راه‌های انتقال بیماری HTLV/ آمار شیوع این بیماری در کشور

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دکتر محمدرضا هدایتی‌مقدم، درخصوص روز 19 آبان، روز جهانی HTLV اظهار کرد: HTLV   ویروسی است که به زندگی در داخل گلبول‌های سفید انسان علاقمند است و به همین دلیل نام این ویروس را HTLVگذاشتند. گلبول‌های سفید همان سلول‌های ایمنی بدن هستند.

وی ادامه داد: هر چند که HTLV و HIV از یک خانواده هستند ولی در بدن انسان رفتارهای متفاوتی دارند؛ نظیر سگ و گرگ که از یک خانواده هستند ولی رفتارهای یکسانی از خود بروز نمی‌دهند.

مدیر مرکز تحقیقات عفونت‌های منتقله از خون سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: اگر چه راه‌های انتقال هر دو ویروس HIV و HTLV مشابه است و هر دو ویروس سلول‌های ایمنی انسان را آلوده می‌کنند ولی اتفاقاتی که در بدن یک فرد مبتلا رخ می‌دهد بسته به اینکه مبتلا به HTLV یا HIV باشد تفاوت خواهد داشت. در واقع ویروس HIV سلول‌های ایمنی بدن را از بین می‌برد و حال آنکه ویروس HTLV می‌تواند سال‌ها در داخل گلبول‌های سفید زندگی مسالمت‌آمیزی را داشته باشد.

 HTLV منجر به ایدز نمی‌شود

وی با تاکید بر اینکه « HTLV منجر به ایدز نمی‌شود»، اظهار کرد: تنها عامل ایدز، ویروس HIV است و عامل دیگری به جز HIV باعث بروز ایدز نخواهد شد.

هدایتی مقدم با بیان اینکه «ویروس HTLV در مقایسه با ویروس HIVرفتارهای تهاجمی کمتری دارد»، تصریح کرد: در کمتر از 55 درصد از افراد ناقلHTLV، بیماری‌های ناشی از این ویروس نظیر نوعی سرطان خون و نوعی اختلال حسی-حرکتی ایجاد می‌شود.

مدیر مرکز تحقیقات عفونت‌های منتقله از خون سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به اینکه «در هر پنج قاره ابتلا به ویروس HTLV مشاهده شده است»، ادامه داد: پراکندگی این ویروس در جهان نشان می‌دهد که این ویروس توزیع خوشه‌ای دارد. به طوری که در جنوب ژاپن بیشترین شیوع این عفونت در جهان گزارش شده است و در ایران نیز در بخش شمال شرقی کشور بیشترین شیوع HTLV را داریم.

هدایتی‌مقدم با اشاره به ابتلای 10 میلیون نفر در جهان به ویروس HTLV  بیان کرد: در اواسط دهه 60 خورشیدی در ایران بیمارانی با علایم سرطان خون و یا فلج حرکتی در مشهد شناسایی شدند که با بررسی‌های بیشتر مشحص شد که بیماری آنان ناشی از عفونت HTLV است. در ادامه در ابتدای دهه 70 بر اساس مطالعه سازمان انتقال خون در 200 پایگاه انتقال خون کشور، متوسط  شیوع HTLV  در سه در هزار بود اما این میزان در مشهد 2 درصد بود و لذا مشخص شد در شمال شرق کشور ویروس HTLV از شیوع بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: بر اساس مطالعه انجام شده جهاددانشگاهی در سال 1388، بیش از 2 درصد جمعیت عمومی مشهد مبتلا به HTLV بودند. بر اساس مطالعات دیگر شیوع این عفونت در نیشابور 3 درصد، در سبزوار 1/6 درصد و در تربت حیدریه 1/2 درصد گزارش شده است. البته شیوع آن در سایر شهرهای استان خراسان رضوی بررسی نشده است.

