معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان اظهار کرد: درمان سوختگی قرنیه چشم با استفاده از سلول‌های بنیادی

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی به نقل از ایسنا،‌دکتر احمد وثوق در آستانه سی‌وهشتمین سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی، درخصوص استفاده از روش سلول‌درمانی برای درمان بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) اظهار کرد: این بیماری، بیماری‌ای است که بعضا کنترل می‌شود و حتی با روش‌های درمانی جاری ترمیم‌هایی نیز در آن صورت می‌گیرد اما در خیلی از موارد همه روش‌های رایج امروز اعم از روش‌های دارویی، فتوتراپی یا سایر روش‌ها هیچ‌کدام جواب نمی‌دهند.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان با بیان اینکه بیمارانی که با هیچ‌یک از روش‌های رایج بیماری لک و پیس‌شان درمان نشده برای استفاده از روش سلول‌درمانی کاندیدا هستند، گفت: ما بیمارانی را انتخاب می‌کنیم که هیچ‌یک از روش‌های جاری درمانی روی آنها جواب نداده است.
دکتر وثوق درخصوص عوارض احتمالی درمان لک و پیس با استفاده از سلول درمانی اظهار کرد: ما تا به حال عارضه جدی‌ ندیده‌ایم ممکن است محلی که از آن نمونه‌برداری انجام می‌شود مانند هر نمونه‌برداری دیگری ملتهب شده یا در موارد نادر دچار عفونت شود.
وی افزود: ممکن است این عوارض مانند هر تداخل درمانی دیگری صورت گیرد حتی زمانی که فرد یک تزریق ساده انجام می‌دهد ممکن است دچار درد، التهاب یا عفونت شود یا حتی فرد به دارو واکنش نشان دهد اما در بحث سلول‌درمانی چون سلول از خود فرد گرفته می‌شود این واکنش خیلی نادر است و ما در درمان ویتیلیگو با سلول درمانی عوارض جدی‌ ندیده‌ایم.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان درخصوص احتمال ابتلا به سرطان پوست در افرادی که با استفاده از سلول درمانی بیماری لک و پیس‌شان معالجه می‌شود، توضیح داد: یکی از نگرانی‌هایی که از تکثیر سلول‌ها وجود دارد این است که در تکثیرهایی که صورت می‌گیرد سلول لجام گسیخته شود و این لجام گسیختگی تبدیل به سلول سرطانی شود.
دکتر وثوق در ادامه تصریح کرد: اما در درمان امروز ویتیلیگو ما هیچ کشتی انجام نمی‌دهیم و فقط جداسازی می‌کنیم.
وی افزود: ما سلول‌های رنگدانه‌ساز را جدا می‌کنیم و در محلی که فرد دچار عارضه لک و پیس شده تزریق می‌کنیم و سلول‌هایی که رنگدانه‌ساز هستند به محل می‌روند و شروع به ترشح رنگدانه کرده و محل را ترمیم می‌کنند.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان تصریح کرد: در وضعیت فعلی هیچ نگرانی‌ برای ابتلا به سرطان از این طریق وجود ندارد. این هیچ، هیچ وقت صددرصد نیست. در همه جای بدن ممکن است اتفاقی رخ دهد و سلول‌ها در آن قسمت دچار لجام گسیختگی شوند و سرطان ایجاد شود. در پوست هم ممکن است این اتفاق بیفتد اما ارتباط مستقیم بین تزریق سلول برای درمان ویتیلیگو با سرطان اصلا وجود ندارد که ما بگوییم که این تزریق باعث ایجاد سرطان شده است.
دکتر وثوق درباره ارتباط سرطان با روش سلول درمانی ادامه داد: چیزی که باید در آینده انجام شود این است که این سلول‌های رنگدانه‌ساز تکثیر شوند تا ما بتوانیم سطح بیشتری از این مشکل را درمان کنیم تا درمان مناسب‌تر و مفیدتر باشد. در آنجا این نگرانی وجود دارد که این سلول‌ها به سلول‌های سرطانی تبدیل نشوند.
