جهاددانشگاهی خراسان رضوی بازوی مشورتی اسناد بالادستی استان در زمینه گردشگری است

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دکتر حسین امینی‌مشهدی در نشست هم‌اندیشی اعضای پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی با معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی اظهار کرد: رسالت دانشگاه حرکت در مرز دانش است و پژوهش‌های انجام شده در جهاددانشگاهی دنباله رو این تحقیقات و بر اساس تقاضای جامعه و نیازمحور است.

وی افزود: با توجه به ظرفیت‌های پژوهشکده گردشگری این سازمان، می‌توانیم بازوی علمی استانداری در این زمینه باشیم و می‌توانیم فعالیت‌هایی که در پژوهشکده گردشگری انجام شده را متناسب با نیازهای استانی و ملی در جامعه به جریان بیاندازیم.

امینی‌مشهدی با اشاره به آمادگی جهاددانشگاهی جهت توسعه همکاری‌ها با استانداری خراسان رضوی در حوزه گردشگری گفت: این سازمان آماده همکاری در اجرای طرح‌های پژوهشی، ارزیابی مراکز اقامتی و نظارت بر کیفیت خدمات گردشگری در استان است.


در ادامه این نشست، «حجت الاسلام علی عسگری»، معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی اظهار کرد: هر راهی و هر برنامه حاکمیتی به عنوان برنامه مطلوب نیارمند یک علم و  بررسی همه جانبه است و  پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی به صورت پویا و فعال کار خودش را انجام می‌دهد.

وی بر ضرورت هم افزایی بین آستان قدس رضوی، اتاق بازرگانی، شهرداری مشهد و مراکز علمی همچون پژوهشکده گردشگری در حوزه زیارت تاکید و با اشاره به اینکه در این زمینه در استان به شدت جزیره ای عمل می کنیم، تصریح کرد: این همکاری به ‌ویژه در بخش‌های علمی و پژوهشی، می‌تواند موجب شکل‌گیری برنامه‌های کاربردی و سیاست‌گذاری‌هایی مؤثر شود. پژوهش‌های خوب و علمی در این زمینه انجام شده‌ است، اما در بسیاری از مواقع به دلیل محدودیت‌ها، این ایده‌ها به‌طور عملیاتی به نتیجه نرسیده‌اند.

معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی یادآور شد: یکی از مشکلاتی که در استان‌های مختلف به ویژه مشهد مشاهده می‌شود، عدم همکاری جمعی و عدم تقسیم کار است. این مسئله باید تقویت شود تا همه نهادها و دستگاه‌های مربوطه به‌طور یکپارچه با هم همکاری کنند.

وی از طراحی راه اندازی منطقه آزاد زیارت برای زائرین خارجی در مشهد خبر داد و ادامه داد: مساله توریسم سلامت نیز مورد توجه جدی ما قرار دارد.

عسگری با تاکید بر توجه به مقوله فرهنگ در مساله گردشگری، گفت:  در این راستا ما خود را موظف به همکاری با پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی می‌دانیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی  اظهار کرد:  در گردشگری تاریخی و بوم‌گردی خراسان رضوی ظرفیت‌های زیادی دارد که باید به‌طور جدی از آن‌ها بهره برد. گردشگری در مناطق روستایی همچون کاشمر و دیگر شهرستان‌ها در حال توسعه است که با توجه به شرایط آب و هوایی متنوع، جاذبه‌های زیادی برای جذب گردشگران فراهم می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه هدف اصلی ما توسعه گردشگری به‌ویژه در حوزه زیارت است،  خاطرنشان کرد: می‌توانیم با استفاده از تجربیات گذشته و بررسی نیازهای فعلی راهبردهایی برای آینده طراحی کنیم. در این راستا به‌ویژه در زمینه پارکینگ‌ها و دیگر امکانات زیارتی، نیازمند همکاری و هماهنگی بین‌المللی هستیم تا این طرح‌ها به‌طور مؤثر به مرحله اجرا درآید.



 در این نشست، دکتر جواد براتی، رئیس پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: این پژوهشکده به عنوان قطب علمی گردشگری در کشور مطرح است.

وی با اشاره به اینکه پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی پژوهشکده پیشگام در تشخیص مسائل، نیازها و چالش‌های علمی پژوهشی مرتبط با زیارت و گردشگری است، افزود: در همین راستا 110 طرح پژوهشی تقاضا محور در حوزه گردشگری و زیارت توسط این پژوهشکده انجام شده است.

وی به برگزاری 98 نشست ،58 کارگاه علمی و همایش بین المللی گردشگری اشاره و تصریح کرد: این پژوهشکده از شبکه ارتباطی وسیعی برخوردار است و در همین راستا و از طریق واحدهای جهاددانشگاهی مطالعاتی را در زمینه گردشگری برای استان هایی همچون فارس، رمانشاه، هرمزگان و چهارمحال بختیاری انجام داده و یا در حال انجام داریم.

