سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی اظهار کرد: بازیافت «آب‌های خاکستری» دیگر بر زمین مانده نیست

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی به نقل از ایکنا، فریبرز جمالزاد فلاح سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی و رییس جهاددانشگاهی واحد گیلان ؛ به بیان اقداماتی پرداخت که در این پژوهشکده به صورت منحصر به فرد و خاص در کشور اجرا می‌شود و گفت: جهاد دانشگاهی مبحث محیط زیست و بسیاری دیگر از مباحث مربوط به کشور را به صورت برنامه‌ای دنبال می‌کند. هدف گذاری ایجاد پژوهشکده محیط زیست نیز در حوزه کارهای بر زمین مانده در برنامه‌های توسعه کشور و مباحثی که در این برنامه به آن توجه شده، است.

وی ادامه داد: یکی از کارهایی که انجام شده و نتایج خوبی هم در پی داشته ارزیابی زیست محیطی پروژه‌های توسعه‌ای (TIA) است که طی ۹ سال از حیاط ۱۵ ساله پژوهشکده بر روی این حوزه کار کرده‌ایم.

سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی تشریح کرد: در برنامه ششم توسعه حق‌آبه‌های تالاب‌ها مطرح و در نص صریح قانون هست که باید حق آبه تالاب‌ها داده شود و دستگاه‌های نظارتی مثل محیط زیست هم باید پیگیر این مهم باشند اما مباحثی مثل تعیین میزان حق آبه و چگونگی اختصاص آن و ... نیاز به پژوهش دارد و این پژوهش هم چون حالت بین بخشی به خود گرفته، سازمانی خود را مسئول و متولی اجرای آن نمی‌دانست.

پژوهش و تعیین حق آبه تالاب‌های کشور

وی اعلام کرد: پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی اکنون قراردادهایی در ارتباط با تعیین حق آبه تالاب‌ها در شمال کشور امضا و در حال اجرای این طرح‌ها است و امیدواریم آغاز کننده راهی برای تعیین حق آبه تالاب‌های سراسر کشور باشیم.

بازیافت آب‌های خاکستری

جمالزاد فلاح از دیگر کارویژه‌های این پژوهشکده که جزو کارهای بر زمین مانده در کشور بود را بازیافت آب‌های خاکستری عنوان و اظهار کرد: اگر نگاهی به بالانس آبی کشور داشته باشیم ۱۷ درصد آب سطح کشور آب خاکستری است. آب خاکستری میزان آبی است که در قالب پساب‌ها از دسترس استفاده خارج می‌شود. این آب‌ها آلوده شدید نیستند و با تغییراتی می‌توان آب‌های خاکستری را بازیافت کرد. بعضی آب‌ها به حدی آلوده هستند که اگر خیلی هم تصفیه شوند حداکثر می‌توان آنها را در مصارف کشاورزی استفاده کرد اما این ۱۷ درصد آب‌های خاکستری آب‌هایی است که با اندکی تغییرات می‌تواند در همان بخش و صنعتی که آب به پساب تبدیل شده دوباره استفاده شود. یکی از فعالیت‌های ما کار بر روی تصفیه این آب‌های خاکستری است که به چرخه مصرف بازگردانده شوند. 

وی تشریح کرد: چیزی حدود ۸۸ درصد مصرف آب کشور در حوزه کشاورزی است اما این دلیل نمی‌شود که ۱۲ درصد باقی مانده شرب و صنعت را نادیده بگیریم بر همین اساس پژوهشکده جهاد دانشگاهی گروهی دارد که بر روی استفاده بهینه و تصفیه آب‌های شرب و صنعتی کار می‌کند.

رییس جهاددانشگاهی واحد گیلان ادامه داد: در حال حاضر پروژه‌ای که با فناوری‌های نوین بر روی آن کار می‌کنیم جداسازی نفت از آب شور برگشتی چاه‌های نفت است. ما در برداشتی که از نفت داریم آبی به همراه نفت که دارای املاح زیاد و نفت است خارج می‌شود. اگر تصفیه مناسب روی این آب صورت گیرد، هم می‌توان نفت آن را جدا کرد و هم شوری آن را گرفت و این آب را دوباره در سیستم‌ها تزریق و استفاده کند. که این اقدام هم به جرأت می‌توان گفت از جمله کارهای بر زمین مانده کشور بود که توسط جهادگران جهاد دانشگاهی برداشته شد.