مدیر مرکز تحقیقات عفونت‌های منتقله از خون سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی عنوان کرد: بر اساس مطالعات مستمر سازمان انتقال خون، به علت غربالگری خون‌های اهدایی و سایر اقدامات مرتبط با تامین خون سالم، فراوانی ابتلای اهداکنندگان خون به HTLV در کشور به مقدار زیادی، کاهش یافته است، به طوری که بر اساس آخرین مطالعه انجام شده، شیوع این عفونت در اهدا کنندگان خون مشهد کمتر از 2 در هزار است. یعنی در طول 25 سال گذشته به میزان 100 برابر کاهش یافته است.

هدایتی مقدم اضافه کرد: انتقال از مادر به کودک از طریق شیر دادن، اشتراک خونی از طریق اقداماتی چون حجامت در مراکز غیر بهداشتی، خالکوبی، تاتو و دیگر خدمات زیبایی با وسایل آلوده، استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی و تماس جنسی محافطت نشده از مهمترین راه‌های انتقال ویروس HTLV است.

HTLV و ایدز هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند

 همچنین در این خصوص متخصص مغز و اعصاب جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: HTLV و ایدز هیچ گونه ارتباطی با یکدیگر ندارند.

دکتر محمد شریعتی درخصوص ۱۹ آبان، روز جهانی HTLV اظهار کرد: HTLV نام یک ویروس است که محل تکثیر آن در داخل نوعی از گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت‌ها می‌باشد. HTLVمانند بیشتر ویروس‌ها به صورت آزاد قابلیت زنده ماندن را ندارد و باید از فضای داخلی سلولی استفاده کند.  HTLVاز خانواده رتروویروس‌ها است، ویروس ایدز را شامل می‌شود ولی HTLV با ایدز هیچ ارتباطی ندارد.

وی تصریح کرد: ویروس HTLV ممکن است تا پایان عمر در بدن فرد ناقل بدون علامت باقی بماند و تظاهرات بیماری نمایان نشود.

شریعتی عنوان کرد: تظاهرات بیماری HTLV تنها در ۵ درصد افراد ناقل ویروس نمایان می‌شود و باعث بیماری‌های مختلفی می‌شود که دو مورد مهم آن لوسمی یا یک نوع سرطان خون و نوع دیگر آن درگیری نخاع همراه با اختلال حرکتی به نام بیماری HAM-TSP است.

این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: ۲ تا ۳ درصد افراد مبتلا به ویروس HTLV  ممکن است به سرطان خون و حدود ۳ درصد به بیماری HAM-TSP مبتلا شوند.

شریعتی در خصوص توزیع خوشه‌ای ویروس HTLV بیان کرد: شیوع این ویروس در ژاپن نسبت به سایر نقاط دیگر دنیا بیشتر است و تاکنون دلیل خاصی در خصوص توزیع خوشه‌ای این ویروس ثابت نشده است.

وی عنوان کرد: بیماری HAM-TSP با یکسری تظاهرات حسی – حرکتی در پاها شروع می‌شود، بدین صورت که فرد در راه رفتن دچار اختلال و یا سفتی پاها می‌شود، اختلالات ادراری نیز از دیگر تظاهرات این بیماری است.

شریعتی تصریح کرد: HAM-TSP مشابه بیماری MS است و برای افتراق این بیماری با MS می‌بایستی آزمایش خون و مایع نخاع برای شناسایی ویروس در بدن انجام شود.

وی با تاکید بر اینکه « HTLV و ایدز هیچ گونه ارتباطی با یکدیگر ندارند»، خاطرنشان کرد: در حال حاضر برای ایدز درمان وجود دارد اما در خصوص HTLV هنوز حل درمان قطعی پیشنهاد نشده است.

متخصص مغز و اعصاب جهاددانشگاهی پیشنهاد کرد که افراد ناقل HTLV هر ۶ ماه یکبار معاینه پزشکی سالانه شوند.