وی در خصوص راه‌های پیشگیری از ابتلا به سرطان در این روش گفت: ما در مورد بقیه سلول‌هایی که کشت می‌دهیم، بعد از هر بار کشت روی همان سلول جدید کاریوترایپ انجام می‌دهیم تا مطمئن شویم این سلول سرطانی نشده است. اگر سلول سرطانی نشده بود کشت بعدی را انجام می‌دهیم تا جایی که برای درمان آن عارضه خاص به تعداد مورد نیاز سلول‌هایمان برسیم.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان افزود: گاهی ممکن است با یک میلیون سلول مشکل حل شود و گاهی ممکن است احتیاج به ۳۰ میلیون سلول باشد. طبیعتا برای رسیدن به ۳۰ میلیون سلول یک بار کشت کفایت می‌کند اما اگر بخواهیم به یک میلیارد سلول برسیم شاید لازم باشد پنج یا شش بار این کار را انجام دهیم. بعد از هر مرحله کاریوترایپ انجام می‌شود تا مطمئن شویم سلول از حالت عادی خارج نشده و تقسیماتش طبیعی است.
وی درباره حوزه‌های استفاده از روش سلول‌درمانی اظهار کرد: تحولاتی که در عرصه پزشکی در زمینه درمان، تشخیص و پیشگیری از بیماری‌ها صورت می‌گیرد، مرتب در حال انجام است. از جمله تحولات خوبی که در پزشکی رخ داده می‌توان به استفاده از سلول‌درمانی در کنار درمان‌های دارویی و جراحی اشاره کرد.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان ضمن بیان اینکه با استفاده از سلول‌درمانی می‌توان بیماری‌های صعب‌العلاج و لاعلاج را درمان کرد، یادآور شد: حیطه سلول‌درمانی بسیار وسیع است یعنی در درمان اغلب بیماری‌ها می‌توان از روش‌های سلول‌درمانی استفاده کرد.
دکتر وثوق با بیان این که توان پژوهشگاه رویان در حدی نبوده است که بتواند در همه عرصه‌های سلول‌درمانی وارد شود، اظهار کرد: ما فکر کردیم که بهتر است در زمینه‌هایی وارد شویم که جامعه بیشتر به آنها مبتلاست، از جمله بحث‌های غضروف و استخوان.
وی افزود: امروزه تعداد قابل توجهی از جمعیت فعال کشورها به علت مشکلات غضروف و استخوان به انسان‌های منفعل تبدیل شده‌اند و نمی‌توانند در فعالیت‌های اجتماعی حضور فعال داشته باشند. ضمن اینکه عدم حضور فعال در جامعه یک سری مشکلات روحی و روانی را به همراه دارد که هزینه‌های اضافی را به نظام سلامت کشور تحمیل می‌کند.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان ادامه داد: به علت این مسائل بحث غضروف و استخوان را در اولویت‌های اولمان قرار دادیم و توانستیم در این موضوع خاص با سلول‌درمانی توفیقات خوبی را کسب کنیم.
دکتر وثوق با بیان این که امروزه چندین مورد از مشکلات غضروف و استخوان توسط پژوهشگاه رویان با استفاده از سلول‌های بنیادی درمان عمومی می‌شود، گفت: سلول‌درمانی را برای درمان مشکلات غضروف و استخوان در اختیار همه کسانی که داوطلب درمان هستند، قرار داده‌ایم.
وی یادآور شد: ما در کلینیک‌هایمان در مرکز جراحی رویان استفاده‌کننده از این سلول‌ها برای درمان بیماران هستیم اما هدفمان این است که این محصولات در دسترس جامعه قرار بگیرند و پزشکان از این محصولات برای درمان بیماران استفاده کنند.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان درخصوص نقش سلول‌درمانی برای درمان بیماری‌های مربوط به پوست اظهار کرد: از این روش برای درمان بیماری‌های مربوط به پوست نیز استفاده می‌شود.