وی در ادامه بیان اقدامات پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی از طراحی سیستم تصفیه برای واحدهای صنعتی و تولیدی خبر داد و گفت: در واحدهای صنعتی و تولیدی که تصفیه به صورت معمول انجام نمی‌شود و نیاز است برنامه تصفیه خاص آن واحد طراحی و اجرا شود ما ورود کرده‌ایم، طراحی، نظارت و اجرای تصفیه خانه‌ها برای واحدهای صنعتی از تصفیه کننده‌های کارخانه‌های لبنی و دارویی گرفته تا کارخانه‌هایی که فعالیت شیمیایی می‌کنند را ما انجام می‌دهیم؛ کاری که هر مهندش مشاوری جرأت نمی‌کند آن را انجام دهد.

جمالزاد فلاح ادامه داد: بر اساس برنامه چهارم توسعه در زمینه مدیریت پسماندها به ازای هر سال فعالیت برنامه باید ۱۰ درصد حجم زباله‌های تولیدی را کاهش دهیم، که ما نیز این برنامه‌ها را در استان‌های شمالی در حال اجرا داریم اما برای عملیاتی کردن این مسئله باید به فرایند کارخانه‌های کمپوست‌سازی یعنی تولید مواد عالی از زباله‌ها متوسل می‌شدیم، بر همین اساس در طراحی و نظارت بر کارخانه‌های کمپوست‌سازی در شمال کشور وارد شدیم و پروژه‌های مختلف مثل کمپوست‌سازی رودسر و انزلی را انجام دادیم.

وی تصریح کرد: نکته قابل توجهی که در اقدامات ما در مدیریت پساب‌ها وجود دارد این است که ما جزو پیشگامانی هستیم که به فکر تصفیه این کمپوست‌ها بوده و در قالب یک پروژه با شهرداری انزلی در حال کار بر روی این پروژه هستیم.

سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی در پاسخ به این سؤال که با توجه به بحران محیط زیستی در کشور چه اقداماتی می‌تواند در موفقیت بیشتر فعالیت‌های شما مؤثر باشد؟ گفت: امروزه در مباحث محیط زیستی دنیا مبحثی تحت عنوان ارزشگذاری اقتصادی زیست محیطی عوامل طبیعی داریم. امروز در دنیا یک متر مکعب آب سالم، هوای سالم، چوب سالم و ... قیمت دارد. برای اینکه به این یک متر مربع آب سالم دسترسی داشته باشیم باید هزینه کنیم. 

برای محیط زیست هم اوراق قرضه منتشر کنیم

وی ادامه داد: ما قالب‌های برنامه‌ای داریم و دستگاه‌های اجرایی و نظارتی را بر اجرا و نظارت بر این قالب‌ها ملزم می‌کنیم اما آن میزان پولی که باید به این مسئله تخصیص داده شود وجود ندارد. در بحث بودجه کشور طی سال‌های اخیر اوراق قرضه را مطرح کرده‌ایم اما در بحث پژوهش که پژوهش منابع آب و کنترل آلودگی منابع آب هم جزو این پژوهش‌ها است، هیچ گونه مکانیزمی را برای استفاده از اوراق قرضه در بحث پژوهش نداده ایم.

جمالزاد فلاح اظهار کرد: ما بهای سالم سازی آب، خاک و منابع طبیعی را پرداخت نمی‌کنیم و وقتی این هزینه را پرداخت نمی‌کنیم کمبود منابع دامنگیر پژوهش شده و به تبع آن مشکلات اجرایی به وجود می‌آید، تالاب‌ها خشک می‌شوند، ریزگردها وارد می‌شوند، آلودگی هوا را در فصول سرد سال داریم و ... .

وی در پایان هشدار داد: اگر پژوهش در زمینه محیط زیست را در کشور جدی نگیریم اوضاع از وضعیت کنونی هم وخیم‌تر خواهد‌شد. در دنیا هشدارها و تلنگرهای محیط زیستی داده شده و آنهایی که باید می‌دیدند و به آن توجه می‌کردند دیده‌اند و توجه کرده‌اند، اما ما این هشدارها و مشکلات را دیده‌ایم اما به آن فعلاً توجه نکرده‌ایم.