تاثیر عمیق برنامه‌های پژوهشی و فرهنگی جهاددانشگاهی بر دانشگاه‌ها

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، وقتی طرح و برنامه‌ای در جهاددانشگاهی پیگیری می‌شود، در طول انجام آن، مرزهای میان رییس، معاون، کارشناسان و اعضای عادی از بین می‌رود و همه در کنار یک‌دیگر و برای یک هدف که همانا موفقیت در اجرای طرح و برنامه است، فعالیت می‌کنند؛ این‌ها صحبت‌های دکتر مهشید منزوی، دبیر شورای علمی و سرپرست دفتر تخصصی علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی است و او تاکید می‌کند که این ویژگی‌ها را تنها در این نهاد می‌توان مشاهده کرد.

در ادامه، مشروح گفت‌وگوی ما با دکتر منزوی به مناسبت چهلمین سالگرد تشکیل جهاددانشگاهی را می‌خوانید.

چگونه با جهاددانشگاهی آشنا و مشغول به فعالیت در این مجموعه شدید؟

سال ۱۳۷۹ و به‌واسطه‌ی خانم دکتر بهلولی با کلاس‌های جهاددانشگاهی آشنا شدم؛ ایشان در آن زمان اظهار کردند که تصمیم دارند مرکزی تحت عنوان جی‌آی‌اس (GIS) در جهاددانشگاهی تاسیس کنند؛ من نیز به‌واسطه‌ی این‌که تجربه‌ی کار در مراکز فنی را داشتم و در حوزه‌ی کاربرد ملی توسعه، از کارشناسان طراحی نقشه‌های جی‌آی‌اس بودم، همکاری‌ام را با ایشان آغاز و مرکز مربوطه را در جهاددانشگاهی تاسیس کردیم؛ یعنی یک‌سال بعد و در سال ۸۰ مجوز این مرکز اخذ شد و من نیز به‌صورت پاره‌وقت در جهاددانشگاهی واحد تربیت‌معلم مشغول به کار شدم و اکنون ۱۹ سال از همکاری‌ام با جهاددانشگاهی می‌گذرد؛ البته پیش‌تر همکاری‌هایی با برخی شرکت‌های خصوصی داشته‌ام، اما ترجیح من این بوده که در یک مرکز دانشگاهی کار پژوهشی انجام دهم. در آن زمان آشنایی زیادی با جهاددانشگاهی نداشتم، هرچند که در دوران دانشجویی آشنایی نسبی از جهاددانشگاهی پیداکرده بودم، اما بعدها از این‌که این پیشنهاد به من شد و در جهاددانشگاهی مشغول به فعالیت و خدمت شدم، خوشحال بودم.

ارزیابی شما از عملکرد جهاددانشگاهی در زمینه‌ی کادرسازی و تربیت نیرو چیست؟

کادرسازی و تربیت نیرو در جهاددانشگاهی طی سال‌های اخیر با آن‌چه درگذشته بوده، متفاوت است. در گذشته حیطه‌های فعالیتی افراد با هم عجین بود؛ به‌گونه‌ای که افراد فرصت آموختن از یک‌دیگر را در این مجموعه داشتند. در آن زمان کسی به دنبال استخدام در جهاددانشگاهی نبود و افراد در پی انجام کارهای بر زمین‌مانده‌ی کشور و با همین نگاه، وارد جهاددانشگاهی می‌شدند، اما امروز می‌بینیم که گروه‌های پژوهشی جهاددانشگاهی حتی به شیوه‌ی جذب دانشگاه‌ها دایر و اعضای آن‌ها انتخاب می‌شوند و در حقیقت شاهد حاکم‌شدن فضای بروکراسی اداری بر ساختار این مجموعه نیز هستیم.

