شهر گردشگری؛ یکی از گام های موثر در توسعه گردشگری

به گزارش روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران(ISTTA)، نخستین نمایشگاه بین المللی اقتصاد و سرمایه گذاری در گردشگری در محل دائمی نمایشگاه‌های بزرگ بازار بزرگ ایران چهارم شهریور با برپایی غرفه های مرتبط با صنعت گردشگری برگزار شد .

در این نمایشگاه هتل ها، مراکز اقامتی و سیاحتی، موسسات مالی و بانکی و بیمه‌ها، مراکز آموزش هتلداری، نشریات تخصصی و صنایع بالادستی و پایین دستی مرتبط با این بخش، توانمندی ها و دستاوردهای خود را به معرض نمایش گذاشته اند که در این بین نیز مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با برپایی غرفه به معرفی محصولات فرهنگی و علمی خود ازجمله کتب و نشریات تخصصی و .... پرداخت.

همچنین در راستای برپایی غرفه، سمینار تخصصی با موضوع سیاستهای توسعه ای سفر و گردشگری با رویکرد شهر گردشگر توسط مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با حضور دکتر غلام حیدر ابراهیم بای سلامی استاد دانشگاه و عضو شورای عالی میراث و گردشگری، دکتر زهرا سعیدی مبارکه نماینده و سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و دکتر حمید هاشمی استاد دانشگاه و معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاددانشگاهی تهران و جمعی از دانش پژوهان حوزه گردشگری برگزار شد.

در این سمینار رحیم یعقوب زاده رییس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران ابتدا ضمن اشاره به برنامه ها و اهداف مرکز برای ارتقاء و توسعه این صنعت در حوزه دانشگاهی گفت:  گفتگو در خصوص موضوعات خاص و ویژه مربوط به گردشگری با حضور اساتید، دانشجویان و صاحب نظران به منظور ارائه راهبردهای کاربردی در این حوزه امری ضروری است  و از این رو در مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران، تلاش خواهد شد تا با برپایی سمینارهای تخصصی در این حوزه، تاثیرات متغیرهای مستقل چهارگانه های اقتصاد، فرهنگ، امنیت و سیاست بر حوزه گردشگری به صورت موردی و مسئله محورانه به بحث گذاشته شود و نتایج و مباحث هر یک از نشست ها به صورت گزارش مستقل به اطلاع مدیران و مسئولان و نیز علاقه مندان برسد.

وی در ادامه با اشاره به توسعه گردشگری با مفهوم شهر گردشگری گفت: صنعت گردشگری برای توسعه نیازمند سیاست گزاری های مطلوب است که پیشبرد راهکار شهر گردشگر یکی از گام های موثر ‌ در این زمینه می تواند قلمداد شود.

در ادامه -دکتر غلام حیدر ابراهیم بای سلامی، عضو شورای عالی میراث و گردشگری- کشور نیز با بیان اینکه ما تاکنون راهبردی برای گردشگری نداشته‌ایم، اظهار کرد: هنوز آدرس‌های مهم گردشگری در ایران مشخص نیستند. گردشگری پزشکی، فرهنگی، طبیعت‌گردی، گل، غذا و کودک وجود دارد که فاقد انسجام بوده و عملا هیچ بهره‌ای از آن نمی‌بریم.

وی افزود: وقتی راهبرد نداشته باشیم، نه سرمایه‌گذار ایرانی و نه خارجی هیچ یک سرمایه گذاری نخواهند کرد و عملا توسعه‌ای نیز صورت نمی‌گیرد. حال باید پرسید چه کسانی باید سرمایه‌گذاری بکنند؟ متاسفانه تیم اقتصادی دولت به این صنعت به عنوان صنعت اقتصادی نگاه نکرده و آن را فرهنگی در نظر می‌گیرد. دولت باید آن را اقتصادی دیده و فرابخشی در نظر گیرد و همزمان ۲۰ نهاد و دستگاه را در آن فعال کند.

ابراهیم بای سلامی با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه حتی یک جمله در مورد گردشگری عنوان نشده بود، گفت: خوشبختانه مجلس و فراکسیون گردشگری به این موضوع پرداخته و طی جلسات مختلفی در ماده ۹۹ و ۱۰۰، گردشگری را لحاظ کرده و دولت را مجبور کردند تا سند راهبردی گردشگری را تدوین کند. اما هنوز هیچ عمل اجرایی از سوی دولت برای راه‌اندازی این سند دیده نشده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: استراتژی آینده باید برنامه‌ریزی متقنی بوده تا بتواند راهبردها را اعلام کند و کاملا مشخص است که تیم اقتصادی دولت برای این موضوع راهبرد مناسب ندارد و در برنامه‌ریزی‌ها و بودجه، آن را در نظر نمی‌گیرد. با این وضع تکلیف سایر دستگاه‌ها مشخص است.