پیشنهاد معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان رضوی جهت جلوگیری از موازی‌کاری‌های حوزه زیارت و گردشگری

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در این نشست اظهار کرد:پیشنهاد ما این است که یک نظام هماهنگی تحت اشراف معاونت زیارت استانداری ایجاد شود؛ چراکه در حال حاضر نهادهای متعددی به‌ صورت موازی در این حوزه فعالیت دارند.
وی گفت: در حوزه زیارت، جهاددانشگاهی طی ۳ سال گذشته بدون داشتن کارفرمای رسمی، اقدام به نظرسنجی‌های فصلی از زائران پیاده کرده و گزارش‌های مبسوطی را قبل از دهه آخر صفر به نهادهای اجرایی ارسال کرده است. این گزارش‌ها به مشکلات و نیازهای زائران پرداخته و می‌توانند به تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر شواهد کمک کنند. امیدواریم که با رویکرد جدید دولت توجه بیشتری به این مسائل شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر جهاددانشگاهی خراسان رضوی با همکاری پژوهشکده گردشگری، پروژه‌هایی مانند اطلس زیارت با آستان قدس را در دست اجرا دارد. همچنین جشنواره‌ای با عنوان سفر در معنا با حمایت جهاد دانشگاهی تهران و شیراز، با رویکرد باب‌الحوائج و با هدف جذب مخاطبان دانشجویی برگزار شده است.

معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی تأکید کرد: پیشنهاد ما این است که یک نظام هماهنگی تحت اشراف معاونت زیارت استانداری ایجاد شود؛ چراکه در حال حاضر نهادهای متعددی به‌ صورت موازی در این حوزه فعالیت دارند و فعالیت‌های جزیره‌ محور ارگان‌های مربوطه در این حوزه یکی از چالش‌های اساسی است.

وی با مقایسه وضعیت مشهد با قونیه در ترکیه افزود: ترکیه از رویدادهای مرتبط با مولانا به‌عنوان یک رویداد بین‌المللی برای ترویج فرهنگ خود استفاده می‌کند؛ این در حالی است که در مشهد با وجود حجم بالای زائران، هیچ‌گاه از ظرفیت‌های دانشگاهی و علمی در دهه آخر صفر بهره‌برداری کافی نشده است. این موضوع نتیجه نگاه جزیره‌ای به مسئله زیارت در کشور است.

خدیوی خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی آمادگی دارد تا در تمامی بخش‌های فرهنگی، علمی و پژوهشی، از جمله زیارت، گردشگری و توسعه فرهنگی، با مجموعه‌های استانداری، سازمان برنامه‌وبودجه و سایر نهادهای مرتبط همکاری کند. امیدواریم که با سیاست‌گذاری و هماهنگی مناسب بتوانیم از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی برای ارتقای جایگاه مشهد به‌عنوان قطب زیارت و گردشگری مذهبی استفاده کنیم.

وی با اشاره به فعالیت‌های پژوهشی در حوزه زیارت خاطرنشان کرد: در حال حاضر جهاد دانشگاهی مشهد با همکاری پژوهشکده گردشگری، پروژه‌هایی مانند اطلس زیارت با آستان قدس را در دست اجرا دارد. همچنین جشنواره‌ای با عنوان سفر در معنا با حمایت جهاد دانشگاهی تهران و شیراز، با رویکرد باب‌الحوائج و با هدف جذب مخاطبان دانشجویی برگزار شده است.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در ادامه به معرفی این معاونت پرداخت و خاطرنشان کرد: سازمان دانشجویان، انتشارات جهاد دانشگاهی، خبرگزاری‌های ایسنا و ایکنا، مرکز افکار سنجی و سایر نهادهای فرهنگی، به‌طور مستقیم با دانشجویان در ارتباط بوده و در حوزه‌های خبری، چاپ، هنر و برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری فعالیت می‌کنند. همچنین مجموعه‌ای از فعالیت‌های قرآنی نیز طی ۲ سال اخیر اجرایی شده است. فرهنگسراهای ما نیز تلاش کرده‌اند تا فعالیت‌های هنری مشهد را آموزش دهند.

خدیوی با اشاره به نشست‌های فرهنگی برگزار شده در جهاد دانشگاهی، تصریح کرد: تلاش ما این بوده که میان حوزه‌های دانشگاهی و عمومی شهر مشهد ارتباط مؤثری ایجاد کنیم.

در ادامه این نشست، دکتر حسین آقاجانی، مدیر گروه پژوهشی توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: این گروه در دو حوزه تخصصی مشغول به فعالیت است که یکی از آن‌ها موضوع سکونتگاه‌های غیررسمی است. این مسئله به ‌عنوان یکی از چالش‌های جدی در خراسان رضوی و شهر مشهد، همواره مطرح بوده است. با توجه به ظرفیت‌ها و چالش‌های فرهنگی این حوزه، مطالعات متعددی در زمینه کارتن‌خوابی، آسیب‌های اجتماعی و ... انجام شده است.

وی افزود: در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مسائل، خرده‌فرهنگ‌های نوظهور در این مناطق است. اگر در دهه ۵۰ حاشیه‌نشینی را پدیده‌ای نوظهور می‌دانستیم، امروز این پدیده خود به یک معضل پیچیده‌تر تبدیل شده است. ترکیب جمعیتی این مناطق، به‌ویژه با افزایش مهاجرت اتباع خارجی، موجب شکل‌گیری مسائل جدیدی شده که مدیریت آن نیازمند رویکردی جامع و هماهنگ است.

