نشست «فصل سخن» با بررسی و نقد یک کتاب عطار نیشابوری در ارومیه برگزار شد

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی آذربایجان‌غربی، این نشست 24 آذرماه به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی آذربایجان‌غربی در سالن کنفرانش دانشگاه پیام نور ارومیه برگزار شد.

در این نشست مصطفی قلیزاده علیار روزنامه نگار و شاعر ارومیه ای با اشاره به اینکه  تذکره الاولیاء عطار اثری فاخر، آمیزه ای از حقیقت و افسانه است اظهار کرد: کتاب ادبی – عرفانی «تذکره الاولیاء» عطار نیشابوری، در تاریخ نثر فارسی اثری بی بدیل است و روایتهای داستانی، نثر روان و جملات آهنگین و مسجع کتاب در نقل سرگذشت عرفای صوی، بر جاذبه آن افزوده و در خواننده کششی ایجاد می کند که متن کتاب را بخواند.

این شاعر با اشاره به مزیتهای این سرگذشت نامه فاخر فارسی، افزود: تذکره الاولیاء مزین به ایات قرآن و احادیث نبوی و امثال است که محتوای این کتاب را غنی می کند.

وی گفت: عطار بعد از حکیم سنائی غزنوی و قبل از مولانا، شاعری بزرگ و متفکری جریانساز در تاریخ ادبیات عرفانی ایران است که در تمامی قالب‌های شعر فارسی آثاری شورانگیز آفریده و کتابهایی ماندگاری همانند «منطق الطیر»، «اسرارنامه»، «الهی نامه» و ... از خود به یادگار گذاشته؛ از غزل‌های شورانگیز و رباعی‌های منحصربه‌فرد گرفته تا مثنوی‌های عمیق و داستان‌پردازانه او. امّا در این میان، اثر منثور او یعنی «تذکره‌الأولیا» جایگاهی ویژه دارد.

قلیزاده علیار با اشاره به چاپ جدید «تذکره الاولیاء» با تصحیح و حواشی دکتر شفیعی کدکنی، گفت: این چاپ بهترین، انتقادی ترین و علمی ترین متن «تذکره الاولیاء» است که تاکنون ارائه شده و می تواند خواننده را با حقایق کتاب بیشتر آشنا کند.

این نویسنده و شاعر ارومیه ای تصریح کرد: از نظر استاد شفیعی کدکنی، متن کتاب «تذکره‌ الأَولیاء» را می توان با دو قرآئت ساده و تحقیقی خواند، زیرا قلمرو بیان کتاب «تذکره‌ الأَولیاء» زبان ارجاعی و بیان منطقی نیست، زبان عاطفی است، اما در همین زبان عاطفی و هنری ظرایفی نهفته که فهم آن ظرایف گاه به اندیشیدن بسیار نیاز دارد و به دانسته‌های بسیاری در حوزه معارف اسلامی. در این قرائت یک فعل یا حرف اضافه‌ای که همراه آن فعل به کار رفته است می‌تواند روزها وقت مصحح کتاب و خواننده جدی آن را بگیرد.

قلیزاده علیار گفت: استاد بزرگی مثل شفیعی کدکنی بعد از دهها سال تحقیق و تدریس «تذکره الأَولیاء» می گوید: فهم عبارات این کتاب ساده نیست، هر جمله‌اش حاصل اندیشه و ذهن یکی از بزرگان زهد و تصوف است و هرکدام از این جمله‌ها خود جهانی است ویژه خویش. باید در تصحیح این جمله‌ها از تمام اسناد و قراین بهره برد ضمن این‌که نسخه‌های کهن «تذکره الأَولیاء» درین راه می‌توانند به ما بیشترین یاری را برسانند.

وی در پایان با ارائه نمونه هایی از بخشهای مختلف متن کتاب «تذکره الاولیاء»، بیان کرد: ساخت: تذکره الاولیاء عطار به لحاظ زبان و بیان اثری فاخر و جذاب است که حقیقت و افسانه در آن به هم آمیخته؛ برخی سخنان عرفا و داستانهای صوفیان در این کتاب آمده، که گاه در اوج خردورزی و باورپذیری است و گاه از شیوه معقول باورپذیری و منطق تعقل بسیار دور است و غیر منطقی می نماید. برای همین است که این کتاب باید با نگاه علمی و نقدی، مورد مطالعه قرار بگیرد و بزرگانی مثل علامه قزوینی و دکتر شفیعی کدکنی، سعی کرده اند در تحقیقات علمی و یافته های ادبی و عرفانی و تاریخی و حدیثی خود پیرامون این کتاب، زوایای پنهان و تاریک و یا مشکوک مطالب آن را برای خواننده پژوهشگر، روشن نمایند.

همچنین دکتر تایوغ دکتری ادبیات فارسی با اشاره به اینکه استاد شفیعی با تلاش چهل ساله برای تذکره الاولیا مسائلی را مطرح می کنند گفت: 72باب در یک دوره و 25 باب در یک دوره خاص نوشته شده است یعنی با امام جعفر صادق (ع) شروع و با حلاج 72 باب تکمیل و 25 الحاقی با امام محمد باقر پایان می پذیرد.

وی ادامه داد: موضوع دیگر انتصاب خود کتاب به عطار است که استاد اشاره به مقدمه عطار دارد که این کتاب را به خاطر بهره مندی دوستان تعهد کرده و هم بهره مندی خودش.

دکتر تایوغ با اشاره به اینکه استاد کدکنی اشاره به مهمترین ویژگی عرفان عطار دارد افزود: تذکره الاولیا را دو جور می شود خواند. که یا به شکل کتاب «حسین کرد » و یا مثل کتاب «تراکتاتویس» ویتگن اشتاین.مورد اول فقط روی سطر ها چشم را می گردانیم و حوادث را دنبال می کنیم اما در مورد دوم می توان روی یک سطر روزها اندیشه کرد.

ادامه این نشست به صورت پرسش و پاسخ بین دانشجویان و سخنرانان  ادامه یافت.