اصلاح ساختار گردشگری نیازمند گفتمان سیاسی و اقتصادی / نشر سواد گردشگری در تمام سطوح

نماینده سابق مجلس اظهار کرد: برای اصلاح ساختار گردشگری نیاز به گفتمان سیاسی، برنامه ریزی، اداری و اقتصادی وجود دارد، همان گونه که نفت، اقتصاد و بهداشت کمیسیون دارند باید گردشگری در مجلس کمیسیون داشته باشد تا بتوان برای آن برنامه‌ریزی کرد و بودجه اختصاص داد.

وی عنوان کرد: در قانونی که مجلس شورای اسلامی در سال ۸۲ در نظر گرفت، سه تکلیف صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی را به یک سازمان داد و نتیجه آن این بود که یک ارتقای سیاسی برای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی انجام شد، اما بعدها تنش‌هایی بین این سه حوزه به وجود آمد. خوشبختانه مجلس کنونی تصمیم گرفته است که این سه حوزه را تبدیل به یک وزارتخانه کند، اما دولت برخورد خوبی با این قضیه ندارد. امیدواریم مجلس این طرح را تصویب و شورای نگهبان آن را تایید کند.

گردشگری؛ بهترین پاسخ برای ابرچالش اشتغال

عضو شورای عالی گردشگری عنوان کرد: در موضوع اشتغال که ابر چالش کشور ما محسوب می‌شود، گردشگری بهترین پاسخ است، چرا که هر هشتاد هزار دلار سرمایه‌گذاری، حدود ۴۱ نفر را مشغول به کار می‌کند و این در حالی است که در صنایع دیگر مانند صنعت فولاد و آهن این میزان سرمایه گذاری حدود ۲۰ نفر را به کار می‌گیرد. ما هیچ راهی نداریم جز اینکه برای اشتغال از گردشگری استفاده کنیم.

ابراهیم بای سلامی تاکید کرد: سالانه ۵ میلیون گردشگر وارد ایران می‌شوند. از این ۵ میلیون نفر تنها حدود ۳۰۰ هزار نفر آنها ارزآوری دارند. ۴ میلیون نفر آنها افراد فقیر کشورهای همسایه هستند. در بسیاری از کشورها تعداد گردشگر اهمیت ندارد، بلکه بهره اقتصادی از این گردشگران مهم است و ما باید در برنامه‌ریزی‌های خود، این مسئله را در نظر بگیریم.

وی تصریح کرد: در بسیاری از کشورها که کمبود آب وجود دارد، توسعه گردشگری موجب شده است که از آب کمتر استفاده کنند. میزان مصرف آب در کشور اسپانیا که میزان ورود گردشگر از میزان جمعیت آن بیشتر است، این مورد جواب داده و در کشاورزی آب کمتری مصرف شده است.

وی افزود: دولت اگر در جذب سرمایه‌های سرگردان مانند سکه، دلار و مسکن برای حوزه گردشگری استفاده می‌کرد، امروز توسعه بسیار خوبی در حوزه گردشگری داشته و زمینه مشارکت ملی را برای آن فراهم می‌کردیم.

 آینده اقتصاد جهان بر عهده گردشگری است

در این سمینار همچنین دکتر زهرا سعیدی مبارکه نماینده و سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آینده اقتصاد جهان بر عهده گردشگری است، اظهار کرد: شرایط خاص سیاسی و اقتصادی ایران که هر روز تحریم‌های جدیدی در برابر ملت ایران می‌گذارند، ایجاب می‌کند که به فکر راه چاره بوده و یکی از این راه‌ها تکیه بر ظرفیت‌های بومی و اقتصاد مقاومتی و از آن جمله گردشگری است.

دکترسعیدی تصریح کرد: ما در مجلس شورای اسلامی به دنبال این هستیم که گردشگری را تبدیل به وزارتخانه کنیم تا بتوان ضمن برنامه‌ریزی و نظارت بر عملکرد آن، بتوانیم از مسئولان آن مطالبه‌گری و سوال کنیم.

