تحقیقات جامعه‌شناختی، دین را عامل رهایی از مسائل و آسیب‌های اجتماعی می‌داند

به گزارش  روابط عمومی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی؛ نشست «نهج‌البلاغه و انسان امروز»، ۲۰ آبان با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی برگزار شد.

دکترایرج فیضی، در این مراسم بیان کرد: ماموریت جهاد دانشگاهی انجام پژوهش‌های کاربردی است، اما وقتی که بحث کاربرد پیش می‌آید، گویی که مخاطب اصلی این نوع پژوهش ها، دولت و دستگاه‌های اجرایی است، اما اگر مخاطب را عموم مردم تلقی کنیم آنگاه فعالیتها و بحث‌هایی که در حوزه مسائل دینی صورت می گیرد، می تواند خیلی اثرگذارتر از تحقیقات دیگر باشد و به این معنا کاربردی است.

وی در ادامه افزود: در حوزه جامعه‌شناسی دو دیدگاه بین جامعه‌شناسان کلاسیک حوزه دین وجود داشته است؛ عده‌ای می‌گفتند همزمان با پیشرفت مدرنیته، نقش دین کمرنگ می‌شود، چون دین مبتنی بر مسائل خرافی و غیرعقلانی است و زمانی که علم و عقلانیت پیشرفت می‌کند، دین کمرنگ‌تر می‌شود. دیدگاه مقابلی هم در این جا بوده که مخالف این دیدگاه است، اما چیزی که در عمل رخ داده این است که دین پایدار مانده، چون کارکرد‌های متمایزی داشته و دارد. اعتقاد داریم که دین اسلام به عنوان یک دین عقلانی پایدار است و با پیشرفت علم، جاذبه آن بیشتر می‌شود.

دکترفیضی تصریح کرد: یکی از تئوری‌های حوزه جامعه‌شناسی نیز بحث «آنومی» است که دورکیم، جامعه شناس فرانسوی آن را مطرح کرده و برای تبیین خودکشی در فرانسه بکار برده است. بحث او این است که در آن مقطع، در فرانسه شرایط به گونه‌ای بود که آرزو‌های مردم بی‌حد و حصر شده بود. به ویژه آرزو‌های مالی و این تئوری در آمریکا نیز طرفداران زیادی پیدا کرد و تحقیقاتی زیادی بر اساس آن انجام شد. بنده در اینجا می‌خواهم مطلبی از امام علی (ع) بیان کنم که نشان می‌دهد درمان این مسئله با مراجعه به سخن ایشان است. از امام علی (ع) در مورد حیات طیبه سؤال می‌شود که در نهج‌البلاغه وجود دارد و ایشان در پاسخ می‌گویند مراد از حیات طیبه قناعت است.

دکترفیضی در ادامه بیان کرد: شاید اگر ما در این زمینه مردم را مورد خطاب قرار دهیم نتایج خوبی به دست آوریم. در تمام تحقیقاتی که صورت گرفته نتیجه این شده که دین به عنوان یکی از عوامل بازدارنده در آسیب‌های اجتماعی محسوب شده است که این مسئله ارزش کار محققان این حوزه را بیشتر نشان می‌دهد. اما اینکه چطور باید نسل جوان را جذب کرد تا از این ظرفیت دین استفاده کنند بحثی است که جای کار دارد.

وی تصریح کرد: در این پژوهشگاه و در گروه الهیات کارهای خوبی انجام شده است و این گروه در کنار برنامه‌هایی که دارند، شبکه برنامه‌ پژوهشی دارند که در آن دیدگاه‌های فلاسفه غرب را با قرآن تطبیق داده‌اند و کارهای ارزشمندی در حال انجام است که باید از همه آنها تشکر کنم.