک سپه، کارکنان شرکت فکا، اداره پست، سازمان نیروهای مسلح، پلی اکریل اصفهان، انجمن نابینایان اصفهان، شرکت توزیع برق، برق منطقه‌ای، پتروشیمی، سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی، منابع طبیعی، دانشگاه علوم پزشکی، سازمان غذایی نیروهای مسلح، صندوق کارآفرینی امید، انجمن حامیان فرهنگ قرض‌الحسنه، شهرداری اصفهان، شهرداری بهارستان، اداره گمرک، نیروی انتظامی، اداره کار، رفاه و امور اجتماعی، شرکت آب و فاضلاب استان، فرمانداری نائین، اداره کل زندان‌های استان اصفهان و شرکت نفت و ... است.

برنامه‌های آینده واحد سازمانی خود در پاسخگویی به نیازهای استان یا سطح جامعه در شروع دهه پنجم جهاددانشگاهی چیست؟
 
واحد اصفهان با توجه به جوان بودن بدنه آن و همچنین داشتن نگاه‌های آینده‌نگر همواره مشغول بررسی نیازهای روز جامعه است. اقدامات و برنامه‌های کوتاه‌مدتِ موفق سال‌های گذشته در حوزه‌های فرهنگی، پژوهشی و آموزشی همچنان ادامه دارد، همچنین فعالیت‌هایی که در سال‌های اخیر مفید به فایده نبوده‌اند از برنامه‌ها حذف خواهند شد. ازاین‌رو از ابتدای سال ۹۷ با عزمی جدی و نگاهی بلندمدت در حوزه‌های درمان ورود کرده است. در نخستین گام با بهره‌گیری از آزمایشگاه تشخیصی خود که یکی از بزرگ‌ترین مراکز تشخیصی در سال‌های اولیه انقلاب بوده است و با نگاهی تقویتی تلاش کرده‌ایم این مرکز را به یکی از بزرگ‌ترین مراکز تشخصی اصفهان تا چند سال آینده تبدیل کنیم. در گام بعدی با توجه به بزرگ شدن شهر و رفتن جامعه به سمت سالمندی، مرکز درمان و مراقبت در منزل خود را با هدف پوشش فعالیت‌های درمانی و مراقبتی در منزل راه‌اندازی کردیم که با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه شد و به‌زودی برنامه‌های آینده خود را در حوزه درمان اعلام خواهیم کرد. امید داریم بتوانیم در آینده یکی از مراکز معتبر درمانی با خدمات کامل را به شهروندان اصفهانی ارائه کنیم. در کنار این موضوع از اواخر سال ۹۸ با شیوع اپیدمی کرونا، در کنار هدفی که سال‌ها پیش در معاونت آموزشی تعریف کرده بودیم و آن تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین کالج آموزشی استان تا سال ۱۴۰۰ بود، ورودی جدی به آموزش‌های مجازی کردیم و توانستیم بسیاری از دوره‌های مهارتی را در بستر آنلاین برگزار و lms اختصاصی خود را طراحی و پیاده‌سازی کنیم و تاکنون بیش از ۱۵۰.۰۰۰ نفر ساعت در این دوره‌ها شرکت کرده‌اند.

همچنین یکی از برنامه‌های پیشرو در معاونت پژوهشی واحد رفتن به سمت تأسیس پژوهشکده مطالعات شهری و منطقه‌ای است. در بخش رسانه‌های خبری با توجه به اوضاع اقتصادی حاکم بر کشور تلاش کرده‌ایم تا مردم را در راستای اقتصاد مقاومتی به استفاده از تولیدات ملی تشویق کنیم. همچنین در این بخش قصد داریم، به‌عنوان یکی از برنامه‌های میان‌مدت، آکادمی خبر ایسنا را راه‌اندازی کنیم. باید بر این نکته تأکید کنم که تاکنون جهاددانشگاهی باروحیه انقلابی خود، بی‌سروصدا و به‌دوراز حاشیه، فعالیت‌های خود را به شکل مفید و مؤثری انجام داده است. طبق برنامه‌ها و اهدافی که برای واحد متصور شده‌ایم و بر اساس همکاری‌هایی که تاکنون با نهادها، سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف استانی داشته‌ایم، فعالیت‌های مؤثری را در حوزه‌های مختلف آموزشی، فرهنگی و پژوهشی ارائه خواهیم داد. جهادگران جهاددانشگاهی واحد اصفهان، با دارا بودن روحیه جوان و خلاق خود، تمام تلاش خود را به کار بسته‌اند تا نام جهاددانشگاهی بیش‌ازپیش در شهر و استان مطرح شود. این نیروی انسانی باوجوداینکه در برخی حوزه‌ها جایگاه مناسبی قرار دارند، اما به این میزان قانع نخواهند شد و امیدواریم این تلاش‌ها باعث شود تا تمام سازمان‌ها و نهادهای شهری و استانی در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی و پژوهشی به جهاددانشگاهی به چشم یک بازوی اجرایی و عملیاتی نگاه کنند.