دکتر وثوق ادامه داد: بیماری‌های پوستی مانند لک و پیس (ویتیلیگو) به غیر از اینکه یک عارضه پوستی محسوب می‌شود مشکلات روحی و روانی فراوانی را برای مبتلایان ایجاد می‌کند.
وی افزود: برای مثال خانمی که در سن ازدواج دچار این بیماری می‌شود فشار روانی زیادی را تحمل می‌کند به همین دلیل در مورد بیماری‌های پوستی نیز وارد این حوزه شدیم و توانستیم از سلول‌درمانی در درمان بعضی از بیماری‌های پوستی استفاده کنیم.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان با اشاره به اینکه برای استفاده از روش سلول‌درمانی در درمان بیماری‌های لاعلاج پوستی راه طولانی پیش رو است، گفت: تنوع بیماری‌ها فراوان است و درمان‌های رایج نیز به همه مشکلات پوستی جواب نمی‌دهند و برای درمان آنها نیازمند کمک به دانش جدیدی مانند سلول‌درمانی هستیم.
دکتر وثوق درخصوص استفاده از روش سلول‌درمانی در درمان بیماری‌های مربوط به چشم اظهار کرد: در بیماری‌های مربوط به چشم گاهی اوقات به خاطر عارضه سوختگی قرنیه بسیاری از افراد دچار نابینایی دائم می‌شوند، ما توانسته‌ایم با استفاده از سلول‌های بنیادی که از چشم سالم مقابل بیمار گرفته می‌شود با روش سلول‌درمانی بینایی را به فرد بازگردانیم.
وی یادآور شد: امیدواریم که با دانش سلول‌های بنیادی به جایی برسیم که بتوانیم از پیشرفت بیماری‌هایی که منجر به نابینایی دائم می‌شوند جلوگیری کنیم و حتی بتوانیم ضمن جلوگیری از پیشرفت بیماری، درمان را نیز انجام دهیم.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان درخصوص بیماری‌های صعب‌العلاج و لاعلاجی که با استفاده از این روش (سلول درمانی) درمان می‌شوند، توضیح داد: بیماری آرتروز یک بیماری بسیار فلج‌کننده است و بیمار به جایی می‌رسد که برای درمان، تعویض مفصل انجام می‌دهد. تعویض مفصل جدایی از بحث‌های مربوط به هزینه، عوارض جراحی و بیهوشی، ممکن است نیازمند تعویض مجدد باشد.
دکتر وثوق تصریح کرد: ما اگر بتوانیم به روش سلول‌درمانی این بیماری را درمان کنیم توفیق بسیار بزرگی است. آرتروز درمان ندارد و فقط با بحث‌هایی مانند تسکین‌دهنده‌ها، مکمل‌ها و روش‌هایی مانند فیزیوتراپی و جراحی به صورت غیرقطعی کنترل می‌شود.
وی درباره چگونگی درمان با استفاده از این روش توضیح داد: زمانی که در هر جایی از بدن عارضه‌ای اتفاق می‌افتد یک سری از سلول‌ها تخریب می‌شوند. برای مثال وقتی فردی دچار سکته قلبی می‌شود، یکی قسمت از عضله قلب شخص به دلیل سکته قلبی تخریب می‌شود و این عضله دیگر کارایی سابق را ندارد.
معاون درمان و خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان در پایان با بیان اینکه در بحث سلول‌درمانی برای درمان بیماری‌های قلبی سعی می‌کنیم که وظیفه سلول‌های عضلانی را به حالت قبلی برگردانیم تا در سلول‌هایی که از بین رفته‌اند بازساختی به وجود بیاید، خاطرنشان کرد: امروزه به این دانش طب بازساختی گفته می‌شود. طب بازساختی کمک می‌کند که مثلا مفصلی که تخریب شده بازسازی و نوسازی شود و بتواند فعالیتی که قبلا برعهده داشته را انجام دهد.