نائب رییس فراکسیون جوانان مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید بتوانیم بعد نرم‌افزاری و تفکر شهری را در مجلس و دولت پیاده کنیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های گردشگری نهایت استفاده را بکنیم. اگر نگاهی به کشورهای همسایه بیندازیم، می‌بینیم که این کشورها درصد بسیاری از درآمد خود را از گردشگری به دست می‌آورند و ما نیز باید ببینیم در کجا توانمند هستیم و آن را گسترش دهیم و واقعیت این است که در یکسری جاها ما توانمند هستیم و در جاهای دیگر هنوز توانمندی لازم را نداریم. در هر دو جا ما باید برنامه خاص خود را داشته باشیم و بخش‌های توانمند را توسعه دهیم و در نقاط دیگر سرمایه‌گذاری لازم انجام شود.

وی در ادامه به عملکرد مجلس در مورد گردشگری پرداخت و عنوان کرد: تعیین تکلیف بناهای تحت تکفل، روستاهای توریستی و توسعه آنها، تعیین رابطه نهادهای مختلف در زمینه گردشگری و شفافیت درآمد در حوزه‌های گردشگری بود که این مسئله اخیر در برنامه ششم توسعه مورد تاکید قرار گرفت.

دکترسعیدی با بیان اینکه اگر بخواهیم به یک نتیجه خوب برسیم باید از پشتوانه مردمی برخوردار باشیم عنوان کرد: به هر حال اگر اشتغال و ارزآوری را بخواهیم، گردشگری حرف اول را می‌زند و به راحتی می‌توانیم گردشگری در حیطه سلامت را به یک فرصت مناسب تبدیل کنیم. مجلس شورای اسلامی به دنبال رفع موانع در این حوزه بوده و در حال بسترسازی است. ما باید بتوانیم سهم‌های مهمی را در حوزه گردشگری داشته باشیم تا بتوانیم به رفاه و توسعه شهری برسیم.

دکترحمید هاشمی معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاددانشگاهی تهران نیز در این سمینار با بیان اینکه مشکل اصلی ما این است که نتوانستیم بین سه الگوی اسلامی، ملی و علمی جهانی برای توسعه گردشگری اتحاد برقرار کنیم، عنوان کرد: در صورت وحدت این محورها، این مسئله و مسائل بعدی به صورت سلسله وار حل می‌شوند.

وی افزود: برای گردشگری نیازمند الگوهای مشخصی هستیم. یک زمانی امنیت را الگوی توسعه قرار دادیم و خوشبختانه به جایگاه خوبی در امنیت رسیدیم. زمانی آموزش و پرورش، زمانی نیروی انسانی، زمانی کشاورزی و الان نیازمند این هستیم که گردشگری را محور توسعه قرار دهیم. لذا در سیاست‌های کلی باید حوزه گردشگری مورد توجه قرار بگیرد.

تاکید بر حفظ محیط زیست در نگاه شهر گردشگر / نشر سواد گردشگری در سطوح جامعه

وی افزود: حفظ محیط زیست در نگاه شهر گردشگر باید مورد توجه قرار بگیرد. اگر بخواهیم اقتصاد را در بالاترین حد خود در نظر بگیریم، باید بخشی از منافع آن در محیط زیست سرمایه گذاری شود. در گردشگری هم همین طور است.

وی ادامه داد: در گردشگری باید مشارکت اجتماعی صورت بگیرد. و صنعت تنها صعنتی است که تمامی مردم را در سنین، قومیت‌ها و جنس‌های مختلف در نظر گرفته و حتی تمایز فرهنگی و قومیتی خود تبدیل به جاذبه‌ای برای گردشگری شده است.

دکترهاشمی تاکید کرد: سواد گردشگری و نشر آن در تمام سطوح جامعه یکی از سطوحی است که باید مورد تاکید قرار گیرد.

وی یاد آور شد: در عصر جدید افراد می‌خواهند که فضای جدیدی را تجربه کنند. گردشگری این فرصت را به آنها می‌دهد، حتی در شکل جدید گردشگری، عاملی برای تحول انسان‌ها محسوب می‌شود، مانند آنچه که امروز در گردشگری مذهبی و زیارتی مسلمانان در سفر حج وجود دارد.

معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاددانشگاهی تهران تاکید کرد: رویکرد نهایی در گردشگری این است که فرد را به ابدیت و طول تاریخ وصل کند. از سوی دیگر، گردشگری را به توسعه پایدار پیوند دهد.

وی افزود: خلاقیت و نوآوری بخشی دیگری از گردشگری است و یکی از ویژگی‌های آن این است که تمامی مردم نبوغ و خلاقیت داشته و در جذب گردشگر کمک کند.