آقاجانی با اشاره به برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه گردشگری گفت: ما در جهاددانشگاهی دو هدف عمده را دنبال می‌کنیم، نخست ایجاد تعادل در توسعه شهری و جلوگیری از تمرکز بیش از حد فعالیت‌ها در شهر مشهد و مورد دوم گسترش مسیرهای گردشگری در سراسر استان است. ایده اصلی این است که زائران و گردشگران هنگام ورود به استان در مسیرهای مختلف نیز هزینه کنند و سفر آن‌ها محدود به مشهد نباشد. اگر این مسیرها مورد حمایت قرار نگیرند و جدی گرفته نشوند، نمی‌توان به توسعه پایدار گردشگری در استان امید داشت.

وی ادامه داد: یکی از پیشنهادهای ما، احیاء مسیرهای تاریخی و تمدنی است، مانند مسیر تمدن قناتی که از خراسان آغاز می‌شود و به مناطق دیگری همچون شوشتر در خوزستان می‌رسد. این مسیرها می‌توانند در قالب بسته‌های گردشگری طراحی شوند و در سطح ملی و حتی بین‌المللی مطرح شوند. هدف ما این است که مشهد را از یک کانون گردشگری متمرکز، به یک محور گردشگری گسترده تبدیل کنیم که سایر نقاط استان را نیز در بر گیرد.

آقاجانی با تأکید بر اهمیت هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف تصریح کرد: توسعه گردشگری نیازمند همکاری میان نهادهایی مانند استانداری، آستان قدس رضوی، شهرداری و بخش خصوصی است. اگر این هماهنگی شکل بگیرد، می‌توان مسیرهای گردشگری استان را تا سطوح بین‌المللی ارتقا داد. به‌ عنوان مثال مسیری که از مشهد آغاز می‌شود، می‌تواند به قم، کربلا و نجف متصل شود و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تاریخی و مذهبی، گردشگری را در سطحی گسترده‌تر رونق بخشد.

وی خاطرنشان کرد: جهاددانشگاهی خراسان رضوی آمادگی دارد تا در چارچوب یک برنامه جامع، ظرفیت‌های پژوهشی و اجرایی خود را برای توسعه پایدار گردشگری و مدیریت شهری در استان به کار گیرد. حمایت از این طرح‌ها می‌تواند نقش بسزایی در بهبود اقتصاد گردشگری و کاهش فشار مهاجرتی به شهر مشهد داشته باشد.

در این نشست، دکتر آرش قهرمان، عضو پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اتکا به دستاوردهای ۱۵ ساله خود در حوزه زیارت و گردشگری، می‌تواند خدمت جدی و مؤثری برای استان داشته باشد. یکی از مهم‌ترین اقتضائات این امر عضویت مؤثر در ستاد خدمات سفر استان و شهر مشهد است.

وی افزود: در حال حاضر جهاددانشگاهی عضو ستاد خدمات سفر استان است، اما به‌عنوان یک عضو مؤثر شناخته نمی‌شود. در برخی جلسات دعوت می‌شویم و در برخی دیگر حضور نداریم، درحالی‌که اگر تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها بخواهد داده‌محور باشد و در چارچوب مسائل زیارت و گردشگری برنامه‌ریزی شود، پژوهشکده گردشگری با پشتوانه ۱۴ سال فعالیت مستمر، باید یک عضو تأثیرگذار در این ستاد، هم در سطح استان و هم در شهر مشهد باشد.

قهرمان با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری خراسان رضوی تأکید کرد: دو محور اساسی برای توسعه گردشگری ورودی استان وجود دارد که در هفته پژوهش نیز به آن اشاره کردیم که هر دو این محورها می‌توانند نقش کلیدی در جذب گردشگران ایفا کنند. مشهد علاوه بر جایگاه مذهبی خود، در صنعت طلا نیز موقعیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند از این ظرفیت به‌ عنوان یک جاذبه گردشگری بهره ببرد. همچنین توسعه گردشگری در محور توس نباید تنها به مقبره فردوسی محدود شود، بلکه باید با دیدی وسیع‌تر به ظرفیت‌های این منطقه نگاه کرد.

وی ادامه داد: گردشگری عربی و توسعه گردشگری روستایی نیز از دیگر ظرفیت‌های مهم استان است. در همین راستا دفتر مرکزی جهاددانشگاهی می‌تواند ۴۰ درصد بودجه پروژه‌های گردشگری روستایی را تأمین کند. این پروژه‌ها آغاز شده‌اند، اما برای اجرای بهینه و تقویت حوزه‌های روستایی، نیازمند همکاری و حمایت بیشتر هستیم.

قهرمان با تأکید بر اهمیت گردشگری روستایی خاطرنشان کرد: این حوزه یکی از بخش‌های کلیدی در توسعه پایدار گردشگری استان است؛ اما آنچه مسلم است تمرکز بر گردشگری مشارکتی در روستاهای استان، گامی اساسی در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه خواهد بود.