به عقیده‌ی شما، مهم‌ترین و شاخص‌ترین دستاورد جهاددانشگاهی در چه حوزه‌هایی بوده است؟

فعالیت‌های جهاددانشگاهی همواره با تاثیرگذاری و جریان‌سازی همراه بوده است؛ فعالیت‌های فرهنگی و پژوهشی جهاددانشگاهی نمونه‌ی بیرونی ندارد. در کنار این دو حوزه، جهاددانشگاهی در فضای دانشگاه، موفق به انجام فعالیت‌های گسترده‌ی آموزشی شده است. از سویی، فعالیت‌ها و برنامه‌های پژوهشی جهاددانشگاهی به‌صورت عمیق و تاثیرگذار، به دانشگاه‌ها راه‌یافته و همین امر موجب شده تغییراتی در شیوه‌ی کار پژوهشی دانشگاه‌ها ایجاد شود و آن‌ها را نیز به سمت توسعه‌ی فعالیت‌های پژوهشی و اولویت‌دادن به این حیطه سوق داده است. در حوزه‌ی فرهنگی نیز باید گفت توسعه‌ی فعالیت‌های فرهنگی امروز دانشگاه‌ها، نتیجه پیگیری‌های مستمر همکاران ما در معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی بوده است.

اثرگذاری جهاددانشگاهی در حوزه‌ی فعالیتی شما چگونه بوده است؟

در مجموعه‌ی جهاددانشگاهی، در حوزه‌ی پژوهش و فناوری و در سطح کلان، اتفاقات خوبی رقم خورده است و محصولاتی به همت محققان و پژوهشگران جهاددانشگاهی تولیدشده که برای نخستین‌بار در کشور شاهد به‌بار نشستن آن‌ها بوده‌ایم و این محصولات نهایتا موجب قطع وابستگی کشور به خارج ‌شده است. در حوزه‌ی علوم انسانی نیز جهاددانشگاهی در دهه‌ی ۸۰ موفق شد فعالیت‌های معتبر و بزرگی را پیگیری کند؛ به‌ویژه در ۱۰ سال اخیر پژوهش‌های علوم انسانی جهاددانشگاهی در جهت رفع نیازهای توسعه‌ای در حیطه‌ی مسایل اجتماعی حرکت کرده و توانسته تا حدودی، دغدغه‌ی پژوهشگران در عرصه‌ی اجتماعی را مرتفع کند.

بر اساس تجربه‌ای که از سال‌های حضورتان در جهاددانشگاهی دارید، آیا از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جهاددانشگاهی حداکثر استفاده صورت می‌پذیرد؟

جهاددانشگاهی نه‌تنها در ایران، بلکه در هیچ کجای دنیا، نمونه و مانندی ندارد؛ فعالیت‌های جهاددانشگاهی حیطه‌های بی‌شماری را در سراسر کشور در برگرفته و این موضوع برای این نهاد یک فرصت است و توانسته شبکه‌ای توانمند در کشور ایجاد کند که مشابهی در کشور ندارد. امروز، جهاددانشگاهی در تمامی مناطق و استان‌های کشور شعبه دارد و در تمام کشور، امور مربوط به کادرسازی، فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی را دنبال می‌کند. پایبندی به فرهنگ جهادی، در کنار داشتن توانمندی‌های علمی، ازجمله‌ی خصایص اعضای این مجموعه است که موجب تقویت حس یاری‌گری و اعتلای کشور در آن‌ها شده است.

در پایان اگر خاطره‌ی جالبی از سال‌های فعالیت‌تان در جهاددانشگاهی دارید، بیان بفرمایید.

برای من، تمام‌ روزهای ۱۹ سال خدمتم در جهاددانشگاهی، به‌عنوان پژوهشگر، خاطره است و هرروز آن با روز قبل متفاوت است؛ چراکه هدف مشخص بوده و اگرچه روش‌های رسیدن به هدف متفاوت است؛ اما بااین‌حال، از تمام پروژه‌هایی که انجام‌شده و سمینارهایی که برگزار کرده‌ایم، یک خاطره‌ی خوب و مشترک از همه‌ی این‌ها باقی‌مانده و آن موضوع این است که وقتی طرح و برنامه‌ای در جهاددانشگاهی پیگیری می‌شود، در اثنای اجرا یا انجام آن، مرزی میان رییس، معاون، کارشناسان و اعضای عادی جهاددانشگاهی دیده نمی‌شود و همه‌ی اعضا در کنار یک‌دیگر و برای یک هدف که آن موفقیت در انجام برنامه است، فعالیت می‌کنند. این موضوعی است که به نظرم فقط در جهاددانشگاهی می‌توان مشاهده کرد.